Onderzoekers van de International Land Coalition namen samen met partners als Oxfam en het World Inequality Lab het landbezit wereldwijd onder de loep. Behalve naar direct eigenaarschap en grootte van agrarische bedrijven, keken ze ook naar 'contract farming', waarbij de boer direct voor een of meer afnemers of investeerders werkt. Andere factoren die ze bekeken waren de kwaliteit en waarde van het land en het aantal mensen dat geen land bezit.

Uit de cijfers blijkt dat in China en Vietnam de 'grondloosheid' het laagst is. In Latijns-Amerika is die het hoogst. Daar heeft de armste 50% van de mensen slechts 1% van het land in bezit. In Azië en Afrika is het aandeel zogeheten smallholders - boeren met weinig land - het hoogst. In Europa en de VS vond de afgelopen 40 jaar de grootste verschuiving van klein naar groot plaats.

Wereldwijd bestaat tussen de 80 à 90% van de agrarische bedrijven uit familiebedrijven en kleine boeren; daar is "de menselijke inbreng meestal hoger dan de chemische en mechanische factoren en wordt eerder in termijnen van generaties gedacht dan in tienjarige investeringscycli, schrijft The Guardian.
Maar het aandeel van deze groep in landeigendom en hun opbrengsten voor de handelsmarkt nemen duidelijk af. "De concentratie van eigendom en controle resulteert in meer monoculturen en een intensievere landbouw," zegt Ward Anseeuw van de International Land Coalition. Zijn organisatie ziet deze ontwikkeling als de oorzaak voor de afname van de bodemgezondheid, waterontrekking en ontbossing elders in de de wereld. En dat zou vervolgens weer leiden tot armoede, migratie, oorlog en de verspreiding van zoönosen (zoals Covid-19).

Landbouw op kleinere schaal is de oplossing volgens de onderzoekers.

"Kleine boeren, familiebedrijven, inheemse bevolkingen en kleine gemeenschappen zijn veel voorzichtiger met het gebruik van land. Het gaat niet alleen om de investeringswinsten, het gaat om cultuur, identiteit en iets overdragen aan de volgende generatie. Zij zorgen veel beter voor de grond en op de lange termijn produceren zij meer op een stukje grond en vernietigen minder."

land inequilityIllustratie uit rapport 'Uneven Ground'


Ook in Nederland is de genoemde trend zichtbaar. De groep zogeheten '100 bunder boeren' is de laatste jaren duidelijk gegroeid, legde CBS-statisticus Cor Pierik onlangs uit.

Dit artikel afdrukken