In de afgelopen 80 jaar (1930-2010) heeft de opwarming van de oceanen de visbestanden van commercieel bevisbare soorten wereldwijd met 4,1% doen afnemen. Dat klinkt misschien niet als een indrukwekkend gegeven, maar het gaat wel om 1,4 miljoen ton vis, zegt onderzoeksleider Chris Free in The New York Times. Nog verontrustender is dat die afname niet overal op aarde in hetzelfde tempo heeft plaatsgevonden. In 5 ecologische regio's liep de teruggang op tot 15 à 35%. Eén van de regio's is de Noordzee.

Hindcasting
Free en zijn team verzamelden de vangstgegevens van 235 visbestanden (124 soorten vis, schaal- en schelpdieren) in de periode 1930-2010, ongeveer een derde van wat er wereldwijd gevangen is. Ze brachten van 38 ecologische regio's de watertemperaturen in kaart en sloegen aan het rekenen. Die aanpak heet 'hindcasting' (achteruitkijken op basis van harde feiten), precies het tegenovergestelde dus van forecasting, voorspellen. Waar voorspellen altijd onzekerheid met zich meebrengt, laat dit onderzoek op basis van bekende en betrouwbare harde data zien dat de toekomst al begonnen is.

Gemiddeld liepen de visbestanden als gevolg van opwarming ruim 4% terug, schrijven de onderzoekers in de publicatie in Science.

In de Japanse Zee, Noordzee, Oost-Chinese Zee, voor de Iberische kust en op de plat van de Keltische Zee en de Golf van Biscaye liepen de vangsten het sterkst terug. "Het is zeer verontrustend", zegt Free, "om juist in de Noordzee, waar de commerciële visvangst zo belangrijk is, en in de Oost-Aziatische ecosystemen, waar de snelst groeiende populaties ter wereld leven, zo'n grote achteruitgang waar te nemen."

Er zijn overigens ook regio's waar de visstand er op vooruit gegaan is, als gevolg van de opwarming. Vissen die het in hun traditionele visgronden te warm wordt, zoeken het hogerop. In de wateren rondom Labrador-Newfoundland, de Baltische Zee, de Indiase oceaan en het noordoostelijke plat bij Noord-Amerika ging de visstand er op vooruit.

Maar, waarschuwen de onderzoekers, de meerderheid van de visbestanden wereldwijd heeft te lijden onder opwarming. Zelfs voor 'klimaatwinnaars', de vissen die het beter zijn gaan doen, komt er een moment dat ze de stijging van de zeewatertemperatuur niet meer bij zullen kunnen houden. Overbevissing kan de druppel zijn die de emmer doet overlopen: verzwakte visbestanden zijn extra kwetsbaar voor klimaatverandering omdat ze zich minder goed voortplanten.

Wereldwijd zijn 3 miljard mensen afhankelijk van vis als primaire bron van eiwitten. Volgens de Wereldvoedselorganisatie FAO is van de wereldwijde inname aan dierlijke eiwitten 17% afkomstig uit vis en zeedieren. Zeventig procent van het aardoppervlak is bedekt met water. Van de temperatuurstijging over de afgelopen 50 jaar hebben de oceanen tot nu toe meer dan 90% geabsorbeerd. De opwarming van de oceanen gaat sneller dan verwacht.

Dit artikel afdrukken