Yes, eating meat affects the environment, but cows are not killing the climate. Onder die kop legt Frank Mitloehner, hoogleraar Animal Science aan de University of California (Davis), nog eens uit hoe de gedachte in de wereld is gekomen dat vlees meer CO2-uitstoot (18% van het totaal in de wereld)* veroorzaakt dan auto's, schepen en vliegtuigen bij elkaar opgeteld.

Het idee is gebaseerd op een, al lang geleden gecorrigeerd, foutje in de vergelijking tussen dieren en vervoer. Bij de dieren was alles meegeteld: van het gas dat nodig is om kunstmest te maken voor het graan en de soja die dieren eten tot de methaan die koeien uitstoten. Bij de schepen, auto, vrachtwagens en vliegtuigen was alleen de brandstof meegeteld waarop hun motoren draaien; de klimaatgassen die uitgestoten worden om die vervoermiddelen te maken (delven van grondstoffen, vervoer daarvan, het maken van staal, het bouwen fabrieken en het maken en assembleren van onderdelen) en te laten functioneren (wegen, stations, sporen, luchthavens) bleven buiten beeld. Omdat die een lieve klimaatgasduit kosten, is het een verkeerde vergelijking. Wetenschapsjournalist Karel Knip probeerde het eerder dit jaar al eens voor te rekenen en ontdekte dat er eigenlijk geen goede analyses bestaan om eerlijke vergelijkingen te maken. Dat constateert ook Mitloehner. Wél mag je rustig aannemen dat het volhouden van onze manier van leven de voor onze soort noodzakelijke leefcondities op deze planeet verder zal destabiliseren; het inleveren of minderen van vlees verandert dat niet wezenlijk.

We eten leven; daarom kunnen we niet overleven met een groeiend aantal mensen en een krimpende hoeveelheid leven
Op Foodlog schreven we al vaak over de nóg ergere boosdoeners dan vlees: mobiliteit en, nog veel erger, kinderen.

Dode massa, stoppen met kinderen
In reactie op het stuk van Mitloehner zegt lector Esther Nederhof dat vlees minder gedemoniseerd zou moeten worden. Betekent dit nu dat we rustig door kunnen kanen?

Nederhof heeft een beetje gelijk, maar kijkt niet naar het geheel. De werkelijkheid is, dat we niet alleen vlees maar nog heel wat meer zullen moeten minderen. Nou ja, ... tenzij je natuurlijk toch hoopt dat het met kernenergie allemaal wel uit kan. Dat nieuwe wereldbeeld zal nu snel opkomen, omdat we natuurlijk liever niet minder maar minstens evenveel willen in de toekomst. Toch geldt ook daar weer een 'maar' bij; het is alweer een oplossing vanuit slechts een deelperspectief. Het helpt bijvoorbeeld niet tegen het uitsterven van grote dieren. Misschien is het niet zo erg als ze verdwijnen, maar hun dood is een indicatie van het verdwijnen van de voedselketen die aan hen voorafgaat. Dat zou verontrusting moeten wekken, want van diezelfde keten zijn ook wij - een heel talrijke grote diersoort - afhankelijk.

Minder CO2-uitstoot alleen is helaas geen oplossing voor de verrassend snel achteruitlopende biodiversiteit in de wereld. Louter en alleen de dominante aanwezigheid van mensen heeft de biomassa die er was voordat wij de wereld naar onze genoegens begonnen in te richtten met de helft verminderd; die helft komt voorlopig niet meer als levende massa terug en zal toenemen. Uiteindelijk is stoppen met kinderen daarom de beste oplossing om dat nogal fundamentele probleem op te lossen. We eten leven; daarom kunnen we niet overleven met een groeiend aantal mensen en een krimpende hoeveelheid leven. Natuurlijk kunnen we proberen de groeiende schaarste aan leven met techniek op te lossen door het zelf te gaan opwekken, maar dat is wel een flinke gok als je zoveel veeleisende monden moet voeden, terwijl we een wereld hebben waarin dat volautomatisch gebeurt dankzij die bioversiteit.

* onder dit eerdere artikel op Foodlog verzamelde zich veel van de beschikbare Nederlandse kennis om het echte percentage te achterhalen, want ook die 18% is een onderwerp van discussie.
Dit artikel afdrukken