Een buitenlichtje boven het varken is een spoor van vooruitgang, maar mijn opa slachtte het varken waarschijnlijk buiten omdat het mooi weer is en in zijn werkplaats de lamp aan moest. Dat was in die tijd onnodige verspilling. Mijn opa had geen auto, hij heeft nooit in een vliegtuig gezeten.
Het varken was te voet of met paard en wagen opgehaald bij de boer. Grootgebracht was het dier met etensresten van de mens en gekookte aardappelen. Het vlees werd opgeslagen in de kelder; een koelkast of een vriezer was er niet en het vlees werd in het dorp verkocht.
Dit hele proces werd zonder enige vorm van fossiele energie volbracht, te voet en met de hand. Nog maar zeventig jaar geleden, het woord duurzaam was nog niet uitgevonden en reizen deed de man niet veel verder dan naar de Middelburgse markt. Iets om over na te denken.
Jos Hugense schreef deze tekst op zijn LinkedIn-pagina. De redactie van Foodlog vond de tekst te mooi om die geen breder publiek te gunnen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Franc Eric van der Meer,
"This time is different" zullen we dan maar denken of beter gezegd hopen! (is overigens ook de titel van een boek over de economische kant, van Carmen M. Reinhart en Kenneth S. Rogoff).
#68, Marco, ik denk dat het erom gaat hoe je ernaar kijkt. In 'comment tout peut s'effondrer' van Servigne (is misschien al in het engels te krijgen) wordt Diamond ook genoemd, met nog een stel anderen. Als de mens niet in staat is te reageren op wat er op hem af komt, ja dan... Als je niet in staat bent om met die milieufactoren iets te doen, doordat de maatschappij je in een consumentenmodus houdt, ja dan... Toch laat zich onze huidige samenleving moeilijk vergelijken met al die voorgaande: hij is mondiaal, een aantal grenzen is al overschreden en gaan interacteren (klimaatsverandering en biodiversiteit bijvoorbeeld), en hij is hoogtechnologisch (aan het worden, en niet overal, en in verschillend tempo).
Of ik het gesnapt heb, weet ik niet, een poging.
Klassieke economen hebben o.a. als vooronderstelling de oneindige beschikbaarheid van natuurlijke hulpbronnen. Schumpeter voegt daar aan toe dat we via innovatie en technologie de noodzakelijke crisissen doorstaan en overstijgen.
Andere economen kijken anders naar de fysieke hulpbronnen en wijzen op de eindigheid daarvan. Malthus is een hele bekende. Andere namen met wat steekwoorden: George Hall > EROIE en Secular Stagnation; Nicholas Georgescu > Entropie; Herman Daly: Steady State Economy. De Club van Rome hoort hier ook bij en Peak Oil. En nu in de mode : Kate Raworth , Donut Economics:
Korte en heldere animatie .
Als ik George Hall probeer te begrijpen in mijn woorden: we hebben steeds meer energie nodig om nieuwe energie te produceren. Uiteindelijk hebben we meer input nodig dan er weer uit komt. Dan is de Grote Kladderatsj niet ver meer. Wetenschap en Kunst zijn dan een onbetaalbare luxe, ze veronderstellen eten op je bord en een dak boven je hoofd.
Terugkomend op mijn eerdere opmerking over minimaliseren en optimaliseren van gebruik van energie en grondstoffen. Dat lijkt mij nog steeds de richting die we moeten opgaan, steekwoord “Exergy”? Maar inderdaad moeten we niet teveel illusies hebben ("Entropie"?).
Wellicht komt het ambacht van een varken ophangen en kort maken weer goed van pas.
Frank Eric van der Meer,
"Collapse" van Jared Diamond is wellicht een goed boek voor je, hij heeft onderzoek gedaan naar de ondergang van beschavingen. Milieuoorzaken op 1.
#62, Gert, ik heb begrepen dat beschavingen ten onder gingen, vooral omdat men het onderling niet eens werd, er slecht of niet werd geluisterd, en vaak ook met grote verschillen tussen arm en rijk. 'De mens gaat door oorlog ten onder'. Vandaar dat Dick V zo erop hamert om naar elkaar te luisteren, en niet vijandig te doen naar iemand met een tegengestelde mening (neem bijvoorbeeld iemand die neonics promoot). Klimaatsverslechteringen, tekorten waren niet de 'drivers', maar hielpen een situatie van onenigheid natuurlijk wel verder van de route af.