Zowel bierbrouwers als Shell maken zich zorgen. Als je er goed over nadenkt, staan hun zorgen recht tegenover elkaar. Willen we goedkope brandstof of schoon water voor ons dagelijks bier en brood?
Het nieuws kwam een dikke week geleden. Shell-voorman Peter Voser maakt zich zorgen over de goedkoopte van energie. Er blijkt zoveel schaliegas te winnen dat het de prijs van fossiele energie drukt. Ongeveer tegelijkertijd lieten de Nederlandse en Duitse bottelaars en bierbrouwers zich horen. De winning van schaliegas gaat gepaard met het gebruik van veel water en bepaald onvriendelijke chemicaliën die in de bodem worden geïnjecteerd om het gas vrij te laten komen. Daardoor worden grote hoeveelheden toch al schaarser wordend water ongeschikt voor consumptie. Voor de Europese bottelaars en bierbrouwers is het reden om aan de bel te trekken. Zij hechten aan zuiver bronwater om heerlijk helder Heineken en een schoon flesje Vitaminwater te kunnen blijven maken.
Beangstigend stil
Vanuit de landbouw blijft het vooralsnog beangstigend stil. Dat is opmerkelijk, want zonder schoon, zoet water is er geen landbouw te bedrijven. Omdat grote economieën zonder volop beschikbaar voedsel ondenkbaar zijn, is het opmerkelijk dat economen de toekomst van energie alweer rooskleurig inschatten. Schaliegas - en zijn olievariant 'teerzand' - zijn naar verwachting in zulke ruime mate aanwezig en te winnen dat we niet over hoeven op renewable energy. Hebben ze wel nagedacht over het lot van de landbouw als de lifecyle van fossiele energie via water wordt doorgezet? Nog opvallender is het dus dat de boeren, tuinders en landbouwwetenschappers zich niet of nauwelijks laten horen. Zoals te zien op dit kaartje, is schaliegas een energiebron waarvan de potentiële winningsgebieden middenin de vruchtbare regio's van o.m. Europa voorkomen. In de VS komen de eerste protesten tegen schaliegas vanuit het perspectief van de landbouw inmiddels los.
Opeens is het onderwerp er
Mij verrast het dat alleen bierbrouwers of mensen die bezorgd zijn om hun schone drinkwater zich laten horen. Het gaat niet alleen onze waterleidingbedrijven, maar ook de hele land- en tuinbouw aan. Als we de levenscyclus van fossiele energie rekken door middel van schaliegas, moeten we ons afvragen hoeveel water we straffeloos anders kunnen besteden dan voor de productie van voedsel. Rond de vruchtbare landbouwgebieden van de wereld maakt schaliegas voortaan energie enerzijds en water en voedsel anderzijds tot elkaars directe concurrenten. Dat is erger dan gevloekt omdat beide kritisch zijn voor ons voortbestaan, maar geen enkele instantie beide factoren vanuit ons gezamenlijk belang bestuurt of zelfs maar weet hoe dat zou moeten.
Een overrompelingsstrategie?
Wat verklaart die beangstigende stilte? Ik kan drie redenen verzinnen. 'De Europese landbouw' bestaat niet, maar is een weinig georganiseerd geheel van honderdduizenden ondernemers. Die hebben zoveel financiële zorgen dat ze zich niet met de lange termijn bezighouden. En tot slot, het onderwerp kwam zo snel op, dat nog nauwelijks iemand het belang ervan ziet. Schaliegas is er plotseling. Nog maar drie jaar geleden had nog nooit iemand ervan gehoord. Nu is het onderwerp er opeens en blijken de technieken voor ontginning van de wingebieden al helemaal beschikbaar. Het voelt als een overrompelingsstrategie, ook al denkt GroenLinks dat schaliegas een bubbel is die nooit economisch haalbaar zal worden. Shell-man Voser blijkt dat heel anders te zien. Zijn zorg is dat Amerika de beschikking krijgt over goedkopere energie dan Europa. Als dat gebeurt, is de boot tussen beide machtsblokken aan. Daarom moeten wij er ook aan en roept hij overheden op lange termijn beleid te maken zodat energie- en voedselbedrijven de steeds schaarser wordende buit gesteund door wettelijke kaders kunnen verdelen. Tegelijk gaf hij aan weinig vertrouwen te hebben in de bestuurlijke vaardigheden van overheden.
Wie zich realiseert welke mogelijke conflicten de ontstane situatie in zich draagt terwijl voedselverdeling toch al een heikel onderwerp is, realiseert zich dat het onderwerp ook in Europa hoog op de agenda hoort. Boren onder de Waddenzee was een non-issue. Schaliegas is dat zeker niet.
Ik heb drie vragen:
1. hoe denkt de Nederlandse land- en tuinbouw over schaliegas?
2. wie is verantwoordelijk en doet wat als het mis gaat door toedoen van schaliegaswinning?
3. wie bepaalt en verzekert dit risico? Zijn er überhaupt risicomodellen beschikbaar?
Als er geen antwoord komt op vraag drie, dan weten we vanaf hier zeker dat we aan de heidenen zijn overgeleverd. En zeg niet dat Shell niet heeft gewaarschuwd.
Keep the frack out of my water, uitsnede, Bill Baker
Dit artikel afdrukken
Beangstigend stil
Vanuit de landbouw blijft het vooralsnog beangstigend stil. Dat is opmerkelijk, want zonder schoon, zoet water is er geen landbouw te bedrijven. Omdat grote economieën zonder volop beschikbaar voedsel ondenkbaar zijn, is het opmerkelijk dat economen de toekomst van energie alweer rooskleurig inschatten. Schaliegas - en zijn olievariant 'teerzand' - zijn naar verwachting in zulke ruime mate aanwezig en te winnen dat we niet over hoeven op renewable energy. Hebben ze wel nagedacht over het lot van de landbouw als de lifecyle van fossiele energie via water wordt doorgezet? Nog opvallender is het dus dat de boeren, tuinders en landbouwwetenschappers zich niet of nauwelijks laten horen. Zoals te zien op dit kaartje, is schaliegas een energiebron waarvan de potentiële winningsgebieden middenin de vruchtbare regio's van o.m. Europa voorkomen. In de VS komen de eerste protesten tegen schaliegas vanuit het perspectief van de landbouw inmiddels los.
Opeens is het onderwerp er
Mij verrast het dat alleen bierbrouwers of mensen die bezorgd zijn om hun schone drinkwater zich laten horen. Het gaat niet alleen onze waterleidingbedrijven, maar ook de hele land- en tuinbouw aan. Als we de levenscyclus van fossiele energie rekken door middel van schaliegas, moeten we ons afvragen hoeveel water we straffeloos anders kunnen besteden dan voor de productie van voedsel. Rond de vruchtbare landbouwgebieden van de wereld maakt schaliegas voortaan energie enerzijds en water en voedsel anderzijds tot elkaars directe concurrenten. Dat is erger dan gevloekt omdat beide kritisch zijn voor ons voortbestaan, maar geen enkele instantie beide factoren vanuit ons gezamenlijk belang bestuurt of zelfs maar weet hoe dat zou moeten.
Een overrompelingsstrategie?
Wat verklaart die beangstigende stilte? Ik kan drie redenen verzinnen. 'De Europese landbouw' bestaat niet, maar is een weinig georganiseerd geheel van honderdduizenden ondernemers. Die hebben zoveel financiële zorgen dat ze zich niet met de lange termijn bezighouden. En tot slot, het onderwerp kwam zo snel op, dat nog nauwelijks iemand het belang ervan ziet. Schaliegas is er plotseling. Nog maar drie jaar geleden had nog nooit iemand ervan gehoord. Nu is het onderwerp er opeens en blijken de technieken voor ontginning van de wingebieden al helemaal beschikbaar. Het voelt als een overrompelingsstrategie, ook al denkt GroenLinks dat schaliegas een bubbel is die nooit economisch haalbaar zal worden. Shell-man Voser blijkt dat heel anders te zien. Zijn zorg is dat Amerika de beschikking krijgt over goedkopere energie dan Europa. Als dat gebeurt, is de boot tussen beide machtsblokken aan. Daarom moeten wij er ook aan en roept hij overheden op lange termijn beleid te maken zodat energie- en voedselbedrijven de steeds schaarser wordende buit gesteund door wettelijke kaders kunnen verdelen. Tegelijk gaf hij aan weinig vertrouwen te hebben in de bestuurlijke vaardigheden van overheden.
Wie zich realiseert welke mogelijke conflicten de ontstane situatie in zich draagt terwijl voedselverdeling toch al een heikel onderwerp is, realiseert zich dat het onderwerp ook in Europa hoog op de agenda hoort. Boren onder de Waddenzee was een non-issue. Schaliegas is dat zeker niet.
Ik heb drie vragen:
1. hoe denkt de Nederlandse land- en tuinbouw over schaliegas?
2. wie is verantwoordelijk en doet wat als het mis gaat door toedoen van schaliegaswinning?
3. wie bepaalt en verzekert dit risico? Zijn er überhaupt risicomodellen beschikbaar?
Als er geen antwoord komt op vraag drie, dan weten we vanaf hier zeker dat we aan de heidenen zijn overgeleverd. En zeg niet dat Shell niet heeft gewaarschuwd.
Keep the frack out of my water, uitsnede, Bill Baker
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De Foodlog-nieuwsbrief van vandaag zei het: waarom denken we niet na over fracking in relatie tot voedsel. En kijk bijv. naar de zorgen van Milieudefensie die zojuist naar buiten komen. Geen woord over voedselproductie.
Ik vind fracking prachtig, sneller kan je de mens niet uitroeien, als de mens dan uitgeroeid is komt het met de natuur vanzelf in orde. Alleen de mens is in staat een tak af te zagen waar ze zelf opzitten.
Het probleem is vooral de lage energie-efficiency van die aardwarmte in onze contreien, daarom is deze energie hier slechts bruikbaar middels warmtepompen in de verwarming van woningen, kantoren en ook kassen, zwembaden etc. Hierbij lopen we zeer achter, gas is te goedkoop geweest. In landen als Zweden zitten we al boven de 10% van de woningen die zo verwarmd worden. Alleen wanneer je beschikt over thermische anomalieën is omzetting in hoogwaardige andere vormen van energie mogelijk. Die energieproducerende kassen van prof. Zwart waar Willem de Arabieren de schrik mee aanjoeg zijn nep. Volstrekt fake.
Wouter, wat betreft die aardwarmte, daar zit wel degelijk toekomst in. Het probleem is alleen dat het veel geld kost om te beginnen, en dat is er op het moment niet bij de bedrijven. Als het kabinet wil investeren in duurzame energie, zou dit echter een goede keus zijn. Met de rente die Dijsselbloem betaalt (net boven nul, in de komende jaren dalend naar rond of onder nul) is het economisch veel interessanter dan wind, en een stuk minder ingrijpend in het landschap. En staatsleningen hoeven, in tegenstelling tot leningen van het bedrijfsleven, nooit te worden terugbetaald.
Ik zie wel toekomst in thoriumreactors of kernfusie maar op het moment is het nog niet rendabel genoeg, commercieel nog niet haalbaar en de techniek staat nog in de kinderschoenen. De olielobby ligt dit soort onderzoeken dwars. De thorium centrale waren ze al een lange tijd aan het onderzoeken maar de in de vs werd het ten tijde van Nixon de onderzoeken stop gezet omdat de centrale geen plutonium voor wapens kan gebruikt worden. Het schijnt dat de intresse in Thorium toeneemt, maar voordat een thorium centrale zonder kinderziekten operationeel is zijn we zo al tien jaar verder.
Kernfusie is ook interessant maar op het moment kost het meer energie dan het oplevert. Als wetenschappers meer onderzoek gaan doen naar kernfusie dan komen we er wel. Wanneer de eerste centrale met een hoog rendement operationeel zou zijn is de nog de vraag, maar ik schat dat het rond 2050 zou kunnen gebeuren.
Dit is voor zover het energie vraagstuk.
Een alternatief voor aardgas is het methaan wat uit de poep van dieren en mensen komt.