Minder vlees eten gaat het klimaat niet redden, zegt een Amerikaanse hoogleraar die nog één keertje uitrekent waarom we ten onrechte zijn gaan denken dat 'minder vlees' het klimaat gaat redden. Wat gaat het klimaat dan wel redden?
Yes, eating meat affects the environment, but cows are not killing the climate. Onder die kop legt Frank Mitloehner, hoogleraar Animal Science aan de University of California (Davis), nog eens uit hoe de gedachte in de wereld is gekomen dat vlees meer CO2-uitstoot (18% van het totaal in de wereld)* veroorzaakt dan auto's, schepen en vliegtuigen bij elkaar opgeteld.
Het idee is gebaseerd op een, al lang geleden gecorrigeerd, foutje in de vergelijking tussen dieren en vervoer. Bij de dieren was alles meegeteld: van het gas dat nodig is om kunstmest te maken voor het graan en de soja die dieren eten tot de methaan die koeien uitstoten. Bij de schepen, auto, vrachtwagens en vliegtuigen was alleen de brandstof meegeteld waarop hun motoren draaien; de klimaatgassen die uitgestoten worden om die vervoermiddelen te maken (delven van grondstoffen, vervoer daarvan, het maken van staal, het bouwen fabrieken en het maken en assembleren van onderdelen) en te laten functioneren (wegen, stations, sporen, luchthavens) bleven buiten beeld. Omdat die een lieve klimaatgasduit kosten, is het een verkeerde vergelijking. Wetenschapsjournalist Karel Knip probeerde het eerder dit jaar al eens voor te rekenen en ontdekte dat er eigenlijk geen goede analyses bestaan om eerlijke vergelijkingen te maken. Dat constateert ook Mitloehner. Wél mag je rustig aannemen dat het volhouden van onze manier van leven de voor onze soort noodzakelijke leefcondities op deze planeet verder zal destabiliseren; het inleveren of minderen van vlees verandert dat niet wezenlijk.
Dode massa, stoppen met kinderen
In reactie op het stuk van Mitloehner zegt lector Esther Nederhof dat vlees minder gedemoniseerd zou moeten worden. Betekent dit nu dat we rustig door kunnen kanen?
Nederhof heeft een beetje gelijk, maar kijkt niet naar het geheel. De werkelijkheid is, dat we niet alleen vlees maar nog heel wat meer zullen moeten minderen. Nou ja, ... tenzij je natuurlijk toch hoopt dat het met kernenergie allemaal wel uit kan. Dat nieuwe wereldbeeld zal nu snel opkomen, omdat we natuurlijk liever niet minder maar minstens evenveel willen in de toekomst. Toch geldt ook daar weer een 'maar' bij; het is alweer een oplossing vanuit slechts een deelperspectief. Het helpt bijvoorbeeld niet tegen het uitsterven van grote dieren. Misschien is het niet zo erg als ze verdwijnen, maar hun dood is een indicatie van het verdwijnen van de voedselketen die aan hen voorafgaat. Dat zou verontrusting moeten wekken, want van diezelfde keten zijn ook wij - een heel talrijke grote diersoort - afhankelijk.
Minder CO2-uitstoot alleen is helaas geen oplossing voor de verrassend snel achteruitlopende biodiversiteit in de wereld. Louter en alleen de dominante aanwezigheid van mensen heeft de biomassa die er was voordat wij de wereld naar onze genoegens begonnen in te richtten met de helft verminderd; die helft komt voorlopig niet meer als levende massa terug en zal toenemen. Uiteindelijk is stoppen met kinderen daarom de beste oplossing om dat nogal fundamentele probleem op te lossen. We eten leven; daarom kunnen we niet overleven met een groeiend aantal mensen en een krimpende hoeveelheid leven. Natuurlijk kunnen we proberen de groeiende schaarste aan leven met techniek op te lossen door het zelf te gaan opwekken, maar dat is wel een flinke gok als je zoveel veeleisende monden moet voeden, terwijl we een wereld hebben waarin dat volautomatisch gebeurt dankzij die bioversiteit.
* onder dit eerdere artikel op Foodlog verzamelde zich veel van de beschikbare Nederlandse kennis om het echte percentage te achterhalen, want ook die 18% is een onderwerp van discussie.
Dit artikel afdrukken
Het idee is gebaseerd op een, al lang geleden gecorrigeerd, foutje in de vergelijking tussen dieren en vervoer. Bij de dieren was alles meegeteld: van het gas dat nodig is om kunstmest te maken voor het graan en de soja die dieren eten tot de methaan die koeien uitstoten. Bij de schepen, auto, vrachtwagens en vliegtuigen was alleen de brandstof meegeteld waarop hun motoren draaien; de klimaatgassen die uitgestoten worden om die vervoermiddelen te maken (delven van grondstoffen, vervoer daarvan, het maken van staal, het bouwen fabrieken en het maken en assembleren van onderdelen) en te laten functioneren (wegen, stations, sporen, luchthavens) bleven buiten beeld. Omdat die een lieve klimaatgasduit kosten, is het een verkeerde vergelijking. Wetenschapsjournalist Karel Knip probeerde het eerder dit jaar al eens voor te rekenen en ontdekte dat er eigenlijk geen goede analyses bestaan om eerlijke vergelijkingen te maken. Dat constateert ook Mitloehner. Wél mag je rustig aannemen dat het volhouden van onze manier van leven de voor onze soort noodzakelijke leefcondities op deze planeet verder zal destabiliseren; het inleveren of minderen van vlees verandert dat niet wezenlijk.
We eten leven; daarom kunnen we niet overleven met een groeiend aantal mensen en een krimpende hoeveelheid levenOp Foodlog schreven we al vaak over de nóg ergere boosdoeners dan vlees: mobiliteit en, nog veel erger, kinderen.
Dode massa, stoppen met kinderen
In reactie op het stuk van Mitloehner zegt lector Esther Nederhof dat vlees minder gedemoniseerd zou moeten worden. Betekent dit nu dat we rustig door kunnen kanen?
Nederhof heeft een beetje gelijk, maar kijkt niet naar het geheel. De werkelijkheid is, dat we niet alleen vlees maar nog heel wat meer zullen moeten minderen. Nou ja, ... tenzij je natuurlijk toch hoopt dat het met kernenergie allemaal wel uit kan. Dat nieuwe wereldbeeld zal nu snel opkomen, omdat we natuurlijk liever niet minder maar minstens evenveel willen in de toekomst. Toch geldt ook daar weer een 'maar' bij; het is alweer een oplossing vanuit slechts een deelperspectief. Het helpt bijvoorbeeld niet tegen het uitsterven van grote dieren. Misschien is het niet zo erg als ze verdwijnen, maar hun dood is een indicatie van het verdwijnen van de voedselketen die aan hen voorafgaat. Dat zou verontrusting moeten wekken, want van diezelfde keten zijn ook wij - een heel talrijke grote diersoort - afhankelijk.
Minder CO2-uitstoot alleen is helaas geen oplossing voor de verrassend snel achteruitlopende biodiversiteit in de wereld. Louter en alleen de dominante aanwezigheid van mensen heeft de biomassa die er was voordat wij de wereld naar onze genoegens begonnen in te richtten met de helft verminderd; die helft komt voorlopig niet meer als levende massa terug en zal toenemen. Uiteindelijk is stoppen met kinderen daarom de beste oplossing om dat nogal fundamentele probleem op te lossen. We eten leven; daarom kunnen we niet overleven met een groeiend aantal mensen en een krimpende hoeveelheid leven. Natuurlijk kunnen we proberen de groeiende schaarste aan leven met techniek op te lossen door het zelf te gaan opwekken, maar dat is wel een flinke gok als je zoveel veeleisende monden moet voeden, terwijl we een wereld hebben waarin dat volautomatisch gebeurt dankzij die bioversiteit.
* onder dit eerdere artikel op Foodlog verzamelde zich veel van de beschikbare Nederlandse kennis om het echte percentage te achterhalen, want ook die 18% is een onderwerp van discussie.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#65, Jan Peter, tja.
Natuurlijk zeggen we dat niet, Wouter. Ik verzet me alleen tegen de 'taboedoorbrekende' discussie over geboortebeperking, door er naar mijn gevoel net zo'n huiveringwekkend idee (Folkert #63 ) tegenover te zetten.
Ik wil dat kinderen gewoon geboren kunnen worden en mensen gewoon oud kunnen worden en dat we de oplossingen zoeken in andere ingrepen: betere verdeling, andere consumptievormen- en beleving, technologische ontwikkeling, holistische visie op landbouw enz.
Jan Peter #62, ik heb niet gezegd dat we bevolkingsgroei in Afrika zouden moeten afdwingen. Er zijn minstens 4 strategieën op basis van vrijwilligheid.
Ik hoop dat jij evenmin bedoelt dat we dood van alle 60-plussers zouden moeten afdwingen. Want ook dat zou een conflict genereren dat zijn weerga niet kent.
Ik huiver en ben nu 78. Voor mijn leeftijd gezond van lijf en leden. De bovenkamer doet het ook nog. Vreemde voorstellen lees ik hier. Heb ik nog nooit eerder gehoord. Misschien mijn ouders wel? Kan ik ze niet meer vragen.
De discussie moet ook een beetje ongemakkelijk zijn (anders hadden we hem al lang opgelost).
- ik denk dat gehandicapten zeer nuttig zijn voor onze samenleving vooral voor het onderhouden van het compassie gedeelte. Voor de goede orde: we moeten blijven streven naar een 'handicapvrije' samenleving.
- die ouderen hebben er met al hun levenservaring een behoorlijk zooitje van gemaakt. En dat er nu 2 tot inkeer komen vind ik geen argument.
- we proberen al jaren de footprint aan te pakken. Zonder veel succes. Dus komen we bij de mensen met de hoge footprint zelf terecht. En 100 euro heffing zal niemand zorgen baren.
'Vergeleken daarmee is een discussie over geboortebeperking in Afrika en India kinderspel'. Vanuit onze luie warme stoel beredeneerd wel. Maar als we dat echt gaan afdwingen reken er dan maar op dat we een conflict krijgen dat zijn weerga niet zal kennen.