2 min
Nu mei alweer halfweg is, begint het tijd te worden om aan de nieuwe aardappelen te denken. Ik heb nog wat oude liggen, maar die zijn zielig om te aanschouwen. Dra zijn de vroege rassen klaar voor de oogst en dan is het weer smullen.
Ik las zonet dat steeds minder mensen aardappelen klaarmaken. 'Te ingewikkeld,' klinkt het, of 'te saai'. Het is waar, men verkoopt in de duurdere winkels ook al geschilde bananen en appelen. Waarom dan nog aardappelen schillen? Is Europa zo decadent geworden?
Een lekkere superfood
Denk eens na: aardappelen vormen de basis van onze welstand! Toen men op grote schaal aardappelen is gaan kweken, kwam er landbouwgrond vrij om geld mee te verdienen. Graan bracht per oppervlak veel minder op dan aardappelen. En dan spreek ik in termen van voedingswaarde, niet van geld. Toen men minder land nodig had voor voedsel, is men 'opbrengstgewassen' gaan telen.
Eigenlijk is de aardappel een superfood: er zitten proteïnen in, zetmeel, vitamines, vezels … en geen vet. Aardappelen zijn bovendien (indien van goede bron) nog lekker ook. De armen in onze eerste industriesteden overleefden op deze knol, met enkel wat paraplukessaus, en spek of haring als smaakmaker. We zien steeds meer mensen die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen, dus is het tijd om weer aandacht te besteden aan deze prachtige Solanum tuberosum.
De bewaaraardappelen, daarop is het wachten tot na de zomer. Nu komen de jonge aardappelen. Die bevatten nog weinig zetmeel, maar des te meer eiwit. Ze hebben een eigen smaak ook. Voor de bobo's zijn er eerst die van Noirmoutier, de vroege aardappeltjes die in het zicht van de zee zijn gekweekt met bemesting van zeewier. Hun prijs gaat boven die van asperges. De Fransen hebben aardappel dan ook altijd beschouwd als een groente, niet als een basisvoedsel. Dan zijn er nu die uit het zuiden, uit Cyprus bijvoorbeeld. Onze zuidelijke bevolking kan blijkbaar niet wachten tot wanneer die van onze streken beschikbaar zijn.
Nieuw' patatjes moet je niet schillen. Dat schilletje kan je er nog met de duimnagel afhalen, of je laat het er gewoon aan. Pellepatatten zeiden onze grootouders. Oude patatten hoef je overigens ook niet te schillen. Veel makkelijker is ze te koken met schil en al, om er dan eventueel achteraf de schil af te halen, met een elegante beweging van het mes aan tafel. Er is trouwens niets mis om aardappelen met schil en al op te eten: extra vezels! Je moet ze dan wel even schrobben om het zand eraf te halen. Zou dat lukken? Een snuif zout erover, een klontje boter en je proeft godenvoedsel.
Zijn aardappelen oubollig? Maak ze dan eens klaar zoals in andere culturen. Want overal ter wereld vindt men piepers wél hip. Potato skins, baked spuds… al wacht je daarmee beter tot de bewaaraardappelen er weer zijn.
Aardappels op z'n Indiaas
Laten we ons meenemen naar het exotische Indië. Alloo cha(a)t: Laat aardappelen, in dobbelstenen gesneden, bakken in boter (of ghee, botervet) tot ze kleuren. Voeg er dan gehakte ajuin en gehakte look aan toe en geef het nog een minuut of wat. Voeg er de specerijen bij, een lepeltje kurkuma, eentje chillipoeder, een snuif zout, een verkruimeld laurierblad en wat chat massala. Als je dat niet in de winkel vindt, neem dan voor alles gewoon enkele schepjes currypoeder. Voeg een beetje water toe (sommige koks gebruiken yoghurt) en laat zachtjes pruttelen onder deksel tot alles gaar is. Goed over gaan met de pepermolen! Versier met gehakte chilli en korianderblaadjes.
En zeg dan nog eens dat aardappelen suf zijn? Smakelijk.
Dit artikel afdrukken
Een lekkere superfood
Denk eens na: aardappelen vormen de basis van onze welstand! Toen men op grote schaal aardappelen is gaan kweken, kwam er landbouwgrond vrij om geld mee te verdienen. Graan bracht per oppervlak veel minder op dan aardappelen. En dan spreek ik in termen van voedingswaarde, niet van geld. Toen men minder land nodig had voor voedsel, is men 'opbrengstgewassen' gaan telen.
Eigenlijk is de aardappel een superfood: er zitten proteïnen in, zetmeel, vitamines, vezels … en geen vet. Aardappelen zijn bovendien (indien van goede bron) nog lekker ook. De armen in onze eerste industriesteden overleefden op deze knol, met enkel wat paraplukessaus, en spek of haring als smaakmaker. We zien steeds meer mensen die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen, dus is het tijd om weer aandacht te besteden aan deze prachtige Solanum tuberosum.
De bewaaraardappelen, daarop is het wachten tot na de zomer. Nu komen de jonge aardappelen. Die bevatten nog weinig zetmeel, maar des te meer eiwit. Ze hebben een eigen smaak ook. Voor de bobo's zijn er eerst die van Noirmoutier, de vroege aardappeltjes die in het zicht van de zee zijn gekweekt met bemesting van zeewier. Hun prijs gaat boven die van asperges. De Fransen hebben aardappel dan ook altijd beschouwd als een groente, niet als een basisvoedsel. Dan zijn er nu die uit het zuiden, uit Cyprus bijvoorbeeld. Onze zuidelijke bevolking kan blijkbaar niet wachten tot wanneer die van onze streken beschikbaar zijn.
Een snuif zout erover, een klontje boter en je proeft godenvoedselMet of zonder schil?
Nieuw' patatjes moet je niet schillen. Dat schilletje kan je er nog met de duimnagel afhalen, of je laat het er gewoon aan. Pellepatatten zeiden onze grootouders. Oude patatten hoef je overigens ook niet te schillen. Veel makkelijker is ze te koken met schil en al, om er dan eventueel achteraf de schil af te halen, met een elegante beweging van het mes aan tafel. Er is trouwens niets mis om aardappelen met schil en al op te eten: extra vezels! Je moet ze dan wel even schrobben om het zand eraf te halen. Zou dat lukken? Een snuif zout erover, een klontje boter en je proeft godenvoedsel.
Zijn aardappelen oubollig? Maak ze dan eens klaar zoals in andere culturen. Want overal ter wereld vindt men piepers wél hip. Potato skins, baked spuds… al wacht je daarmee beter tot de bewaaraardappelen er weer zijn.
Aardappels op z'n Indiaas
Laten we ons meenemen naar het exotische Indië. Alloo cha(a)t: Laat aardappelen, in dobbelstenen gesneden, bakken in boter (of ghee, botervet) tot ze kleuren. Voeg er dan gehakte ajuin en gehakte look aan toe en geef het nog een minuut of wat. Voeg er de specerijen bij, een lepeltje kurkuma, eentje chillipoeder, een snuif zout, een verkruimeld laurierblad en wat chat massala. Als je dat niet in de winkel vindt, neem dan voor alles gewoon enkele schepjes currypoeder. Voeg een beetje water toe (sommige koks gebruiken yoghurt) en laat zachtjes pruttelen onder deksel tot alles gaar is. Goed over gaan met de pepermolen! Versier met gehakte chilli en korianderblaadjes.
En zeg dan nog eens dat aardappelen suf zijn? Smakelijk.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_(weic2304a)_480_289_84_s_c1.jpeg)
- Dit schreef Herman Finkers als voorwoord in Het Hongerige Brein:
"In één sinaasappel zitten net zo veel vitamines als in zestig zakken patat. Ik aan het rekenen en toen ben ik erachter gekomen dat ik te weinig patat at."
- Vreemd dat sinaasappelen vaak goedkoper zijn dan onze patatten die machinaal uit de grond worden geharkt terwijl de sinaasappel nog een hele bewerking ondergaat en van verre komt uit een land waar water problematisch is geworden.
Wouter, er was nog meer. Mijn moeder had een "Miss Mary". Bij die oude snelkokers bestond het ventiel uit een tegengewicht dat de pan afsloot wanneer je met koken stopte. Dus had je gesteriliseerd voedsel dat (in de beste omstandigheden) zeer lange tijd kon bewaren, als je maar niet aan dat ventiel kwam. Bij moderne pannen valt de druksluiting open, waarbij de inhoud wordt blootgesteld aan de buitenlucht. Weg, steriel milieu! Rotspijtig.
Het is waar, Nick Trachet. Als het deksel er op zit en de pan op de hittebron, kun je er niet meer inkijken en klooien met een vork. Drukpanfabrikanten verzuimden om de geweldige pannen van weleer noemenswaardig te verbeteren. In Frankrijk werd zelfs een drukpan met een grote klem met een draaiknop opnieuw uitgebracht om te vieren dat het model 60 jaar eerder, in 1953 op de markt kwam. De nieuwe oude (l’Authentique van SEB dat in Nederland Tefal heet) werd opnieuw een verkoopsucces in Frankrijk. Prachtpan, maar nog steeds ontoegankelijk.
In de levensmiddelenindustrie wordt een autoclaaf, een drukpan, veel gebruikt en denk maar niet dat ze bij Bonduelle de boontjes te gaar laten worden. Technologie helpt verfijnd koken en stomen. Die technologie drong niet door tot particuliere huishoudens.
Met scepsis beproefde ik een paar jaar geleden een zogenoemde multicooker van CrockPot. Sinds ik door heb hoe hij werkt doe ik er alles mee en trek ik me niks aan van verschillende programma’s die zijn in te toetsen. Het is gewoon een snelkookpan met thermostaat en een tijdschakelaar. Alle aardappelen lukken. Stomen!
NB. Het verzendhuis van Lidl biedt ook een elektrische multikoker aan. Uitverkoop: 50 euro. Maar Lidl is niks te beroerd om er reviews bij af te drukken die het ding kraken. Gammel geval.
Kijk de drukpan wordt weer populair. In Brazilië een onmisbaar artikel, vooral voor de zwarte bonen, toen mijn vrouw naar Nederland kwam moest er een panela de pressao mee.
Aardappels zijn volgens mij minder populair geworden vanwege de koolhydraten die de laatste jaren uit den boze zijn. Terwijl je, als je niet teveel suiker eet, je gerust koolhydraten kunt eten, volgens mij.
Nieuwe aardappels was bij ons vroeger ook een delicatesse. Die smaken ook echt anders. Ik heb ze al in geen jaren geproefd.
Wouter #3
Mijn moeder was een enthousiast gebruikster van de drukpan, maar nooit om gewoon patatjes te koken!
De reden is dat je ze moet in het oog houden en de drukpan is een "alles of niets" apparaat. Eenmaal je het koken stopt, kan je niet opnieuw verder, zeker niet zoals jij dat beschrijft. Dan heb je aardappelen die véél te lang gekookt zijn, en die stinken in mijn ervaring. Mijn vader inspecteerde de aardappelen met arendsogen en ze moesten nét gaar zijn! Voor groenten zoals aardappelen die tussen de 12 en 20 minuten garen is een "preskassuul" veel te onnauwkeurig.