Moet er een moratorium komen op voedingsadviezen en gezondheidslogo’s?

Voor die statistisch maar in relatie tot vetbuik evenmin causaal te bewijzen feiten formuleert Michael Pollan, net als Taubes een wetenschapsjournalist zonder blikbeperkende achtergrond in 1 vakgebied, zijn bekende pragmatische antwoord: eet zoals we daarvoor aten. Vers, vooral maar niet alleen groenten, zo gevarieerd mogelijk en met mate.

Bijzonder is wat mij betreft dat wetenschappers en beleidsmakers de gedachte lijken te hebben opgegeven dat het maagaandeel van dat soort eten en ander Kant-en-Klaar zou kunnen worden teruggedrongen. Zo eten mensen nu eenmaal, zeggen ze en laten daar het denken stoppen. Patronen verander je niet zomaar, redeneert men. Dat is enerzijds een waarheid als een koe: je stopt geen geld in het veranderen van gedragspatronen die je er met de zweep en opgeheven vingers in moet rammen. Maar wie zegt dat dat moet? Is het anderzijds niet waar dat je vers kunt heruitvinden in de 21e eeuw?

Wie had er 25 jaar geleden email of Internet? Wie nog maar 10 jaar geleden een mobieltje? Maar wat pakte het omdat het oplossingen zijn voor een zgn. 'want' (in de trits needs/wants/demands van marketingman Philip Kottler). De 'demand' was er niet (net zomin als die er ooit was voor alomtegenwoordig eten of makkelijke meuk).
Als je nou eens gewoon een betere 'want-'invulling maakt (zoals een mobiel een betere was dan een vaste telefoon, en mail een beter dan een fax), waarom zou dan heruitgevonden vers het kennelijk uit de hand gelopen dominante eten van vandaag niet kunnen vervangen als het een oplossing is die nog beter bij onze manier van leven past en aantrekkelijker is?

Wetenschappers die klaarblijkelijk stilletjes meehuilen met de krokodillentranen van de industrie - 'helaas, er is niet beter en we moeten toch iets doen' - valt in deze Kottleriaanse marketinganalyse te verwijten dat ze op 'demand'-niveau denken. Misschien valt het ze te vergeven, want sociologie ('patronen kun je niet zomaar veranderen, dat vergt decennia en kapitalen') is een wetenschappelijke discipline waar ze enige kennis van moeten hebben. Marketing (de uitdaging om sociologsche patronen te gebruiken of om te buigen in je voordeel met de geringst mogelijk middelen) niet, al denkt menigeen dat iedereen een marketeer is.

Nou Dick, da's toch een beetje open deur. "Wat gebeurde er toen."
Een grootschalig industrialisatie van junkfood met de meest troebele additieven kwam toen echt goed op gang, met dikmakers, collagenen, teveel suikers, meeltoevoegingen aan geprefabriceerde vleesprut, minder vlees in kroketten etc

Waar in de 60 en 70er jaren voorzichtig naar pulp werd toegewerkt, hadden de vele dorps- en stadswinkels nog dikwijls goed spul van veilingen en slachthuizen. Die verdwenen in rap tempo. Alles centraal, en booming supermarkten ten koste van de kleine traditionele winkels. Nu is de keten van bron tot gebruiker volledig in handen van een geïndustrialiseerde food-productie. Met in de goedkopen schappen een overvloed aan pulp- en junkfood... Het is inmiddels wettelijk omschreven hoeveel vlees er NIET in vleesproducten moet….

Doe maar eens onderzoek naar de effecten van alle voedingsadditieven naar 'dik' in de meest brede zin, en ik denk dat we geschokt zullen zijn.

Conclusie van dit debat: wie durft?

Morgen precies 2 jaar geleden schreef ik over de voormalige topman van Unilever, Patrick Cescau. Of hij wel goed verzekerd was tegen niet werkende voedingsadviezen. Uit de koker van dat bedrijf kwam Ik Kies Bewust/Choices, o.m. gebaseerd op het paradigma dat wetenschappelijk op geloof maar niet op feiten is gebaseerd. De regering doet er inmiddels aan mee. Een ex-staatscretaris van Sport is de beschermvrouwe en doet er niet hard te maken, door de VWA te veroordelen uitspraken over.
Geen wetenschapper die zich er tegen uitspreekt. Jurgen, wetenschapper en medicus, is duidelijk: welvaart is obesogeen. Full stop.

Is dat 'm?

Ik blijf zitten met dat probleem van Taubes: waarom die duidelijke toename van vetbuik na het midden vd jaren tachtig? Wat gebeurde er toen?

Pollan kan mooi zeggen - net als ik zelf zo vaak - dat we zo weinig weten, maar er gebeurde wel wat. Net als, klaarblijkelijk, met de maten van BH-cups. Dat boeit me zeer.

Dick, Hans. Niks uit de heup. Ik kreeg inderdaad de indruk dat jullie in het bestaan van een wetenschappelijke mafia geloven maar dat is dus niet zo. Mooi.

Waar het eigenlijk om gaat, wat ga je aan obesitas doen en kan dat eigenlijk wel? Het lijkt me sterk dat er wetenschappers zijn die er niet ook van overtuigd zijn dat vers, matig en gevarieerd eten een oplossing is.
Probleem is alleen dat dit advies niet werkt.
Wat dan?
Advies geven om maar een kroket te eten ipv een broodje kaas werkt ook niet...
Vet door suikers vervangen is helemaal een idioot idee.
Iedereen een maagverkleining?

Ik geloof dus dat obesitas onlosmakelijk met het toenemen van rijkdom is verbonden en dat adviezen geen zin hebben. Toch moet je het wel proberen en dat is de spagaat van de voedingsadviseur.
Interessant is dat ik laatst ergens las, en ik heb helaas geen referentie, dat de gezondheidstoestand van de Amerikaanse bevolking beter werd tijdens de grote depressie in de 30 jaren. Hoopgevend...?

Ik wil niet in herhaling vallen, maar je zegt dat weer zeer goed.

Het is inherent aan het forum, maar soms ontbreekt op Foodlog een soort van 'visietekst'. Hier worden vaak zeer zinnige dingen zeer goed geformuleerd. Kan er niet eens aan een "zinvolle quotebank" gedacht worden of zo?

Verder zijn er uiteraard ook heel veel academici en wetenschappers die schitterend werk verrichten. En er niet in slagen om voor hun werk een plek te vinden. Dat kan hier?!