Tekort aan levensmiddelen in Noord-Ierland, Britten dreigen grensafspraken brexit open te breken

Sinds 1 januari is Noord-Ierland in een 'merkwaardige spagaat' beland, schrijft Het Financieele Dagblad. Toen Groot-Brittannië uit de Europese Unie vertrok, bleef Noord-Ierland deel uitmaken van de Europese interne markt en de douane-unie. Dat was zo afgesproken om een 'harde' grens tussen Ierland (wel EU) en Noord-Ierland (niet EU) te vermijden.

In de nieuwe situatie is er een 'douanegrens' getrokken in de Ierse Zee. Dat houdt in dat Britse bedrijven die goederen naar Noord-Ierland willen verschepen, exportverklaringen nodig hebben. Voor dierlijke producten zijn veterinaire checks en gezondheidsverklaringen nodig. De eersten die daar de gevolgen van ondervonden - naast de transporteurs - waren de Noord-Ieren. In hun supermarkten doken lege schappen op.

Maar ook politiek ligt de nieuwe grens gevoelig. De Noordierse unionisten zien de grens als 'verraad'; hen was beloofd dat Noord-Ierland niet losgekoppeld zou worden van de rest van het Verenigd Koninkrijk en dat gebeurt feitelijk wel.

Douaniers leggen het werk neer
Deze week verschenen er grimmige teksten op muren in Belfast. Zodanig dreigend van toon, dat de Britse én Europese douaneambtenaren die de brexitcontroles uitvoeren hun werk moesten neerleggen, schrijft de Volkskrant.

'Gepeperd'
De druk liep zo hoog op dat de Britten woensdag een 'gepeperde' brief met 6 eisen tot aanpassing naar de Europese Commissie stuurden. Als brexitminister Michael Gove, die in (video)gesprek ging met Eurocommissaris Maroš Šefčovič, geen overeenstemming zou bereiken, dreigde Groot-Brittannië 'alle instrumenten die voorhanden zijn' te overwegen. Een niet zo subtiele verwijzing naar de blunder die de EU afgelopen vrijdag maakte. Toen wilde de EU 'artikel 16' inroepen om de Europese exportbeperkingen voor coronavaccins waterdicht te maken. De facto zou de EU daarmee unilateraal de grens met Ierland sluiten. De EU kwam ijlings op het besluit terug.

Mooi, moet Boris Johnson gedacht hebben, dat kan ik ook. En dus zei Johnson dat hij "desnoods naar artikel 16 zou grijpen om ervoor te zorgen dat er geen barrières in de Ierse Zee komen."

Gove en Sefcovic bereikten woensdag, ondanks een 'constructief gesprek', nog geen concrete resultaten. Toch lijkt het er op dat de grens niet zal klappen. Brexitwatcher Georgina Wright verwoordt het in het FD als volgt: "Uiteindelijk zullen beide partijen eruit willen komen. Over vier jaar mogen de Noord-Ieren stemmen over deze afspraken, en Londen noch Brussel wil dat de boel uiteenvalt."