Afgelopen vrijdag promoveerde in Utrecht de jonge onderzoeker Sierk de Jong bij professor André Faaij op "duurzaam" vliegen op biobrandstof. Het zou maar een paar euro per ticket meer kosten en het leven op aarde een stuk duurzamer maken.

Een half jaar geleden promoveerde dr. Paul Peeters aan de Technische Universiteit Delft. Hij bewees precies het tegenovergestelde: het klimaatakkoord van Parijs wordt onhaalbaar door de luchtvaart.

Kennelijk kan de één dr. worden door te bewijzen dat de aarde plat is en de ander door duidelijk te maken dat we op een bol leven. Op zijn minst valt te constateren dat de denkwerelden nogal verschillen en de cijfers daar het geduldige gevolg van zijn. Wel moet me van het hart dat ik niet begrijp dat promovendi niet hoeven te verklaren hoe een concurrerende theorie begrepen moet worden. Ik ben voor academische gedachtevrijheid, maar hecht ook aan zorgvuldig geslepen argumentaties.

Deze week sprak ik een energieproducent die me de vraag stelde of het bijstoken van biomassa verstandig en haalbaar is.

Naar aanleiding van de promotie van Sierk de Jong heb ik een rekensom gemaakt over het ruimtebeslag van Schiphol indien alle brandstof wordt vervangen door biobrandstoffen. Als we de natuur willen sparen, moeten die van akkers komen. Om te rekenen aan de consequenties daarvan is dus ook wat basale agrarische kennis nodig.

In het jaar 2017 is er voor 168 Petajoule via Schiphol energetisch aan brandstof verstookt. Met een energiedichtheid (Power Density) van 0,5Watt/m2 voor biomassa is de rest van de rekensom niet ingewikkeld:

- 168e15J/(365*24*3600s)=532e7W

- 532e7W/0.5(W/m2)=1.065e10m2=1.065e6ha

In gewone mensentaal:
- Schiphol had 168 petajoule nodig in 2017
- Daar is ruim 1 miljoen hectare voor nodig (om precies te zijn 1065449 ha)
- Dat is ongeveer de helft van het Nederlandse landbouwareaal (circa 2,3 miljoen hectare)

Daar komt nog iets bij waar iedere boer zich van bewust is. Zonder aanvoer van nutriënten, loopt de opbrengst per hectare terug. Walter Pengue toonde met een langjarig onderzoek in Argentinië aan dat de bodem heel vergaand wordt uitgeput door stoffen die niet meer worden aangevuld. Dat gebeurt als je biomassa verstookt en heeft dus op den duur ernstig teruglopende oogsten tot gevolg. De vraag naar energie om te vliegen stijgt echter in de komende decennia met een factor vijf.

Nu al 2 Nederlanden te weinig voor bestaande (lucht)haveneconomie
Wie kennis heeft van landbouw en zich realiseert dat alleen de scheepvaart nu al gemakkelijk vier maal zoveel energie vraagt als de luchtvaart, concludeert dat biobrandstoffen geen alternatief kunnen zijn tenzij we de wereld leeg denken te kunnen roven en alles in Nederland mogen opstoken.

Wie nu van het gas en de olie gaat, komt op dit moment al 2 Nederlanden tekort om alleen de bestaande economie rond onze (lucht)havens aan de gang te houden. Wie met 2 benen op de grond staat, realiseert zich dat we een fors probleem hebben. Stoppen met vliegen en beginnen met fietsen, is alvast een goed begin om milieuvriendelijker te reizen. Helaas biedt de fiets geen soelaas voor de handel die via onze havens loopt en waar we veel van onze welvaart aan te danken hebben.

Ik dank Vaclav Smil, Martijn Katan en Dennis Zeilstra voor hun hulp bij het checken van de eenvoudige rekensommen hierboven.
Dit artikel afdrukken