Nederland koopt vooral producten met ontbossingsrisico in

Soja, rundvlees, palmolie, hout, cacao en koffie zijn producten die door de Europese Commissie worden gelinkt aan ontbossing en landdegradatie. Ontbossing heeft, vooral in tropische gebieden, een grote impact op het klimaat en verlies aan biodiversiteit.

In de periode van 1990 tot 2002 verdween er wereldwijd een gebied groter dan India door ontbossing, vooral om ruimte te maken voor landbouwactiviteiten, aldus de Internationaliseringsmonitor. Reden voor de Europese Commissie om wetgeving voor te stellen die de wereldwijde ontbossing dient tegen te gaan. Op 16 mei 2023 heeft de Raad van Europa groen licht gegeven voor een verordening die er voor moet zorgen dat de consumptie en handel in de EU niet bijdragen aan ontbossing en verdere aantasting van bosecosystemen.

Nummer 1 in soja, palmolie en cacao
Nederland blijkt de grootste EU-importeur van soja(producten), palmolie(producten) en cacao(producten) uit niet-EU-landen in termen van importwaarde. Ook is Nederland de tweede EU-importeur van hout(producten) en rund(producten) uit niet-EU-landen maar pas de zesde EU-importeur van koffie. Het grootste deel van deze importgoederen, 61%, komt uiteindelijk weer in het buitenland terecht. Binnen Nederland is de levensmiddellenindustrie de grootste gebruiker van deze importgoederen.

Van de genoemde producten is de importhoeveelheid van hout het meest toegenomen in de afgelopen 20 jaar (+125%). Nederland importeert overigens ook hout van binnen de EU, uit Duitsland, België en Zweden. De import aan hout en houtproducten overtreft in waarde zelfs de import van alle overige ontbossingsgerelateerde producten samen.

Behalve van hout is ook de import van andere goederen met een hoog risico op ontbossing sinds 2002 gestegen. Zo nam de import van cacao met +67% toe, van rundvlees met +53% en van palmolie met +19%. De import van koffie daalde licht met -2%, terwijl soja in die periode van 20 jaar een daling van -21% liet zien.

Samengevat: voor vrijwel alle geïmporteerde producten blijkt Nederland een belangrijke doorvoer- en verwerkingsplek. Van de geïmporteerde grondstoffen als koffiebonen, rundvlees en hout gebruiken we het meest voor eigen consumptie

Import, wederuitvoer, consumptie, verwerking, export
Van alle cacao-import blijft uiteindelijk 19% in Nederland. Het grootste deel daarvan wordt direct geconsumeerd als chocolade, een kleinere hoeveelheid wordt hier eerst verwerkt tot eindproducten. De overige cacao-import is bestemd voor wederuitvoer en afzet in het buitenland na verwerking in ons land. Ook van de palmolie-import blijft 19% in Nederland, vrijwel geheel na verwerking in Nederland tot nieuwe producten. Ruim 64% van de palmolie-import wordt in ons land verwerkt en daarna naar het buitenland geëxporteerd, 17% is wederuitvoer. Van de soja-import blijft ruim 84% niet in Nederland. Nederlandse bedrijven gebruiken 58% om buitenlandse markten te bedienen, en 24% van de soja-import is bestemd voor wederuitvoer.

Voor de import van koffie geldt dat 45% in Nederland blijft, voornamelijk voor directe consumptie. Nederland hoort niet bij de grote Europese importeurs, maar leunt voornamelijk op de invoer uit EU-landen die de koffie uit landen zoals Brazilië of Colombia halen en verwerken. Daarom is koffie bij aankomst in Nederland vaak al klaar voor consumptie, al verwerkt ons land ook zelf koffie voor de export. Van de rund(producten) blijft 48% van de import in Nederland waarvan meer dan de helft voor directe consumptie. De rest verwerken Nederlandse bedrijven voor zowel de Nederlandse als de buitenlandse markt.

Brazilië
Het land waar Nederland de meeste producten met ontbossingsrisico uit importeerde was Brazilië. In 2022 vertegenwoordigden deze goederen een waarde van €3,2 miljard, vooral soja en houtproducten. De Verenigde Staten komen op de tweede plaats, met importen van soja en hout. Uit Ivoorkust, het land op de derde plaats, importeert Nederland cacaobonen, uit China (4) hout (in de vorm van meubelen), uit Indonesië en Maleisië palmolie, uit het VK hout, uit Uruguay hout en rundvlees, uit Argentinië rundvlees en soja en uit Ghana cacao.

De voedingsindustrie is niet alleen met 41% de grootste gebruiker van goederen met ontbossingsrisico , maar ook de enige sector die van alle productsoorten gebruik maakt

Voedingsindustrie
Opvallend is dat de voedingsindustrie niet alleen met 41% de grootste gebruiker is van goederen met ontbossingsrisico, maar ook de enige sector die van alle productsoorten gebruik maakt. In 2021 ging 79% van de door de voedingsindustrie in Nederland verwerkte import uiteindelijk weer naar het buitenland en bleef 21% in Nederland. Koffie en rund blijven relatief het meest in Nederland, cacao wordt relatief veel heruitgevoerd en palmolie en soja worden relatief veel in Nederland verwerkt voor de export.

Hout wordt voornamelijk in andere sectoren gebruikt, zoals de papierindustrie, bouw, meubelindustrie en zakelijke dienstverlening. Ook is geïmporteerd hout de laatste jaren in opkomst voor de energiesector in de vorm van pellets. Van al het geïmporteerde hout blijft 58% in Nederland en gaat 42% naar het buitenland.

Van de totale import van goederen met risico op ontbossing, wordt 28% weer onbewerkt uitgevoerd naar het buitenland. In totaal wordt 33% van de ontbossingsrisico-goederen in Nederland verwerkt en dan alsnog naar het buitenland uitgevoerd, en blijft 39% in Nederland (voor directe consumptie of na verwerking in Nederland).

Samengevat: voor vrijwel alle geïmporteerde producten blijkt Nederland een belangrijke doorvoer- en verwerkingsplek. Van de geïmporteerde grondstoffen als koffiebonen, rundvlees en hout gebruiken we het meest voor eigen consumptie.