4 min
Nu de kruitdamp van de coronapandemie langzaam optrekt, komt er beter zicht op de schade aan de gezondheid van het thuiszitten. Die lijkt niet gering te zijn, maar de meesten zullen zich wel herstellen. Maar wie al een zwakke gezondheid had, komt mogelijk nooit meer op het oude peil terug. Voor sommigen – zoals Parkinsonpatiënten – was de pandemie funest.
Van alle harde lessen die de pandemie ons-als-maatschappij geleerd heeft, blijft er een het duidelijkst hangen: de zwakkeren worden het zwaarst getroffen. Exponentieel zwaar, lijkt het wel. Schoolkinderen uit grote gezinnen die geen laptop, eigen kamer en/of ouders met een paar vinkjes hebben. Kleine ondernemers die hun ziel en zaligheid en spaarcenten in hun stilgelegde bedrijf hebben zitten. Ouderen die vanachter het raam van het bejaardenhuis naar hun kinderen in een hoogwerker moeten zwaaien. Jongeren in isolement in plaats van in de kroeg of in elkaars bed.
Na twee jaar pandemie, met enig uitzicht op verlichting, daalt het stof neer en trekt de kruitdamp op. Sommigen zijn er in die tijd keihard op achteruit gegaan wat hun gezondheid betreft. Allereerst de covidslachtoffers, de overledenen, 75 procent ouderen. Dan de long-covid patiënten, die niet weten of en hoe ze ooit van de bijverschijnselen afkomen. Wie gezond is gebleven, zal vermoedelijk weer opveren. Maar ook wie gezond en fit was aan het begin van de pandemie en niet zwaar ziek is geworden, zal blijvende schade kunnen oplopen.
De Gezondheidsraad bracht deze week een advies uit aan de regering over het 'post-COVID-syndroom'. "De beschikbare onderzoeken bevatten nog veel onzekerheden," schrijft de raad op basis van de bestudering van de bestaande literatuur, die allemaal nog heel vers is. Er is veel onderzoek nodig, en vooral veel aandacht voor patiënten met uiteenlopende, blijvende klachten.
Endspiel
Een jaar geleden al signaleerden Nederlandse gezondheidsinstellingen de gevaren van de pandemie, van de lockdown, het sociale isolement, de inactiviteit en de verwaarlozing van gezonde leefgewoonten. Het RIVM rapporteert geregeld over ‘Ouderen in tijden van corona’. Ook de website loketgezondleven.nl van de overheid bericht met grote regelmaat over ‘de laatste trends en ontwikkelingen rond leefstijl en corona’.
De kranten staan er vol mee. Maarten Keulemans van de Volkskrant is verkozen tot journalist van het jaar voor zijn onvermoeibare verslaggeving over corona. Alle kranten en nieuwsblogs hebben een corona-rubriek, Foodlog al van begin af aan. Ze berichten nu over wat hopelijk het Endspiel is.
Groningse onderzoekers publiceerden afgelopen december de resultaten van de eerste Nederlandse monitorende studie naar lichaamsbeweging tijdens de pandemie. Ze schrijven: “De Covid-19 pandemie kan niet alleen gelijk opgaan met een wereldwijde crisis van lichamelijke inactiviteit en sedentair gedrag, maar deze ook verergeren.” Vroeg in de pandemie was in alle lagen van de bevolking eenzelfde verslapping te zien. Later duidelijk meer onder Nederlanders met een lage sociaal economische status.
De aanbeveling is derhalve: “Onze bevindingen suggereren dat het toekomstige volksgezondheidsbeleid meer inspanningen moet leveren om het lichaamsbeweginggedrag te verbeteren, met een nog grotere focus op lage SES-groepen”.
Mobiliteit
Maar niet alleen de sociaal zwakkeren zullen moeite hebben weer op te krabbelen. The New York Times signaleerde onder actieve, arbeidzame landgenoten, die de pandemie ogenschijnlijk goed zijn doorgekomen, “verminderde mobiliteit en lichamelijk conditie”. Niet omdat ze niet meer konden fitnessen, maar omdat de activiteit van de dagelijkse routine ontbrak.
Aan het woord komt een vrouw van 64, die een druk professioneel, sociaal en cultureel leven had, en 'not a big execiser' was, maar wel fit. Na twee jaar vanuit huis werken, met een minimaal sociaal leven, maakt ze zich ernstige zorgen om haar gezondheid. Ze had last van depressiviteit, maar ook van duizeligheid, vermoeidheid en ze was al een paar keer gevallen. Na een blokje om is ze buiten adem. Ze denkt niet dat ze weer op haar oude niveau van energiek en actief zijn kan terugkeren zonder behandeling, op eigen houtje gaat het niet meer.
“De afname van mobiliteit is echt verontrustend,” zegt een arts in de New York Times. Een door de krant genoemd onderzoek becijferde dat 40 procent van Amerikanen boven de 65 meer tijd dan ooit zittend hebben doorgebracht, met een ernstig gebrek aan lichaamsbeweging tot gevolg.
Het belang van fysieke fitheid voor ouderen kan niet overschat worden. Professor Erik Scherder is het boegbeeld in Nederland van het deel van de ouderenzorg dat de mensen tot bewegen aanzet. Lichamelijke activiteit is de sleutel tot een gezonde oude dag, met frisse hersenen liefst.
Een team van de universiteit van Arkansas onderzocht epigenetische factoren die van invloed zijn op de veroudering van spieren. De epigenetica bestudeert de (omkeerbare) veranderingen in genetische aansturing onder invloed van externe factoren, zoals voeding, stress, lichaamsbeweging en ongezonde gewoonten.
Zij vonden dat ouderen die een stevig regime van fitness oppakken grote kans maken op herstel. Sterker: de veroudering van de spieren kan gekeerd worden door veranderingen in de DNA-methylatie, het chemische mechanisme dat de werking van de (onveranderlijke) genen stuurt. Het is nooit te laat om te gaan sporten, is de bekende maar nu veel tastbaarder geworden boodschap.
Het verouderen van cellen kan het gevolg zijn van een infectieziekte, isolement en stress, schrijft het wetenschappelijk tijdschrift Nature. Het bewijs stapelt zich op dat veroudering versnelt onder invloed van veranderingen in de leefgewoonten, zoals de voeding, mobiliteit en gedrag. De pandemie heeft daarvan bij velen extremen laten zien.
Niet iedereen zal zich kunnen herstellen van de gevolgen voor de gezondheid van de pandemie. In een hartverscheurend artikel in JAMANetwork vertellen Britse behandelaren over hun werk met Parkinsonpatiënten.
Het neurodegeneratieve Parkinson maakt wereldwijd in een verontrustend hoog tempo slachtoffers, nu geschat op 10 miljoen patiënten. Neurologen, onder wie Nienke de Vries en Bastiaan Bloem van het Radboud UMC, spraken in 2018 van een Parkinsonpandemie. Daar kwam de coronapandemie nog eens overheen.
Levenskwaliteit
Parkinsonpatiënten hebben motorische stoornissen, zoals trillen en schudden van de handen, en stijfheid van de ledematen. Ze zijn al beperkt in hun actieradius, wat invloed heeft op hun sociale leven. Vaak hebben ze ook geestelijke problemen, zoals angsten en depressies. Het gedwongen isolement heeft voor velen van hen de problemen nog vergroot. “Sociaal isolement kan een wisselwerking hebben met depressie, die de grootste voorspeller is van levenskwaliteit bij de ziekte van Parkinson,” zegt een van de behandelaren.
Parkinsonpatiënten vormen een van die groepen van zwakkeren die naar te vrezen valt onherstelbare gezondheidsschade hebben opgelopen tijdens de pandemie. “Dat kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan de chronische angst voor COVID-19, die leidde tot een verslechtering van de neuropsychiatrische symptomen,” aldus het artikel in JAMA.
Dit artikel afdrukken
Na twee jaar pandemie, met enig uitzicht op verlichting, daalt het stof neer en trekt de kruitdamp op. Sommigen zijn er in die tijd keihard op achteruit gegaan wat hun gezondheid betreft. Allereerst de covidslachtoffers, de overledenen, 75 procent ouderen. Dan de long-covid patiënten, die niet weten of en hoe ze ooit van de bijverschijnselen afkomen. Wie gezond is gebleven, zal vermoedelijk weer opveren. Maar ook wie gezond en fit was aan het begin van de pandemie en niet zwaar ziek is geworden, zal blijvende schade kunnen oplopen.
De Gezondheidsraad bracht deze week een advies uit aan de regering over het 'post-COVID-syndroom'. "De beschikbare onderzoeken bevatten nog veel onzekerheden," schrijft de raad op basis van de bestudering van de bestaande literatuur, die allemaal nog heel vers is. Er is veel onderzoek nodig, en vooral veel aandacht voor patiënten met uiteenlopende, blijvende klachten.
Endspiel
Een jaar geleden al signaleerden Nederlandse gezondheidsinstellingen de gevaren van de pandemie, van de lockdown, het sociale isolement, de inactiviteit en de verwaarlozing van gezonde leefgewoonten. Het RIVM rapporteert geregeld over ‘Ouderen in tijden van corona’. Ook de website loketgezondleven.nl van de overheid bericht met grote regelmaat over ‘de laatste trends en ontwikkelingen rond leefstijl en corona’.
De kranten staan er vol mee. Maarten Keulemans van de Volkskrant is verkozen tot journalist van het jaar voor zijn onvermoeibare verslaggeving over corona. Alle kranten en nieuwsblogs hebben een corona-rubriek, Foodlog al van begin af aan. Ze berichten nu over wat hopelijk het Endspiel is.
Vroeg in de pandemie was in alle lagen van de bevolking eenzelfde verslapping te zien. Later duidelijk meer onder Nederlanders met een lage sociaal economische statusSedentair
Groningse onderzoekers publiceerden afgelopen december de resultaten van de eerste Nederlandse monitorende studie naar lichaamsbeweging tijdens de pandemie. Ze schrijven: “De Covid-19 pandemie kan niet alleen gelijk opgaan met een wereldwijde crisis van lichamelijke inactiviteit en sedentair gedrag, maar deze ook verergeren.” Vroeg in de pandemie was in alle lagen van de bevolking eenzelfde verslapping te zien. Later duidelijk meer onder Nederlanders met een lage sociaal economische status.
De aanbeveling is derhalve: “Onze bevindingen suggereren dat het toekomstige volksgezondheidsbeleid meer inspanningen moet leveren om het lichaamsbeweginggedrag te verbeteren, met een nog grotere focus op lage SES-groepen”.
Mobiliteit
Maar niet alleen de sociaal zwakkeren zullen moeite hebben weer op te krabbelen. The New York Times signaleerde onder actieve, arbeidzame landgenoten, die de pandemie ogenschijnlijk goed zijn doorgekomen, “verminderde mobiliteit en lichamelijk conditie”. Niet omdat ze niet meer konden fitnessen, maar omdat de activiteit van de dagelijkse routine ontbrak.
Aan het woord komt een vrouw van 64, die een druk professioneel, sociaal en cultureel leven had, en 'not a big execiser' was, maar wel fit. Na twee jaar vanuit huis werken, met een minimaal sociaal leven, maakt ze zich ernstige zorgen om haar gezondheid. Ze had last van depressiviteit, maar ook van duizeligheid, vermoeidheid en ze was al een paar keer gevallen. Na een blokje om is ze buiten adem. Ze denkt niet dat ze weer op haar oude niveau van energiek en actief zijn kan terugkeren zonder behandeling, op eigen houtje gaat het niet meer.
“De afname van mobiliteit is echt verontrustend,” zegt een arts in de New York Times. Een door de krant genoemd onderzoek becijferde dat 40 procent van Amerikanen boven de 65 meer tijd dan ooit zittend hebben doorgebracht, met een ernstig gebrek aan lichaamsbeweging tot gevolg.
De afname van mobiliteit is echt verontrustendEpigenetica
Het belang van fysieke fitheid voor ouderen kan niet overschat worden. Professor Erik Scherder is het boegbeeld in Nederland van het deel van de ouderenzorg dat de mensen tot bewegen aanzet. Lichamelijke activiteit is de sleutel tot een gezonde oude dag, met frisse hersenen liefst.
Een team van de universiteit van Arkansas onderzocht epigenetische factoren die van invloed zijn op de veroudering van spieren. De epigenetica bestudeert de (omkeerbare) veranderingen in genetische aansturing onder invloed van externe factoren, zoals voeding, stress, lichaamsbeweging en ongezonde gewoonten.
Zij vonden dat ouderen die een stevig regime van fitness oppakken grote kans maken op herstel. Sterker: de veroudering van de spieren kan gekeerd worden door veranderingen in de DNA-methylatie, het chemische mechanisme dat de werking van de (onveranderlijke) genen stuurt. Het is nooit te laat om te gaan sporten, is de bekende maar nu veel tastbaarder geworden boodschap.
Het verouderen van cellen kan het gevolg zijn van een infectieziekte, isolement en stress, schrijft het wetenschappelijk tijdschrift Nature. Het bewijs stapelt zich op dat veroudering versnelt onder invloed van veranderingen in de leefgewoonten, zoals de voeding, mobiliteit en gedrag. De pandemie heeft daarvan bij velen extremen laten zien.
Sociaal isolement kan een wisselwerking hebben met depressie, die de grootste voorspeller is van levenskwaliteit bij de ziekte van ParkinsonHartverscheurend
Niet iedereen zal zich kunnen herstellen van de gevolgen voor de gezondheid van de pandemie. In een hartverscheurend artikel in JAMANetwork vertellen Britse behandelaren over hun werk met Parkinsonpatiënten.
Het neurodegeneratieve Parkinson maakt wereldwijd in een verontrustend hoog tempo slachtoffers, nu geschat op 10 miljoen patiënten. Neurologen, onder wie Nienke de Vries en Bastiaan Bloem van het Radboud UMC, spraken in 2018 van een Parkinsonpandemie. Daar kwam de coronapandemie nog eens overheen.
Levenskwaliteit
Parkinsonpatiënten hebben motorische stoornissen, zoals trillen en schudden van de handen, en stijfheid van de ledematen. Ze zijn al beperkt in hun actieradius, wat invloed heeft op hun sociale leven. Vaak hebben ze ook geestelijke problemen, zoals angsten en depressies. Het gedwongen isolement heeft voor velen van hen de problemen nog vergroot. “Sociaal isolement kan een wisselwerking hebben met depressie, die de grootste voorspeller is van levenskwaliteit bij de ziekte van Parkinson,” zegt een van de behandelaren.
Parkinsonpatiënten vormen een van die groepen van zwakkeren die naar te vrezen valt onherstelbare gezondheidsschade hebben opgelopen tijdens de pandemie. “Dat kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan de chronische angst voor COVID-19, die leidde tot een verslechtering van de neuropsychiatrische symptomen,” aldus het artikel in JAMA.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_-_Executive_Vice_President-Designate_-_European_Green_Deal_(48865712988)_480_289_84_s_c1.jpg)
#8 Gert, column van Asha: per-decreet-een-pandemie-opheffen-terwijl-het-virus-nog-volop-rondgaat-is-een-privilege-van-gezonde-mensen : "We vertellen onszelf graag dat eugenetica iets is dat in het verleden ligt, zegt Yong, maar helaas: ‘Wanneer een samenleving doet alsof het sterven van kwetsbare mensen onvermijdelijk is, en weinig doet om hun risico’s te verlagen, dan kent ze nog steeds impliciet minder waarde toe aan sommige levens.’"
We weten vaak niet wie kwetsbaar is voor een Corona infectie. Het kan je broer of zus zijn, of een vriend of buurvrouw. Ze voelen zich gezond, ze lijken gezond. Maar dan....
Daarnaast zijn er grote groepen waarvan we wel weten dat ze kwetsbaar zijn. Op den duur is iedereen dat, want je immuniteit neemt flink af met het klimmen der jaren.
Het is ongehoord a-sociaal hoe er omgesprongen wordt met "kwetsbaren". Door onze overheid, door onze samenleving in het algemeen. De discussie wordt gepolariseerd en in het belachelijke getrokken. Het hoeft niet alles of niks te zijn? We kunnen met zijn allen wat doen? Bijvoorbeeld zorgen voor goede ventilatie overal? Of bij een golf infecties mondneusmaskers op strategische plaatsen? Zo kun je nog wel wat menselijke maat toepassen? Als we dat willen? Of zeggen we: sterf maar?
Theo, je overtreft jezelf in stelligheid. Ongekend.
Henric: verkeerd gedacht.
Opkrabbelen dat niet meer lukt is de hel.
JP: verkeerd gedacht.
Er zijn nog meer labs.
Met nog grotere ramen.
Ik vind het echt best een beetje sneu voor de influencers, dansleraren, samenzweringsaanhangers en andere wappies die corona gebruikten om zichzelf in de schijnwerpers te zetten. Wat moeten ze dan nu toch met hun tijd?