1 min
Jaren van moderne teeltwijzen, met kunstmest, zware machinerieën en pesticidengebruik hebben de oorspronkelijke akkerflora in Nederland bijna uitgeroeid. 'Pleegakkers' zijn de oplossing. Daar leren boeren en natuurorganisaties dat ook een natuurakker niet zonder beheer kan.
Van de 100 karakteristieke Nederlandse akkerplanten, zoals korenbloemen, klaprozen, wilde weit of akkerkorenbloem, zijn er 60 ernstig bedreigd. Natuurbeschermingsorganisaties, overheden, wetenschappers en landbouwers willen daar best wat aan doen, maar moeten toegeven dat ook zij niet meer weten hoe het moet. Ecologisch adviseur Peter Verbeek denkt dat inmiddels wel te weten en richt samen met het Louis Bolk Instituut zogenoemde 'pleegakkers' in. Daar leren boeren, natuurorganisaties én akkerplanten in een beschermde omgeving weer hoe akkerplanten floreerden in het pre-herbicidentijdperk.
Moderne boeren en natuurorganisaties - die al duizenden hectaren natuurakker in bezit hebben - blijken niet meer te weten hoe ze het land moeten bewerken om zeldzame akkerkruiden te laten ontkiemen. "Door alleen geen herbiciden te gebruiken, ben je er nog niet. Er komt vakmanschap bij kijken, beheerkennis van vóór dat er herbiciden bestonden," zegt Verbeek in Trouw. Vaak worden de op de natuurakkers verbouwde granen niet geoogst omdat dat niet rendabel is, maar dat heeft tot gevolg dat de akkerplanten verdrongen worden door de ontkiemende graanzaden. Ook omploegen blijkt geen goede aanpak, terwijl de juiste hoeveelheid vaste mest of compost juist wel wonderen blijkt te verrichten, ontdekte het Louis Bolk Instituut.
Verbeek en zijn medewerkers stropen de laatst overgebleven groeiplaatsen voor de zeldzame soorten (begraafplaatsen, bermen en spoorwegemplacementen) af om met de hand de zaden te oogsten. Omdat het veelal om beschermde planten gaat, hebben ze daarvoor een ontheffing. Opkweken, verspreiden over de pleegakkers en opleiden van de beheerders zijn de volgende stappen. Het resultaat? Groeiruimte voor de zeldzame akkerplanten, een verrijking van de fauna (kwartels, patrijzen, geelgorzen én vooral ook insecten) en genot voor de mens. "Mensen stappen van hun fiets als ze langs zo'n akker komen", aldus Verbeek.
Dit artikel afdrukken
Moderne boeren en natuurorganisaties - die al duizenden hectaren natuurakker in bezit hebben - blijken niet meer te weten hoe ze het land moeten bewerken om zeldzame akkerkruiden te laten ontkiemen. "Door alleen geen herbiciden te gebruiken, ben je er nog niet. Er komt vakmanschap bij kijken, beheerkennis van vóór dat er herbiciden bestonden," zegt Verbeek in Trouw. Vaak worden de op de natuurakkers verbouwde granen niet geoogst omdat dat niet rendabel is, maar dat heeft tot gevolg dat de akkerplanten verdrongen worden door de ontkiemende graanzaden. Ook omploegen blijkt geen goede aanpak, terwijl de juiste hoeveelheid vaste mest of compost juist wel wonderen blijkt te verrichten, ontdekte het Louis Bolk Instituut.
Verbeek en zijn medewerkers stropen de laatst overgebleven groeiplaatsen voor de zeldzame soorten (begraafplaatsen, bermen en spoorwegemplacementen) af om met de hand de zaden te oogsten. Omdat het veelal om beschermde planten gaat, hebben ze daarvoor een ontheffing. Opkweken, verspreiden over de pleegakkers en opleiden van de beheerders zijn de volgende stappen. Het resultaat? Groeiruimte voor de zeldzame akkerplanten, een verrijking van de fauna (kwartels, patrijzen, geelgorzen én vooral ook insecten) en genot voor de mens. "Mensen stappen van hun fiets als ze langs zo'n akker komen", aldus Verbeek.
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Een leuk onderzoek trouwens. Het geeft oa aan, dat voor het beheer van de 'cultuur-natuur' in Nederland kennis nodig is. Zoals in het voorbeeld: je moet, om akkerkruiden te beheren, ook mesten, wel met organische mest, en het graan ook oogsten, en niet lukraak een bloemenmengsel zaaien, en dan hopen dat er wat gebeurt. De mens kan, juist door zijn invloed, 'cultuur-natuur' verbeteren en meer variatie laten ontstaan. Zo is de grutto ooit in Nederland gekomen, doordat er in die tijd toevallig de goede omstandigheden waren: weilanden, waarschijnlijk met meer bloemen ed dan nu, die laat gemaaid werden, en waar de vos niet rond struinde. Hoe anders is het nu, maar als we willen, kan het wel.
#2, Martinus, ik begrijp niet wat jij in de laatste alinea wilt zeggen.
Tja, landbouw weer de grote boosdoener. Maar ja. Er loopt al tientallen jaren een koppel patrijzen bij ons rond. variërend tussen de 10 en 20. Grootste bedreiging de VOS!!! die voorkomt dat er echt uitbreiding plaatsvind, er wordt al 25 jaar niet op gejaagd bij ons. Vogelmuur is zijn favoriete onkruid, zodra wij daar "last" van hebben zie ik de patrijzen daar huishouden. De akkerranden worden weinig benut, ze zitten liever in een perceel bieten, aardappelen en vooral de pioenrozen.
Het is te makkelijk om de intensieve landbouw de schuld te geven aan de achteruitgang van de patrijs. Ik wijt het aan de stand van de vossen door afgegrendelde kweekvijvers (kleine bossen langs snelwegen, verknipte jacht percelen (dus geen jacht), natuurgebieden).
Joep, leuk je noemt Akker Distel, Bereklauw, Paardenbloem, hondsdraf, allemaal lekkere onkruiden voor een akkerbouwer.
Wel een leuk aanknopingspunt in de bijen soorten discussie, als je weet wat specifieke soorten bijen voor bloemen willen, kan je deze in de natuurgebieden toch zaaien en dus de soorten in stand houden? Als deze soorten zo specifiek bepaalde bloemen bezoeken, en de akkerbouwer deze al 100 jaar verwijderd uit zijn akkers, zal het dan misschien aan temperatuur, co2, stikstof depositie, varroamijt of iets anders liggen?
(Hoort eigenlijk in een bijenonderwerp thuis zie ik achteraf)
De strookjes grond die onze gemeente jaarlijks inzaait met bloeiende inheemse en sommige niet-inheemse planten, worden al erg vroeg gemaaid en ook nog eens gefreesd. Wel mooi met die klaprozen en andere felgekleurde bloemen, maar niet afgestemd op onze wilde bijen. Ook mis ik de inheemse overjarige bloeiers en bollen.
Als het om onze wilde bijen gaat (we hebben nog ca. 350 soorten), moeten de volgende planten beslist voorrang krijgen.
Als eerste de paardenbloem (Taraxacum congl.), maar liefst 107 soorten bijen bezoeken deze plant!
Verder staan bovenaan de lijst inheemse planten waar de meeste bijensoorten van profiteren: Akkerdistel, zandblauwtje, rolklaver, witte klaver, jakobskruiskruid, gewone berenklauw, slangenkruid, boerenwormkruid, hondsdraf, wilde peen, en nog heel veel anderen.
Bron: Welke planten moet je inzaaien als je wilde bijen wilt bevorderen