3 min
Bakken met geld gaan naar gezondheidszorg, maar slechts een aalmoes naar preventie. Dat zei staatssecretaris Paul Blokhuis gisteren in Utrecht. In de Jaarbeurshal vond het eerste congres Diagnose Voeding en Gezondheid plaats. Een nieuw congres, waar preventie van leefstijlgerelateerde aandoeningen centraal stond. Iedere zichzelf respecterende organisatie liet zich horen. Prinses Laurentien, oprichter van Missing Chapter, had er gemengde gevoelens bij.
Staatssecretaris Paul Blokhuis maakte duidelijk dat hij in dit kabinet een verschil wil maken. “We geven in Nederland 80 miljard uit aan ziekenzorg en maar 2 miljard aan preventie. Dat moet anders”, stak hij meteen van wal. “Met dit kabinet gaan we richting preventie en de vrijblijvendheid moet eraf. De belangrijkste thema’s hierbij zijn roken, problematisch alcoholgebruik en gezond gewicht. Dat gaan we doen door een combinatie van het verleiden van mensen naar gezondere keuzes en wettelijke maatregelen.”
Maatregelen en transparantie
“Ik hoop dat we met afspraken met de industrie veel kunnen bereiken. Maar lukt dat niet, dan zullen we over moeten gaan tot wettelijke maatregelen. Prijsaanpassingen is daar een van, een suikertaks kan dan zeker besproken worden”, zegt Blokhuis. Op de vraag uit de zaal hoe het dan zit met de verhoging van de BTW op groente en fruit reageert hij kort. “Dat is een afspraak die vaststaat, daar kunnen we niets meer aan veranderen. We moeten ermee dealen en binnen die regelingen de beste stappen nemen.”
“We moeten ook kijken naar hoe we mensen, ook laaggeletterde mensen, kunnen helpen duidelijk te krijgen wat wel en wat geen goede keuzes zijn. Dat het Vinkje niet werkte was duidelijk, maar een alternatief hebben we nog niet. De meeste stemmen gaan op voor een stoplichtsysteem, maar dan scoren zowel een appel als een flesje Cola rood op suikers en groen op de rest. Terwijl dat geen vergelijkbare producten zijn. Dat willen we niet.”
Prinses Laurentien had het antwoord wel: “Kinderen hebben allang een alternatief voor het Vinkje of het stoplicht bedacht. Smileys. Een blije smiley als het een gezond product is, een neutrale smiley als het middelmatig is en een verdrietige smiley als het ongezond is. Zo eenvoudig kan het zijn.”
Prinses Laurentien zei alle initiatieven toe te juichen, maar had een heel duidelijke boodschap aan alle aanwezigen: “We moeten niet vanuit onze eigen stoel bepalen wat andere groepen moeten doen. Ga in gesprek met de mensen om wie het gaat en vraag wat zij nodig hebben. Stel de vraag: wat heb jíj nodig om te veranderen? Maar dat durven we vaak niet, want dat is het ongemakkelijke gesprek. Maar dat is wel de enige manier waarop je verandering kunt krijgen. Je kunt kinderen bijvoorbeeld wel van alles leren over hoe iets zou moeten, maar je kunt daarmee de hiërarchie of de dynamiek in het gezin verstoren.” Ze illustreerde dit met een voorbeeld van een jongetje dat van alles leerde over gezond eten en dat thuis wilde bespreken, maar zodra hij daar thuis over begon werd hij geslagen. “Dat bedenken we niet in die mooie programma’s, maar dat zijn wel reële problemen.”
Tot slot riep ze alle aanwezigen op tot samenwerking. “Innoveren is niet delen wat je weet, maar delen wat je niet weet. Niet iedere partij hoeft alles te kunnen. Weet waar je goed in bent, maar weet ook waar je niet goed in bent. Ga dan de samenwerking aan met iemand die juist dat stukje weer goed kan en zo vormt iedereen een schakel in de keten. De lat moet naar 100%.”
Tussen andere lezingen door van onder meer Hanno Pijl die vertelde over leefstijlgeneeskunde, gaven allerlei organisaties die bezig zijn op het gebied van preventie een workshop over hun insteek en aanpak. Zo waren er onder meer de Reis van 5, die kinderen gezonder wil laten eten, Fit4UU, een vitaliteitsprogramma voor medewerkers van de Universiteit Utrecht, Food First Network, het Netflix voor gezond leven, Resto Van Harte, dat door samen te eten eenzaamheid en sociaal isolement wil doorbreken. Stuk voor stuk initiatieven van mensen die alles op alles zetten om mensen gezonder en gelukkiger te laten worden.
Maar de woorden van Prinses Laurentien blijven nagalmen. “We zitten in een bubbel van hoogopgeleide blanke mensen te verzinnen wat goed zou zijn voor andere groepen. We hebben het over gezond eten voor kinderen. Ik zie hier geen kinderen in de zaal. We hebben het over laaggeletterden. Waar zijn ze dan?”
En nu?
Dat was een beetje de vraag die bleef hangen. En nu? Of zoals foodblogster Jeannette van de Lindt het op Twitter verwoordt:
Tijd voor actie dus; voor de mensen die het nodig hebben.
Dit artikel afdrukken
Maatregelen en transparantie
“Ik hoop dat we met afspraken met de industrie veel kunnen bereiken. Maar lukt dat niet, dan zullen we over moeten gaan tot wettelijke maatregelen. Prijsaanpassingen is daar een van, een suikertaks kan dan zeker besproken worden”, zegt Blokhuis. Op de vraag uit de zaal hoe het dan zit met de verhoging van de BTW op groente en fruit reageert hij kort. “Dat is een afspraak die vaststaat, daar kunnen we niets meer aan veranderen. We moeten ermee dealen en binnen die regelingen de beste stappen nemen.”
“We moeten ook kijken naar hoe we mensen, ook laaggeletterde mensen, kunnen helpen duidelijk te krijgen wat wel en wat geen goede keuzes zijn. Dat het Vinkje niet werkte was duidelijk, maar een alternatief hebben we nog niet. De meeste stemmen gaan op voor een stoplichtsysteem, maar dan scoren zowel een appel als een flesje Cola rood op suikers en groen op de rest. Terwijl dat geen vergelijkbare producten zijn. Dat willen we niet.”
Stel de vraag: wat heb jíj nodig om te veranderen? Maar dat durven we vaak niet, want dat is het ongemakkelijke gesprek. Maar dat is wel de enige manier waarop je verandering kunt krijgenGa in gesprek, betrek de doelgroep
Prinses Laurentien had het antwoord wel: “Kinderen hebben allang een alternatief voor het Vinkje of het stoplicht bedacht. Smileys. Een blije smiley als het een gezond product is, een neutrale smiley als het middelmatig is en een verdrietige smiley als het ongezond is. Zo eenvoudig kan het zijn.”
Prinses Laurentien zei alle initiatieven toe te juichen, maar had een heel duidelijke boodschap aan alle aanwezigen: “We moeten niet vanuit onze eigen stoel bepalen wat andere groepen moeten doen. Ga in gesprek met de mensen om wie het gaat en vraag wat zij nodig hebben. Stel de vraag: wat heb jíj nodig om te veranderen? Maar dat durven we vaak niet, want dat is het ongemakkelijke gesprek. Maar dat is wel de enige manier waarop je verandering kunt krijgen. Je kunt kinderen bijvoorbeeld wel van alles leren over hoe iets zou moeten, maar je kunt daarmee de hiërarchie of de dynamiek in het gezin verstoren.” Ze illustreerde dit met een voorbeeld van een jongetje dat van alles leerde over gezond eten en dat thuis wilde bespreken, maar zodra hij daar thuis over begon werd hij geslagen. “Dat bedenken we niet in die mooie programma’s, maar dat zijn wel reële problemen.”
Tot slot riep ze alle aanwezigen op tot samenwerking. “Innoveren is niet delen wat je weet, maar delen wat je niet weet. Niet iedere partij hoeft alles te kunnen. Weet waar je goed in bent, maar weet ook waar je niet goed in bent. Ga dan de samenwerking aan met iemand die juist dat stukje weer goed kan en zo vormt iedereen een schakel in de keten. De lat moet naar 100%.”
Innoveren is niet delen wat je weet, maar delen wat je niet weetKom uit je bubbel
Tussen andere lezingen door van onder meer Hanno Pijl die vertelde over leefstijlgeneeskunde, gaven allerlei organisaties die bezig zijn op het gebied van preventie een workshop over hun insteek en aanpak. Zo waren er onder meer de Reis van 5, die kinderen gezonder wil laten eten, Fit4UU, een vitaliteitsprogramma voor medewerkers van de Universiteit Utrecht, Food First Network, het Netflix voor gezond leven, Resto Van Harte, dat door samen te eten eenzaamheid en sociaal isolement wil doorbreken. Stuk voor stuk initiatieven van mensen die alles op alles zetten om mensen gezonder en gelukkiger te laten worden.
Maar de woorden van Prinses Laurentien blijven nagalmen. “We zitten in een bubbel van hoogopgeleide blanke mensen te verzinnen wat goed zou zijn voor andere groepen. We hebben het over gezond eten voor kinderen. Ik zie hier geen kinderen in de zaal. We hebben het over laaggeletterden. Waar zijn ze dan?”
En nu?
Dat was een beetje de vraag die bleef hangen. En nu? Of zoals foodblogster Jeannette van de Lindt het op Twitter verwoordt:
Tijd voor actie dus; voor de mensen die het nodig hebben.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#8 Jos,
Ik wilde het meer koppelen aan het feit dat het financieel loont om gezond(er) te eten en dat je meer betaalt voor producten die bewerkt zijn. Mensen snappen namelijk prima dat voorgesneden groenten duurder zijn dat niet voorgesneden of dat houdbare groenten in een potje niet voor niets houdbaar zijn. Wat je dan bespaart op gezond(er) eten of zelf doen kun je uitgeven aan ongezond(er) eten of laten doen. Het was maar een idee hoor.
Die verhoging van BTW op groente en fruit snap ik namelijk toch echt niet als je zegt te willen dat mensen juist meer groente en fruit gaan eten.
Sytske Barkhuis #7 dit behoeft dan wel een (2)jaarlijkse aanpassing van het advies!
Is dit een consistent beleid?
Mijn moraal is: voeding is per definitie 0%btw plichtig, gezond of ongezond!
Waarom? Om sociale discriminatie te voorkomen.
Ik ben rijk en eet wat ik wil (het interesseert me geen moer v.s. ik ben blij dat ik een eitje kan kopen)!
Als je toch naar zulk soort differentiatie (wie bepaalt maar nog belangrijker!; wie handhaaft? en met welke sanctie's?) wil maak dan meteen verkeersboetes en gevangenisstraffen inkomensafhankelijk. Want dat zijn de consequenties.
Als je dit niet ziet dan heeft Geert Wilders er weer een termijn bij!
Zo'n systeem met oplopend BTW tarief past ook helemaal bij wat het advies is van de Gezondheidsraad/het Voedingscentrum:
gezonde voeding -> 0%
voor af en toe -> 6 of 9%
buiten de Schijf van Vijf -> 21%
'' Op de vraag uit de zaal hoe het dan zit met de verhoging van de BTW op groente en fruit reageert hij kort. “Dat is een afspraak die vaststaat, daar kunnen we niets meer aan veranderen. We moeten ermee dealen en binnen die regelingen de beste stappen nemen.” ''
Dat is uiteraard complete bullshit. Een beetje halfslachtig jammeren dat dat de schuld van de EU is. Regels kunnen herroepen worden als er voldoende vraag naar is. Ik weet zeker dat ook in andere EU landen massa's mensen zitten die willen pleiten voor een 0 tarief voor groenten en fruit (en ander vers en/of laag of onbewerkt voedsel. Desnoods alleen voor groenten en fruit van eigen bodem of van binnen de EU. Dan houd je 6 of 9% aan voor matig bewerkt voedsel en duurzaam geconserveerd voedsel en 21 % voor de rest, dat waarvan je consumptie wilt ontmoedigen.
Naar mijn mening is dat de enige manier waarop je verbetering van voedings- en leefstijl werkelijk kunt veranderen voor het grootste deel van de bevolking, met name mensen met een lage SES. Vrijwilige vergezondisering door de industrie, dat gaat hem echt niet worden.
Staatssecretaris Blokhuis gebruikt nogal vaak WE, maar wat gaat hij dan nu zelf precies doen?