Lees ook
Nu Groot-Brittannië een paar dagen geen EU-lidstaat meer is maar een 'derde land', tekenen zich de eerste problemen af.

Heruitvoer
De voedingsmiddelen- en drankensector trekt aan de bel. Het probleem zit hem in voedingsmiddelen uit de EU die via Britse distributiecentra naar Ierland of terug naar het Europese vasteland wordt vervoerd, de zogenoemde heruitvoer. Op die producten is het 'rules of origin'-hoofdstuk van het brexit-handelsakkoord van toepassing. Die goederen worden als Brits gezien, ook al zijn ze door een bedrijf uit de EU gemaakt, en dan gelden er (stevige) tarieven voor. Plus extra administratie en formulieren.

Onder normale omstandigheden, bij een handelsovereenkomst met bijvoorbeeld Japan of Canada, komen de goederen normaal gesproken niet weer meteen terug naar het land waar ze vandaan komen
In eerste instantie zijn het de Ieren die tegen dit probleem aanlopen. Met de bestaande aanvoerlijnen gaan talloze levensmiddelen vanuit het vasteland van Europa eerst naar distributiecentra in Groot-Brittannië en pas daarna door naar Ierland. "Het probleem is dat onder normale omstandigheden, wanneer de EU een handelsovereenkomst tekent met bijvoorbeeld Japan of Canada, de goederen normaal gesproken niet weer meteen terugkomen naar het land waar ze vandaan komen," zegt Anna Jerzewska, een handelsadviseur, in de Financial Times. In het streven naar een 'Canada-style'-handelsakkoord is over het hoofd gezien dat de supply chains door de geografische nabijheid van beide partijen zo nauw met elkaar verweven zijn.

Ierland = EU
Het gevolg is dat op goederen die naar Britse distributiecentra verscheept zijn, bij terugkeer in de EU het volle tarief geheven wordt. Dus ook in Ierland dat immers gewoon deel uitmaakt van de EU. "Bedrijven zien zich dan ook genoodzaakt de levering aan klanten in Ierland te annuleren," zegt Dominic Goudie, hoofd van de Britse branchevereniging Food and Drink Federation in de krant. De voedingssector trekt inmiddels aan de bel aan beide zijden van het Kanaal. Vooralsnog onthouden zowel de Europese Commissie als de Britse regering zich van commentaar. Een niet nader genoemde EU-functionaris spreekt zich wel uit: bedrijven zullen zich moeten aanpassen: "Je kunt niet verwachten dat brexit geen consequenties heeft. Het Verenigd Koninkrijk zal geen distributiecentrum meer zijn voor de EU."

Britse leveranciers realiseren zich niet dat Noord-Ierland, in tegenstelling tot Engeland, Schotland en Wales, niet uit de Europese interne markt is gestapt
Noord-Ierland = Europese interne markt
Er is nog een tweede complicatie. En die heet Noord-Ierland, aldus The Guardian. Ook daar dreigt de voedselketen verstoord te raken, simpelweg doordat Britse leveranciers zich niet realiseren dat Noord-Ierland, in tegenstelling tot Engeland, Schotland en Wales, niet uit de Europese interne markt is gestapt. Dat was een van de zwaarbevochten punten in de brexitonderhandelingen, om een 'harde grens' met het Ierse vasteland te voorkomen. Maar het betekent ook dat producten met dierlijke ingrediënten exportgezondheidscertificaten moeten hebben, conform de douaneformaliteiten van de EU.

Het resultaat is dat honderden vrachtwagens zonder papieren in de havens aankomen en de oversteek niet kunnen maken. In Noord-Ierland moest supermarktketen Sainsbury's Spar-producten in de schappen leggen en bij Tesco en andere supermarkten bleven sommige schappen zelfs leeg. Volgens Aodhán Connolly, directeur Northern Ireland Retail Consortium, moeten de autoriteiten in Belfast en Londen de nieuwe regels "van de daken schreeuwen" zodat leveranciers en pakketbezorgers ervan op de hoogte zijn.

Nieuwe ferry
Voor Ierland tekent zich inmiddels een oplossing af. Waarom moeilijk doen voor vrachtverkeer dat alleen naar Groot-Brittannië gaat om vandaar door te rijden naar Ierland? Dus bedacht een slimme reder een nieuwe directe vrachtdienst, tussen Duinkerken en het Ierse Rosslare, schrijft de NOS. "Voorlopig gaat er een per dag, zes dagen in de week. En omdat Ierland wel lid is van de EU ontbreekt hier alle heisa. In het wachthokje controleert een jongeman alleen of de chauffeur een reservering heeft. Voor de komende weken zitten op deze lijndienst alle schepen volgeboekt."
Dit artikel afdrukken