Daarom is de commissie Remkes van mening dat er sprake moet zijn van een integrale benadering van duurzaamheidsvraagstukken, en dat de inzet van biomassa niet tegelijkertijd mag leiden tot een vergroting van andere lokale en regionale milieuopgaven.
Remkes ziet biomassa-installaties als een afzonderlijke deelsector binnen het stikstofbeleid. Ook die sector moet zijn eerlijke bijdrage leveren aan de vermindering van de emissies.
Remkes adviseert stopzetting van de stimulerende instrumenten voor deze biomassa-installaties, waardoor het financieel minder interessant wordt om kleinere biomassa-installaties te bouwen. Dit betekent dat het onlangs door wetenschappelijke experts en NGO's bepleitte afschaffen van de SDE+ subsidie ook door de commissie Remkes wordt ondersteund.
De commissie zegt zich te realiseren dat het effect van haar adviezen kan zijn dat de bouw van kleinere biomassa-installaties zal stoppen. In de praktijk zou het kunnen betekenen dat bijvoorbeeld het onlangs aangelegde warmtenet op houtstook in de gemeente Ede weer moet worden ontmanteld. Daar blijkt Remkes zich van bewust: "Het Adviescollege realiseert zich dat dit gevolgen heeft voor de manier waarop wordt voorzien in de warmtevraag in de bebouwde omgeving, dat dit op de korte termijn kan zorgen voor een toename van het gasgebruik en kan leiden tot iets langer behoud van gasgebruik."
Geconcludeerd mag worden dat het rapport behalve op het gebied van landbouw ook op het gebied van energiegebruik in Nederland tot diepgaande politieke discussie zal leiden. Er zullen keuzen gemaakt moeten worden nu ook deze hoge woorden eruit zijn. 'Duurzame' energie is in Nederland grotendeels synoniem met de stook van biomassa: nog niet zo lang geleden bleek 60% afkomstig uit de verbranding van biomassa.
Pikant: onlangs adviseerde het Planbureau voor de Leefomgeving vóór het gebruik van biomassa in Nederland. Een groep buitenlandse onderzoekers maakte er onlangs gehakt van door het onwetenschappelijk geklungel te noemen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
#30 Scherpe waarneming. En diezelfde deelrelevantie doet zich voor waar we zittend op onze jetskis of genietend van een voetmasker vinden dat de landbouw onze ecologische problemen moet oplossen.
Frank Eric #29 Het ging mij er in #28 om de beperktheid van deelrelevanties aan de kaak te stellen. In het geval van biomassa is de deelrelevantie daarvan voor Remkes de depositie in natura 2000 gebieden. Voor Wiebes dat hij de ambitieuze klimaatdoelen rekenkundig haalt. Voor de ingenieursbureaus, bouw en installatiebedrijven dat zij een opdracht voor het ontwerp en de bouw van een biomassainstallatie krijgen. Voor bosbouwbedrijven en transporteurs het extra werk voor goed geld.
In Foodlog is het relevant dat de stem van de eenzijdige benadering aan de kaak wordt gesteld en dat de essentiële relevanties op kritische en creatieve wijze vanuit diverse invalshoeken een stem krijgen. Als het mag met een vleugje humor. Ik ben in #28 daarin tekort geschoten door een gemis aan Jip & Janneke gevoel. Poging tot herstel: het concept uit de economische wereld van de opportunity cost dwingt de gebruiker tot een objectieve beoordeling van de merites van alternatieven op straffe van het ten uitvoer brengen van beslissingen - bij investeringsbeslissingen resulterend in sunk costs die je definitief kwijt bent - die maatschappelijke doelen onder de maat dienen maar wel door de verantwoordelijke politici te vuur en te zwaard worden verdedigd. De essentie is dat deelrelevanties, drogredeneringen of zelfs verborgen agendapunten die vanuit (deel)belangen worden gedebiteerd (om in economische termen te blijven), worden gerationaliseerd of verdedigd vragen om alertheid. Onverschillig of dat nu gaat over biomassa, te nemen maatregelen in de coronacrisis (mondkapjes, vaccins, lockdown) of over gewelddadige ingrepen (Nederlands luchtbombardement Irak, Trump's bedreigen van de "little rocket man").
#28, Roland, ik denk jouw reactie te begrijpen, ik begrijp hem dus niet. Kan je het in Jip&Janneke;-taal zeggen? Bedankt alvast.
Remkes' systeemdenken richt zich op de depositie van biomassainstallaties in Natura 2000-gebieden. Een eenvoudig oorzaak gevolg denken dat een complexer systeemdenken met bijvoorbeeld het concept van opportunity costs uit de weg gaat. De gemiste netto (milieu)baten van opgeofferde alternatieven van biomassainstallaties speelt in die oorzaak gevolg afweging geen rol. Het meetinstrumentarium van de politieke doelstellingen corrumpeert het politieke systeemdenken. Eenmaal geïnvesteerde maatschappelijke middelen kun je niet meer voor andere doeleinden aanwenden en worden sunk costs: gemaakte kosten die niet meer ongedaan gemaakt kunnen worden en waarmee je later bij het nemen van noodzakelijke investeringsbeslissingen geen rekening meer dient te houden. Don't cry over spilled milk! Om maar iets in steenkolen-Engels te zeggen. Het paard wordt te vaak achter de politieke kar gespannen. Mooi klinkende investeringen die overgaan in sunk costs en waarvoor de effectiviteit en de "verwaarloosbare" opportunity costs vervolgens met slimme doelredeneringen door de politiek aan de man worden gebracht. Allerlei bekende infrastructurele projecten zijn daar voorbeelden van. Met dit verschil dat die zich doorgaans op de hele lange termijn wél terugverdienen. Die tijd hebben milieuprojecten niet. Laat vooral een multidisciplinaire denktank aan de slag gaan. Mét economen die in complex niet-lineair systeemdenken en praktische flowcharts, supply chains etc. zijn getraind.
En mag het dan nu weer serieus worden voor hier nog meer steenkolen-Frans verschijnt?