4 min
"Na acties tegen de kiloknaller en de legbatterij richten milieuorganisaties nu hun pijlen op de productie van melk. Die moet diervriendelijker en groener. En boeren verdienen een hogere prijs."
Met die woorden leidde Trouw gisteren de actie van Milieudefensie in om supermarkten vanuit een openlucht call center door consumenten 'plat te bellen'. Doel: een eerlijker melkprijs afdwingen voor Nederlandse boeren. Het AD zette gisteren een filmpje met de bellende cabaretier Vincent Bijlo vanuit het openlucht belcentrum van Milieudefensie in Utrecht online.
Op Foodlog is de zin van dergelijke acties in de afgelopen 10 jaar al vaak besproken. Omdat Nederlandse melk, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Zwitserse, over de hele wereld verkocht wordt en slechts voor zo'n 20% van de productie in Nederland wordt geconsumeerd, vindt de prijsvorming niet in Nederland plaats. Wie Nederlandse prijsvorming wil, moet een stukje van de productie afschermen en gescheiden verwerken. Op dat laatste zijn de zuivelverwerkende fabrieken van de grootste verwerkers in ons land - zoals FrieslandCampina - niet ingericht. Kleinere - zoals Cono en Rouveen - zouden het wel kunnen. Daarmee zijn we er echter nog niet. Het zou ook betekenen dat zo'n 4 op de 5 Nederlandse melkveehouders van deze 'eerlijke melk' moeten worden uitgesloten omdat een boer niet een beetje 'betere Nederlandse melk' en een ander beetje 'exportmelk' kan maken. Een boer heeft 1 stal, 1 kudde, 1 melktank en 1 melkophaler die het naar 1 fabriek brengt. Hij kan geen onderscheid maken in zijn bedrijfsvoering.
'Milieudefensie slaat de plank mis'
Het CBL, de koepel van Nederlandse supermarktorganisaties, protesteerde gisteren met een advertentie in de landelijke dagbladen (zie hieronder) tegen de actie van Milieudefensie. Vandaag bracht de organisatie ook een persbericht naar buiten. Daarin schrijven de gezamenlijke supermarkten dat Milieudefensie niets begrijpt van de situatie:
Het CBL, de brancheorganisatie van supermarkten en foodservicebedrijven, vindt dat Milieudefensie een vals spel speelt door onwaarheden en onwerkelijkheden naar buiten te brengen. Supermarkten bepalen niet de prijs die een boer voor zijn melk krijgt. En dat geldt voor alle agrarische producten, zoals suikerbieten, varkensvlees en paprika’s.
“Milieudefensie geeft blijk geen kennis te hebben van marktwerking in agrarische sectoren. Kwalijker is dat Milieudefensie voorstelt, dat supermarkten gezamenlijk een minimumprijs of bodemprijs van melk gaan hanteren. Dit is een oproep om de wet te overtreden. Dat is onverantwoordelijk gedrag van een organisatie die werkt met subsidies en donaties van met name de Postcodeloterij”, aldus Marc Jansen, directeur van het CBL.
De afgelopen maanden is het CBL in gesprek geweest met Milieudefensie over de melkprijs voor de boeren en verduurzaming van de zuivelketen. Aangegeven is dat supermarkten al grote stappen hebben gezet in het verduurzamen van de zuivelketen, zoals weidegang voor melkkoeien en duurzaam veevoer. Issues als weidevogels, grondgebondenheid en mest- en emissienormen zijn complexer en daar speelt wetgeving een belangrijke rol. Middels het initiatief Duurzame Zuivelketen wordt in ketenverband opgetrokken.
Ook worden proefprojecten uitgevoerd om de productie van eiwithoudende gewassen voor veevoer te testen. Het CBL is zeer geïnteresseerd in deze proefprojecten van de veevoerindustrie waar lokale (Europese) productie van eiwithoudende gewassen voor veevoer worden getest. Het CBL zet hierop in door met ketenpartijen (boeren, fabrikanten, cateraars, horeca en veevoerindustrie) in de Alliantie Verduurzaming Voedsel te overleggen hoe hier vorm aangegeven kan worden. Het op dergelijke grote schaal produceren van eiwithoudende gewassen voor veevoerproductie in Europa is een forse uitdaging. De gewenste praktijk van Milieudefensie, (Europees) lokaal geteeld veevoer, gaat ten koste van de productie van bestaande gewassen en het ontginnen van gebieden die niet voor landbouw worden gebruikt.
“Milieudefensie heeft tot nu toe de boot afgehouden om constructief met ketenpartijen aan tafel te komen om te zoeken naar realistische en praktische oplossingen, om de zuivelproductie verdergaand te verduurzamen. Wat het CBL betreft zijn alle maatschappelijke organisaties met een constructieve opstelling van harte welkom”, aldus Marc Jansen.
De advertentie in de kranten geeft vermoedelijk aan dat het CBL, ondanks de terechte kritiek op Milieudefensie, toch een beetje bang is voor het effect op de publieke opinie. De plofkip verdween uit de Nederlandse supers en leidde - zoals het CBL hierboven zegt - inderdaad tot problemen met Mededingsautoriteit NMA die vond dat supermarkten geen prijs- en productafspraken mogen maken.
Niettemin is er een aparte stroom kippen voor Nederlandse supers op gang gekomen en raakte de 'gewone' (snelgroeiende 'plof'-) kip definitief in diskrediet. Wie daar het meest bang voor moeten zijn, zijn de 80% boeren die straks buiten de boot vallen voor een afgezonderd en goed gereguleerd aanbod. Dat het laatste een must is, heeft de Dierenbescherming - die graag zijn sterren wil leveren voor de eerlijke melk waar Milieudefensie voor ijvert - immers geleerd. Er is overaanbod van sterrenvarkens ontstaan door gebrek aan merkregulering; als de organisatie samen met zuivelverwerkers sterrenmelk gaat vormgeven voor de Nederlandse markt, zitten de boeren die aan zo'n concept mogen deelnemen op rozen omdat mag worden aangenomen dat de Dierenbescherming geleerd heeft en aanbod zal gaan reguleren.
De collega's van die blije boeren zijn aan de haaien van de internationale markt overgeleverd. Niettemin sprak onlangs oud-melkboerenvoorman Kees Romijn (van boerenkoepel LTO Nederland) zijn sympathie uit voor acties die tot een betere melkprijs voor Nederlandse boeren leiden. Wie op deze wijze uitvoering aan die wens wil geven, stuurt 4 op de 5 Nederlandse melkboeren het bos in. Slechts 1 op iedere 5 melkboeren kan op de rozen van de Nederlandse markt zitten. De vraag bij deze actie is dan ook: welk paar klompen willen we in Nederland houden en wie zadelen we op met een 'oneerlijke prijs'? Er is immers maar plaats voor één paar. De andere vraag is: willen we die keuze laten maken door de supermarkten, Milieudefensie, de Dierenbescherming of moeten de boeren daar zelf voor zorgen?
Dit artikel afdrukken
Een boer heeft 1 stal, 1 kudde, 1 melktank en 1 melkophaler die het naar 1 fabriek brengt. Hij kan geen onderscheiden maken in zijn bedrijfsvoeringNederland exportland
Op Foodlog is de zin van dergelijke acties in de afgelopen 10 jaar al vaak besproken. Omdat Nederlandse melk, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Zwitserse, over de hele wereld verkocht wordt en slechts voor zo'n 20% van de productie in Nederland wordt geconsumeerd, vindt de prijsvorming niet in Nederland plaats. Wie Nederlandse prijsvorming wil, moet een stukje van de productie afschermen en gescheiden verwerken. Op dat laatste zijn de zuivelverwerkende fabrieken van de grootste verwerkers in ons land - zoals FrieslandCampina - niet ingericht. Kleinere - zoals Cono en Rouveen - zouden het wel kunnen. Daarmee zijn we er echter nog niet. Het zou ook betekenen dat zo'n 4 op de 5 Nederlandse melkveehouders van deze 'eerlijke melk' moeten worden uitgesloten omdat een boer niet een beetje 'betere Nederlandse melk' en een ander beetje 'exportmelk' kan maken. Een boer heeft 1 stal, 1 kudde, 1 melktank en 1 melkophaler die het naar 1 fabriek brengt. Hij kan geen onderscheid maken in zijn bedrijfsvoering.
'Milieudefensie slaat de plank mis'
Het CBL, de koepel van Nederlandse supermarktorganisaties, protesteerde gisteren met een advertentie in de landelijke dagbladen (zie hieronder) tegen de actie van Milieudefensie. Vandaag bracht de organisatie ook een persbericht naar buiten. Daarin schrijven de gezamenlijke supermarkten dat Milieudefensie niets begrijpt van de situatie:
Het CBL, de brancheorganisatie van supermarkten en foodservicebedrijven, vindt dat Milieudefensie een vals spel speelt door onwaarheden en onwerkelijkheden naar buiten te brengen. Supermarkten bepalen niet de prijs die een boer voor zijn melk krijgt. En dat geldt voor alle agrarische producten, zoals suikerbieten, varkensvlees en paprika’s.
Dit is een oproep om de wet te overtreden. Dat is onverantwoordelijk gedrag van een organisatie die werkt met subsidies en donaties van met name de Postcodeloterij, Marc Jansen, directeur CBLDe melkprijs die een boer ontvangt komt tot stand op de wereldwijde markt van vraag en aanbod. Voor Nederlandse boeren en tuinders is dit extra van belang, omdat de sector gemiddeld 70 – 80% van de productie exporteert. Bovendien zijn agrarische markten door de overheid gereguleerd, denk hierbij aan het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid. Ook dit heeft invloed op de prijs die de boer ontvangt.
“Milieudefensie geeft blijk geen kennis te hebben van marktwerking in agrarische sectoren. Kwalijker is dat Milieudefensie voorstelt, dat supermarkten gezamenlijk een minimumprijs of bodemprijs van melk gaan hanteren. Dit is een oproep om de wet te overtreden. Dat is onverantwoordelijk gedrag van een organisatie die werkt met subsidies en donaties van met name de Postcodeloterij”, aldus Marc Jansen, directeur van het CBL.
De afgelopen maanden is het CBL in gesprek geweest met Milieudefensie over de melkprijs voor de boeren en verduurzaming van de zuivelketen. Aangegeven is dat supermarkten al grote stappen hebben gezet in het verduurzamen van de zuivelketen, zoals weidegang voor melkkoeien en duurzaam veevoer. Issues als weidevogels, grondgebondenheid en mest- en emissienormen zijn complexer en daar speelt wetgeving een belangrijke rol. Middels het initiatief Duurzame Zuivelketen wordt in ketenverband opgetrokken.
Ook worden proefprojecten uitgevoerd om de productie van eiwithoudende gewassen voor veevoer te testen. Het CBL is zeer geïnteresseerd in deze proefprojecten van de veevoerindustrie waar lokale (Europese) productie van eiwithoudende gewassen voor veevoer worden getest. Het CBL zet hierop in door met ketenpartijen (boeren, fabrikanten, cateraars, horeca en veevoerindustrie) in de Alliantie Verduurzaming Voedsel te overleggen hoe hier vorm aangegeven kan worden. Het op dergelijke grote schaal produceren van eiwithoudende gewassen voor veevoerproductie in Europa is een forse uitdaging. De gewenste praktijk van Milieudefensie, (Europees) lokaal geteeld veevoer, gaat ten koste van de productie van bestaande gewassen en het ontginnen van gebieden die niet voor landbouw worden gebruikt.
“Milieudefensie heeft tot nu toe de boot afgehouden om constructief met ketenpartijen aan tafel te komen om te zoeken naar realistische en praktische oplossingen, om de zuivelproductie verdergaand te verduurzamen. Wat het CBL betreft zijn alle maatschappelijke organisaties met een constructieve opstelling van harte welkom”, aldus Marc Jansen.
De vraag bij deze actie is dan ook: welk paar klompen op de foto boven dit stuk willen we in Nederland houden en wie zadelen we op met een 'oneerlijke prijs'? Er is immers maar plaats voor één paar. De andere vraag is: willen we die keuze laten maken door de supermarkten, Milieudefensie, de Dierenbescherming of moeten de boeren daar zelf voor zorgen?Eén paar klompen
De advertentie in de kranten geeft vermoedelijk aan dat het CBL, ondanks de terechte kritiek op Milieudefensie, toch een beetje bang is voor het effect op de publieke opinie. De plofkip verdween uit de Nederlandse supers en leidde - zoals het CBL hierboven zegt - inderdaad tot problemen met Mededingsautoriteit NMA die vond dat supermarkten geen prijs- en productafspraken mogen maken.
Niettemin is er een aparte stroom kippen voor Nederlandse supers op gang gekomen en raakte de 'gewone' (snelgroeiende 'plof'-) kip definitief in diskrediet. Wie daar het meest bang voor moeten zijn, zijn de 80% boeren die straks buiten de boot vallen voor een afgezonderd en goed gereguleerd aanbod. Dat het laatste een must is, heeft de Dierenbescherming - die graag zijn sterren wil leveren voor de eerlijke melk waar Milieudefensie voor ijvert - immers geleerd. Er is overaanbod van sterrenvarkens ontstaan door gebrek aan merkregulering; als de organisatie samen met zuivelverwerkers sterrenmelk gaat vormgeven voor de Nederlandse markt, zitten de boeren die aan zo'n concept mogen deelnemen op rozen omdat mag worden aangenomen dat de Dierenbescherming geleerd heeft en aanbod zal gaan reguleren.
De collega's van die blije boeren zijn aan de haaien van de internationale markt overgeleverd. Niettemin sprak onlangs oud-melkboerenvoorman Kees Romijn (van boerenkoepel LTO Nederland) zijn sympathie uit voor acties die tot een betere melkprijs voor Nederlandse boeren leiden. Wie op deze wijze uitvoering aan die wens wil geven, stuurt 4 op de 5 Nederlandse melkboeren het bos in. Slechts 1 op iedere 5 melkboeren kan op de rozen van de Nederlandse markt zitten. De vraag bij deze actie is dan ook: welk paar klompen willen we in Nederland houden en wie zadelen we op met een 'oneerlijke prijs'? Er is immers maar plaats voor één paar. De andere vraag is: willen we die keuze laten maken door de supermarkten, Milieudefensie, de Dierenbescherming of moeten de boeren daar zelf voor zorgen?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Jaap Graveland,
Je berekening is niet juist.
Je maakt van een melkgift per koe van 8000 li een melkopbrengst per ha.
Een veebezetting van 2 melkkoeien per ha is al laag, bij derogatie kan de mest al op het eigen bedrijf afgezet worden. Veel bedrijven zitten nog behoorlijk hoger qua veebezetting en produceren dus veel meer liters per ha en moeten mest afvoeren. Voer aankopen en mestafzet organiseren is goedkoper dan grond aankopen, daarom rendeert intensieve melkveehouderij. Omdat melkveehouderij in Nederland is toegestaan welke minder grondgebonden is dan in de overige landen van bijv. de EU in combinatie met een sterke afzetcooperatie is melk produceren op een intensieve manier in Nederland juist rendabeler dan elders.
Het verschil in kostprijs tussen een intensief melkveebedrijf en een bedrijf zoals jij het omschrijft is veel groter dan 7 ct/li, gelukkig is de biologische melkprijs ook hoger en zijn er subsidies voor extensiever graslandbeheer en weidevogel bescherming.
In algemene zin zeggen dat de melkprijs omhoog moet zodat de boer dan genoeg verdient om extensiever met oog voor o.a. weidevogels te kunnen werken is m.i. onvoldoende, zonder nadere voorwaarde gaan de extra inkomsten eerder naar uitbreiding en intensivering.
Het lijkt mij ook juist de bedoeling van Milieudefensie om enkel de extensieve boeren te steunen.
Feitelijk komt het er op neer dat voldoende duidelijk moet zijn voor de consument hoe de melk geproduceerd word en dat de meerprijs ook echt bij de extensieve melkveebedrijven terecht komt.
Dick Veerman,
Ik zie dat ik je vraag m.b.t. "het stuk" nog niet beantwoord heb, excuses.
Ik vind beide stukken onzin:
- het stuk van milieudefensie omdat ik niet geloof dat zij daadwerkelijk pleiten voor een betere melkprijs voor alle melkveehouders.
- het andere stuk omdat enerzijds je lijkt te suggereren dat milieudefensie 80% van de melkveeboeren in de "kou"laat staan, terwijl alle boeren helpen het doel van milieudefensie niet kan zijn logischerwijze. En anderzijds omdat intensieve melkveeboeren juist wel kunnen concureren met andere landen, de expansiedrang is er niet omdat er aan iedere liter een hoop geld bij moet. Het is eerder de expansiedrang zelf die er voor zorgt dat er moeilijker te concureren is met andere landen in de toekomst o.a. fosfaatrechten. Fosfaatrechten en onbelaste grondwaarde stijging maken het voor een stopper m.i. al "warm" genoeg gezien de andere sectoren en problemen die we in dit land hebben.
"oneerlijke prijs"? wellicht zijn er periodes dat de ontvangen prijs onder de werkelijke kostprijs komt dit maakt een prijs echter nog niet oneerlijk.
"De vraag bij deze actie is dan ook: welk paar klompen willen we in Nederland houden en wie zadelen we op met een 'oneerlijke prijs'?"
oneerlijke prijs;
"Omdat Nederlandse melk, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Zwitserse, over de hele wereld verkocht wordt en slechts voor zo'n 20% van de productie in Nederland wordt geconsumeerd, vindt de prijsvorming niet in Nederland plaats."
Is dat niet het verdunnen van eigen dure binnenlandse productie elders met onze 'goedkope' melk?
Dag Marco Maas. De berekening is als volgt. Normale melkgift is inderdaad 8000 l. Voor de weidevogel hectares is dat maar ca. 6000 l door oa later maaien, lagere mestgift, groter aandeel ruige mest, tijdelijk plasdras zetten (subsidie hangt van pakket af). 500 euro subsidie per ha correspondeert met 1,2 (120 koeien/100 ha) x 6000 = 7200 l. 500/7200= 0,069 euro. Dus die 500 euro subsidie per ha correspondeert met 7 ct/l extra kostprijs.
Als een boer 20% van zijn areaal voor weidevogels geschikt maakt krijgt hij 20 ha x 500 x ha = 10000 euro. Als hij als zijn land geschikt maakt 50000 euro. Veel geld, maar hij krijgt ook aanzienlijk minder opbrengst, en heeft de gebruikelijke kosten.
Die 500 euro is aan hoge kant voor weidevogels, meestal zijn de subsidies 240-440 euro/ha. Maar voor botanisch grasland lopen de subsidies op tot 1000-1400 euro. Dus die 500 euro is een gangbaar bedrag.
Het zijn natuurlijk berekeningen om gevoel voor de materie te krijgen, dus ruw. Onderzoeksinstituut Alterra heeft onlangs een rapport uitgebracht met vier scenario's voor agrarisch natuurbeheer (Weidevogelscenario's, Melman & Sierdsema 2017). Een van de scenario's bestaat uit verbetering tov huidige beheer en extra inrichtingsmaatregelen gericht op >40.000 grutto's, dus stabilisering populatieverloop). Dat kost eenmalig 90 miljoen en jaarlijks 20 miljoen extra. Overigens ben ik niet zo voor eenzijdig naar alleen weidevogels kijken, maar die zijn symbool voor natuureffecten van huidige melkveehouderij.
Daar ben ik het me je eens, Henric! Een vorm van symbool politiek. Maar zoals jij ook weet is de beeldvorming belangrijker dan de waarheid. Dat doet MD dan goed. En als één op de vijf boeren hierdoor een betere prijs krijgt, is dat in ieder geval winst. Van mij mogen ze allemaal een goede boterham verdienen. Daarom koop ik al jaren melk van Demeter, goed voor het bodemleven, de koe, de boer, de drinker en Ekoplaza.
Laurens, het heeft dan misschien niet zo veel met de melkprijs te maken, maar alles met de manier waarop we gezamenlijk besluiten hoe het landschap in de breedste zin wordt ingericht. En daar gaat het bovenstaande artikel wel over. Een beperkte groep mensen vindt het nodig dat iets gebeurt, en probeert dat door te drukken. Daarbij presenteren ze het in dit geval als een oplossing voor boeren, terwijl het dat niet is.