Ga je voor dierenwelzijn? Voor wel of niet local? Voor ‘gangbaar’ of ‘biologisch’? Het zijn allemaal mensenkeuzes en kwesties van smaak. In de economie gaat het uiteindelijk altijd om keuzes hoe we de samenleving ordenen. Maar zelfs ecologie, onze manier van met omgaan met de natuurlijke omgeving, is een kwestie van kiezen. Zeker, de natuur volgt onverstoorbaar zijn wetten, maar wij kiezen hoe we daar mee omgaan en of we Romaanse of Gothische kerken bouwen of juist in het landschap geïntegreerde gebouwen.
 
Foodlogcommentator Hendrik J. Kaput brengt steeds naar voren dat we minder keuzevrijheid hebben dan we lijken te denken. Net zoals we de zwaartekracht niet kunnen ontkennen, zo kunnen we niet ontkennen dat landbouw extractie is. Het verarmt de bodem en put die uiteindelijk uit. De nutriënten die via het eten van planten en dieren die planten aten in ons terecht komen verdwijnen als we die niet terugbrengen op het land en in de bodem.

In de discussie rond Een lobby van prominente Nederlanders tegen bio maakt Hendrik zijn gelijk weer eens pijnlijk duidelijk. Volgens hem zijn het mineralen- en het energieprobleem geen sociale vraagstukken die we democratisch kunnen oplossen. Het gaat om keiharde natuurwetten. Mineralen die je afvoert, zijn weg. Voor energie geldt hetzelfde.
 
Wie dat ontkent maakt een denkfout. Toch doet vrijwel iedereen dat volgens Hendrik. Geregeld voelt hij zich een roepende in de woestijn bij het naar voren brengen van zijn ‘inconvenient truth’.
 
Biologisch is een leugen. Dat is waar voorzover we biologisch begrijpen als een prachtig ingeregeld perpetuum mobile. Zijn we daarmee uitgepraat en stevenen we af op een woestijn?
 
Volgens mij is de vraag wat het relevante probleem is. Kijk naar de manier waarop we met energie omgaan. Het peak-oil moment zou tussen nu en 2020 vallen. Inmiddels schijnen de USA weer olie en gas te gaan exporteren. Met dank aan fracking-oil, gas, teerzanden en steeds noordelijker boorputten. Peak-oil wordt uitgesteld. Is dat gunstig? Mij bezorgt het de koude bibbers. Vanaf peak-energy kan de druk zo enorm worden dat alle reserves worden aangesproken.

Niet de energievoorziening maar het klimaatprobleem wordt dan relevant, zo is mijn angst. De visie dat intensivering van de voedselproductie noodzakelijk is komt op mij te veel over als een oproep om alle reserves in te zetten. “Als we niet intensiveren lopen we het risico dat we over 20 jaar tekorten hebben” stelde onlangs een Wageningse geleerde. Correct, maar in welke positie brengt dat ons over 30 of 50 jaar?
 
Het mineralenprobleem is een fundamentele realiteit. Het is reden voor zorg, maar niet voor paniek. Als we de verliezen beperken door het percentage dat in de kringloop blijft flink te verhogen, stellen we het peak-mineralen moment uit.
 
Stel je voor de situatie dat de kunstmestbronnen op zijn. Dat antibiotica, herbiciden en andere pesticiden door resistentieontwikkeling niet meer werken. Hoe kunnen we dan onze positie afbouwen dan wel nog een tijdje volhouden?
 Biologisch lost geen fundamentele problemen op, het is wel een mooi laboratorium om de reële problemen op een voor ons relevante manier op te lossen.

Fotocredits: Mestkever, Amy loves Yah
Dit artikel afdrukken