De Hoge Gezondheidsraad publiceerde de zesde uitgave van de voedingsaanbevelingen in België. De vorige dateerde uit 2009. Het gaat om richtlijnen gebaseerd op de huidige wetenschappelijke kennis, net als de Richtlijnen Gezonde Voeding van de Nederlandse Gezondheidsraad dus.

Zes activiteitencategorieën
De Hoge Gezondheidsraad hanteert een wat ander uitgangspunt dan zijn Nederlandse evenknie en gaat uit van de aard en hoeveelheid voedingsstoffen die een mens nodig heeft, gekoppeld aan zijn of haar activiteitenpatroon. Dat resulteert in een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en een niet te overschrijden maximale hoeveelheid voor een 'inactieve, sedentaire, matig actieve, actieve, erg actieve en uitgesproken actieve' leefstijl. Van bedlegerig tot topsporter, zeg maar.

Transvetten en toegevoegde suikers
Voor sommige nutriënten, zoals vet en suiker, gaat het de Gezondheidsraad minder om de totale consumptie, als wel de samenstelling ervan. "Vet is met zijn aanbevolen 30 à 35 % van de dagelijkse inname een belangrijke bron van energie", citeert Knack. Belangrijker dan de totale vetinname, is de samenstelling van dat vet. Eet géén transvetten, vermijd verzadigde vetten en varieer en doseer de onverzadigde vetten, zegt de Belgische gezondheidsautoriteit.

Ook bij suiker heeft de Hoge Gezondheidsraad een meer gedetailleerd advies: "Overmatige consumptie van toegevoegde suikers leidt tot overgewicht en gaat ten koste van vitamine- en mineraalrijke voeding". Honing, rietsuiker of kokossuiker, tarwesiroop en geconcentreerd fruitsap zijn geen gezonde alternatieven voor andere suikers. Volgens de nieuwe richtlijn zou zo'n 50-55% van de dagelijkse energie-inname uit koolhydraten moeten komen. Ook daar vult de Raad aan: kies voor volle graanproducten (zoals bruin brood of volkoren deegwaren), aardappelen en andere knolgewassen, peulvruchten en groente en fruit en beperk de toegevoegde suikers tot 10% van de energie-inname, ofwel zo'n 55 gram suiker voor een semi-actieve dertiger.

De nieuwe richtlijnen besteden verder aandacht aan zout (inname te minderen, ook door structurele maatregelen in de voedingsmiddelensector), eiwitten (dagelijks aanbevolen hoeveelheid is 15% van de energie-inname, maar de gemiddelde Belg overschrijdt die hoeveelheid), alcohol (geen voedingswaarde, beperken tot 1 (vrouwen) of 2 (mannen) glazen per dag), sporenelementen en vitamines (maximale gehaltes in voedingsmiddelen en voedingssupplementen).

Voer voor experts
Het advies telt zo'n 200 pagina's zware kost voor het grote publiek. Dat is dan ook niet de doelgroep. Dit advies is in de eerste plaats bestemd voor "deskundigen in de gezondheidzorg, de autoriteiten bevoegd voor het voedingsbeleid, leerkrachten in het voedingsdomein, managers in de voedingsindustrie en de collectieve restauratiesector".

'National food-based guidelines'
Voor de vertaling naar de dagelijkse maaltijd voor de Belgische consumenten wordt ondertussen hard gewerkt. "De Hoge Gezondheidsraad volgt nog de oude indeling [naar nutriënten, waar de wetenschap vooral op gericht is, red.], maar is zich bewust van het belang van de omzetting van nutriënten naar dieetrichtlijnen en hoopt daar in de toekomst samen met partners aan te werken", schrijft Vilt.

We hadden het nu over voedingsstoffen. Over twee jaar komen we met concrete richtlijnen voor voedingsmiddelen en voedingspatronen
Vier werkgroepen zijn aan de slag om de 'national food-based guidelines' voor te bereiden. "Het is een ingewikkelde oefening", zegt cardioloog Guy De Backer (UGent). "Voor ons was het primordiaal om mee te zijn met de allernieuwste wetenschappelijke inzichten. We hebben ze ook getoetst aan aanbevelingen van HGR's in ander Europese landen. We hadden het nu over voedingsstoffen. Over twee jaar komen we met concrete richtlijnen voor voedingsmiddelen en voedingspatronen".

'Modale Belg'
Dat wordt een primeur in België. De werkgroepen moeten namelijk niet alleen verschillende bevoegdheden overwinnen, maar ook eenduidige communicatie-tools vinden die de taal- en cultuurgrenzen in België overstijgen. "Nu wordt in Wallonië bij het praten over diëten vaak gewerkt met de voedseldriehoek, in Vlaanderen wordt dan weer een piramide gebruikt, of soms een klavertje vier", aldus De Backer. De Hoge Gezondheidsraad wil voorschriften voor 'de modale Belg' opleveren.

Om te weten te komen wat die 'modale Belg' eet en drinkt, is het even wachten op de resultaten van een gloednieuwe enquête door het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid. "Het werd de hoogste tijd om dat onderzoek over de Belgische voedingsgewoontes dat voor het eerst plaatsvond in 2004 nog eens te updaten", aldus De Backer.
Dit artikel afdrukken