Het 'post-antibiotica-tijdperk' dreigt. Bestaande antibiotica leggen het af tegen bacteriën die resistentie ontwikkelen en de pijplijn van de farmaceutische industrie staat droog omdat de ontwikkeling te duur is.

Waar haal je dan nieuwe antibiotica vandaan? Gewoon uit de grond, bedacht een team onderzoekers van de Rockefeller University een paar jaar geleden. In de bodem leven talloze micro-organismen die zich voortdurend moeten beschermen tegen de daar ook aanwezige schimmels en ziekteverwekkende bacteriën. Ze doen dat met allerlei nog onbekende processen. Reden voor de onderzoekers om een 'crowdsourcing' te starten en Amerikanen te vragen grondmonsters in te sturen. In Nature presenteren ze wat mogelijk een nieuwe 'antibiotica-familie' kan zijn, de malacidins.

Om zover te komen, analyseerde het team 2.000 grondmonsters afkomstig uit de hele VS. Met behulp van gene sequencing-technieken vonden ze in een opvallend aantal van die monsters actieve moleculen die ze malacidins noemen. Het onderzoek is hier beschreven. Om de eventuele geneeskrachtige werking te testen, gebruikten de onderzoekers ratten die onder meer met de beruchte resistente ziekenhuisbacterie MRSA besmet waren. Het nieuwe 'middel' bleek in geïnfecteerde wonden onder meer de MRSA-bacteriën uit te schakelen.

Dat betekent nog niet dat er meteen al een nieuw medicijn voor mensen op de plank ligt, waarschuwen de onderzoekers. "Het is onmogelijk om te zeggen of en wanneer een ontdekking zoals de malacidins het ooit tot geneesmiddel zal schoppen. Het is een lang en bochtig parcours, van de eerste ontdekking van een antibioticum tot een klinisch toegepast iets", zegt onderzoeksleider Sean Brady.
Dit artikel afdrukken