3 min
Gezonde keuzes maken is moeilijk omdat veel producten in de supermarkt ongezond zijn. Op de verpakking van een voedingsmiddel staan voedingswaarden en ingrediëntenlijsten. Dat is verplicht volgens Europese wetgeving. Deze voedingswaarden en ingrediëntenlijsten zouden de consument moeten helpen om gezonde keuzes te maken. Voor consumenten is dat best lastig. Maar er wordt aan gewerkt: een Frans voedselkeuzelogo Nutri-Score moet gezond kiezen gemakkelijker maken. Een internationale wetenschappelijke commissie gaat aan de slag om dit logo geschikt te maken voor de rest van Europa. Dit is al eens eerder geprobeerd….
In Europa bestaat veel wetgeving die erop gericht is om Europese consumenten te informeren over de voedingsmiddelen die ze kopen en hen te helpen gezonde keuzes te maken. Ook zorgt deze wetgeving ervoor dat consumenten niet misleid worden doordat fabrikanten allerlei fantastische claims op hun verpakkingen zetten die niet kloppen. Al decennia lang is Brussel bezig om de echt gezonde keuzes gemakkelijker te maken. Dit is echter een politiek spel met veel poppetjes en belangen.
De geschiedenis herhaalt zich
In 2006 werd nieuwe wetgeving met betrekking tot gezondheidsclaims gepubliceerd. Een hele vooruitgang, want de fabrikant mag sindsdien geen onbewezen gezondheidseffecten op de verpakking van een voedingsmiddel meer zetten. Zoals ‘van dit brood val je af’ (zie afbeelding). Ter ondersteuning van deze wetgeving moesten voedingsprofielen ontwikkeld worden. Voedingsprofielen zijn een verzameling grenswaarden voor voedingsstoffen – zoals zout, suiker, verzadigd vet – die bepalen wanneer een voedingsmiddel gezond is. Denk aan bijvoorbeeld hoeveel zout er in de soep mag zitten, zodat je kunt zeggen: die soep is gezond, of hoeveel suiker in de ontbijtgranen. Het algoritme van Nutri-Score is ook een voedingsprofiel.
Misleidende claims
Alleen wanneer voedingsmiddelen aan het vastgestelde voedingsprofiel voldoen, mogen ze een claim dragen. Helaas zijn die Europese voedingsprofielen er nog steeds niet. Dat betekent dat er nog altijd een bewezen positief gezondheidseffect op een voedingsmiddel mag staan dat verder ongezond is en bijvoorbeeld veel zout of veel suiker bevat. Een voorbeeld hiervan is de Choco pops reep van Kelloggs waarop staat: ‘met calcium voor de groei’ (afbeelding).
Waarom zijn er geen Europese voedingsprofielen?
Waarom zijn de Europese voedingsprofielen er tot op de dag van vandaag nog niet? Omdat de Hollandse kaas, de Italiaanse Parmaham en het Duitse Schwarzwalder brood allemaal als gezond bestempeld moesten worden. En zoals dat in de politiek dan gaat, werden er compromissen gesloten. De zo ontstane Europese concept-voedingsprofielen waren in 2009 zo verwaterd, dat ze niet meer serieus genomen konden worden. En omdat het raar blijft dat je op een ongezond voedingsmiddel nog steeds een gezondheidsclaim mag zetten, komt deze discussie steeds weer terug. Voor consumenten blijft dit namelijk heel misleidend.
Chocopops
Het Nutri-Score algoritme is dus ook een voedingsprofiel
Daarom is de klus om het algoritme van Nutri-Score aan te passen zo’n interessante uitdaging. Vertegenwoordigers uit 7 landen zitten in de commissie. Er zal met veel interesse mee gekeken worden vanuit heel Europa. Het is belangrijk om het proces zonder invloed van politiek en industrie te laten lopen. Anders komt het opnieuw nergens uit, net als in 2009.
Vrijwillig of toch verplicht?
Naast de Europese wet over gezondheidsclaims, is er ook Europese wetgeving over etikettering van voedingsmiddelen. Al 10 jaar zijn voedingswaarde en ingrediëntenlijsten verplicht op de verpakking van voedingsmiddelen. Destijds in 2011 kwam ook het onderwerp voedselkeuzelogo langs. Toen is besloten om het gebruik van voedselkeuzelogo’s vrijwillig te laten zijn. Weliswaar wel in Europa genotificeerd (toegestaan voor gebruik), maar niet verplicht voor alle voedingsmiddelen. Fabrikanten mogen nu zelf bepalen of ze een voedselkeuzelogo op de verpakking willen voeren. En dat is eigenlijk helemaal geen goed idee. Want nu zullen alleen fabrikanten logo’s op hun etiketten zetten, wanneer het ze goed uitkomt. Daar schiet de consument niet zoveel mee op. Maar er hangt verandering in de lucht…
Anno 2020: Farm 2 Fork
Vorig jaar in 2020 werd de Europese strategie Farm 2 Fork gepubliceerd. Deze bevat een route naar een eerlijk, gezond en duurzaam voedselsysteem. De strategie gaat over onderwerpen zoals gebruik van minder pesticiden, beter dierenwelzijn, en ook over de invoering van een verplicht voedselkeuzelogo. Dan is het natuurlijk voor de hand liggend om de verrichtingen van de net aangestelde commissie ook met die ogen te volgen, in de zin van hoe zij het voedingsprofiel Nutri-Score geschikt maken voor breed gebruik in Europa, op termijn verplicht voor allen.
Des te belangrijker dat die gekke fouten, die onlogische keuzes eruit worden gehaald.
Dit artikel afdrukken
De geschiedenis herhaalt zich
In 2006 werd nieuwe wetgeving met betrekking tot gezondheidsclaims gepubliceerd. Een hele vooruitgang, want de fabrikant mag sindsdien geen onbewezen gezondheidseffecten op de verpakking van een voedingsmiddel meer zetten. Zoals ‘van dit brood val je af’ (zie afbeelding). Ter ondersteuning van deze wetgeving moesten voedingsprofielen ontwikkeld worden. Voedingsprofielen zijn een verzameling grenswaarden voor voedingsstoffen – zoals zout, suiker, verzadigd vet – die bepalen wanneer een voedingsmiddel gezond is. Denk aan bijvoorbeeld hoeveel zout er in de soep mag zitten, zodat je kunt zeggen: die soep is gezond, of hoeveel suiker in de ontbijtgranen. Het algoritme van Nutri-Score is ook een voedingsprofiel.
Misleidende claimsHet is belangrijk om het proces zonder invloed van politiek en industrie te laten lopen. Anders komt het opnieuw nergens uit, net als in 2009Het idee van 2006
Alleen wanneer voedingsmiddelen aan het vastgestelde voedingsprofiel voldoen, mogen ze een claim dragen. Helaas zijn die Europese voedingsprofielen er nog steeds niet. Dat betekent dat er nog altijd een bewezen positief gezondheidseffect op een voedingsmiddel mag staan dat verder ongezond is en bijvoorbeeld veel zout of veel suiker bevat. Een voorbeeld hiervan is de Choco pops reep van Kelloggs waarop staat: ‘met calcium voor de groei’ (afbeelding).
Waarom zijn er geen Europese voedingsprofielen?
Waarom zijn de Europese voedingsprofielen er tot op de dag van vandaag nog niet? Omdat de Hollandse kaas, de Italiaanse Parmaham en het Duitse Schwarzwalder brood allemaal als gezond bestempeld moesten worden. En zoals dat in de politiek dan gaat, werden er compromissen gesloten. De zo ontstane Europese concept-voedingsprofielen waren in 2009 zo verwaterd, dat ze niet meer serieus genomen konden worden. En omdat het raar blijft dat je op een ongezond voedingsmiddel nog steeds een gezondheidsclaim mag zetten, komt deze discussie steeds weer terug. Voor consumenten blijft dit namelijk heel misleidend.
ChocopopsHet Nutri-Score algoritme is dus ook een voedingsprofiel
Daarom is de klus om het algoritme van Nutri-Score aan te passen zo’n interessante uitdaging. Vertegenwoordigers uit 7 landen zitten in de commissie. Er zal met veel interesse mee gekeken worden vanuit heel Europa. Het is belangrijk om het proces zonder invloed van politiek en industrie te laten lopen. Anders komt het opnieuw nergens uit, net als in 2009.
Vrijwillig of toch verplicht?
Naast de Europese wet over gezondheidsclaims, is er ook Europese wetgeving over etikettering van voedingsmiddelen. Al 10 jaar zijn voedingswaarde en ingrediëntenlijsten verplicht op de verpakking van voedingsmiddelen. Destijds in 2011 kwam ook het onderwerp voedselkeuzelogo langs. Toen is besloten om het gebruik van voedselkeuzelogo’s vrijwillig te laten zijn. Weliswaar wel in Europa genotificeerd (toegestaan voor gebruik), maar niet verplicht voor alle voedingsmiddelen. Fabrikanten mogen nu zelf bepalen of ze een voedselkeuzelogo op de verpakking willen voeren. En dat is eigenlijk helemaal geen goed idee. Want nu zullen alleen fabrikanten logo’s op hun etiketten zetten, wanneer het ze goed uitkomt. Daar schiet de consument niet zoveel mee op. Maar er hangt verandering in de lucht…
Anno 2020: Farm 2 Fork
Vorig jaar in 2020 werd de Europese strategie Farm 2 Fork gepubliceerd. Deze bevat een route naar een eerlijk, gezond en duurzaam voedselsysteem. De strategie gaat over onderwerpen zoals gebruik van minder pesticiden, beter dierenwelzijn, en ook over de invoering van een verplicht voedselkeuzelogo. Dan is het natuurlijk voor de hand liggend om de verrichtingen van de net aangestelde commissie ook met die ogen te volgen, in de zin van hoe zij het voedingsprofiel Nutri-Score geschikt maken voor breed gebruik in Europa, op termijn verplicht voor allen.
Des te belangrijker dat die gekke fouten, die onlogische keuzes eruit worden gehaald.
Voedingsexpert Annet Roodenburg is lector aan de HAS Hogeschool in Den Bosch. Al 2 decennia houdt ze zich bezig met voedselkeuzelogo's. Ze vindt de Farm-to-Fork-strategie een goed moment voor een serie artikelen over voedselkeuzelogo’s. Die verschijnen hier wekelijks op vrijdagmiddag. Ze laat zien wat voedselkeuzelogo’s beogen, hoe ze werken en wat volgens haar de beste oplossing is om de consument te helpen gezond te kiezen.
Annets voorgaande teksten zijn te vinden onder de volgende links:
1. Waarom een voedselkeuzelogo?
2. Het Nutri-Score algoritme levert onlogische scores op
3. Hoe pas je het algoritme van Nutri-Score aan?
Annets voorgaande teksten zijn te vinden onder de volgende links:
1. Waarom een voedselkeuzelogo?
2. Het Nutri-Score algoritme levert onlogische scores op
3. Hoe pas je het algoritme van Nutri-Score aan?
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dick #2
Ik ben het helemaal met je eens dat Nutri-Score meer productgroepen zou moeten bevatten.
Definitie van een voedingsprofiel (nutrien profiling) is een categorisering van voedingsmiddelen op basis van de samenstelling, dat kan een productgroep-specifiek systeem zijn, waarin eerst productgroepen worden gedefinieerd en vervolgens criteria per productgroep vastgesteld (bv Choices). Het kan ook een zogenaamd across-the-board systeem zijn, met dezelfde criteria voor alle voedingsmiddelen, meestal met enkele productgroepen als uitzonderingen (bv Nutri-Score)
Annet Roodenburg, je zegt dat Nutri-Score óók een voedingsprofiel is. Toch is het algoritme ontwikkeld als een nutriënten-profiel per productgroep.
Is het niet veel gemakkelijker om veel meer groepen te maken en dus juist veel meer te benadrukken dat een positieve score het product als 'betere keuze' onderscheidt in vergelijking met zijn directe concurrenten. Het feit dat landen er een voedingsprofiel van proberen te maken, lijkt mij het probleem.
Ik ben ook heel benieuwd hoe Serge Hercberg hier tegenaan kijkt. Hij leerde me dat het algoritme in lijn is met de nationale Schijven van Vijf, maar dat het natuurlijk slechts de betere keuzen laat zien - hoe graag hij ook zou zien dat het totale winkelaanbod zou veranderen.
Serge, si la traduction par Google ou Deeple n'est pas trop approximative, veuillez nous éclairer sur votre point de vue: le Nutri-Score fait il du nutrient profiling ou du nutrient profiling et du dietary advice by stealth en même temps?
Dank voor deze mooie serie, Annet!