Enige tijd terug sprak ik een toonaangevende biologische tuinder. Hij was het niet eens met de assertieve opstelling van de nieuwlichtende substraatbiologen van PuraNatura. Hij vertelde hoe hij dat ervaart: "Kijk, jullie spelen rugby maar hebben weinig toeschouwers en nog niet zoveel supporters. Jullie zien ons een leuk voetbalpartijtje spelen met veel enthousiaste kijkers en denken, nou, dat willen we ook wel, dus we gaan lekker op dat voetbalveld spelen, dan hebben we ineens veel meer toeschouwers".
Ik dacht even dat hij gelijk had. Maar eerst, wat is er aan de hand?
Er bestaat geen specifieke EU regelgeving voor "bioglas". Bij bedekte teelten wordt er zo ongeveer gewerkt volgens akkerbouw regels. Dat gat is in 2008 al gesignaleerd en komend jaar zal de Europese Commissie met aanvullende regelgeving komen. In de aanloop daar naar toe wordt er flink geduwd en getrokken in Brussel. De IFOAM General Assembly heeft onlangs met 55% voor, 40% tegen en 5% onthoudingen een motie aangenomen die bepaalde moderne teelttechnieken in de bedekte teelten als onwenselijk beziet. Het Europese Parlement zal zich, naar ik hoop, eveneens buigen over deze kwestie. EU Bio regelgeving is immers van ons allemaal.
Terwijl Stichting PuraNatura een apart AGF segment bouwt, is zij zijdelings met EU Bio bezig. We zijn al jaren 100% Organic gecertificeerd voor Noord-Amerikanen en willen ook graag Europese huishoudens in staat stellen om goed geïnformeerd onze "organic" producten in hun mandje te leggen. Lekker veilig én sociaal, of beter, zorgeloos zorgzaam lekker. Tevens merken we dat supers, anders dan bij dierlijk, nog niet zo te porren zijn voor een plantaardig tussensegment. Er bestaat nog geen Plantenbescherming die sterren uitdeelt. PuraNatura vraagt allereerst volstrekte duidelijkheid in regelgeving waardoor zij zich eenvoudiger zal kunnen positioneren op de winkelvloer. Duidelijkheid over waar het topsegment Biologisch nu precies begint en waar het ophoudt. En ja, die duidelijkheid spitst zich vooral, maar niet alleen, toe op het gebruik van plantaardig substraat. Hydrocultuur is verboden. Substraat is alleen verboden als inert, inactief groeimedium.
Er is toenemende parlementaire interesse in dit onderwerp. Eind oktober schreef Staatssecretaris Bleker een Kamerbrief over natuurlijk substraat . Op 1 Februari a.s. zal deze brief besproken worden door de Vaste Kamercommissie EL&I met de Staatssecretaris.
De kamerbrief kàn van historische betekenis zijn. Ik licht er twee dingen uit: Bleker heeft het over de mogelijke weerstand vanuit Duitsland, nu nog de grootste afzetmarkt van Nederlandse biologische kasgroente en wil via Life Cycle Analysis (LCA's) het verduurzamingsgehalte van de verschillende teeltmethoden duidelijk krijgen.
Het is goed dat er gelet wordt op de commerciële gevolgen van nieuwe regels. Dat vereist nader onderzoek, want wat wanneer inderdaad 10 of 20% van de Duitse bio-kopers af zou haken bij toelating van natuurlijk substraat maar er in Nederland, Engeland en ook Duitsland zelf drommen nieuwe kopers bij komen die nu nog niet bio kopen? Hoe becijfer je dat? En wordt de BV Nederland er beter of slechter van, of de tussen- en groothandel, of de telers? En wat weten we eigenlijk van die Duitse bio-kopers? Nou, genoeg wanneer we kijken hoe Naturland - de Duitse Bio thoughtleader - haar standaard met EU Bio vergelijkt: Naturland vindt dat Moeder Aarde het enige aanvaardbare groeimedium is. De Duitse hard-core biokoper zit dus inderdaad niet te wachten op Nederlandse bovengronds geteelde tomaten. Verrassend genoeg schrijft Naturland dat volgens de EU Verordening biologische vruchtgroenten in zakken of containers met substraat geteeld kunnen worden. Duitse kopers zitten niet te wachten op EU Bio gelabelde producten, want er zou, ik herhaal, in zakken geteeld kunnen worden. Dat geeft een interessante twist aan de opkomende discussie.
SKAL beweert namelijk - anders dan Naturland - dat in zakken telen in EU Bio juist níet kan. Kennelijk wil Skal de Duitsers als belangrijke afzetmarkt plezieren door er met haar monopolie voor te zorgen dat het onmogelijk is in Nederland volgens EU Bio richtlijnen te telen. SKAL heeft de Duitse blik volledig geïnternaliseerd. Is SKAL grondiger, of gewoon Duitser dan de Duitsers? De oplossing voor eventueel marktverlies is dus simpel. Behoudt het aloude EKO label en de daarbijbehorende teeltmethoden en houderijsystemen voor de Duitse exportmarkt, als privaatrechtelijk keurmerk, maar certificeer verder andere teeltmethoden en houderijsystemen strikt volgens de EU Bio richtlijn die volgens PuraNatura en Naturland het mogelijk maakt om hedendaagse inzichten te gebruiken.
Dan de LCA's. Verstandige aanpak, en precies daar zit de mogelijkheid van historische betekenis in: Grondtelen versus substraattelen zal in verschillende klimatologische-, geografische- en jazeker, zelfs culturele omgevingen andere LCA's opleveren. Wat Bleker suggereert is dat Europese regelgeving zulke verschillen moet kunnen absorberen. Net als in Amerika of Canada, grote landen met diverse omstandigheden. Het vermogen om verschillen te absorberen vind ik niet alleen een vereiste, maar ook het meest sociaal wenselijk. Er ontstaat een "inclusive" type Bio, niet "exclusive". Toegankelijk voor ook diegenen die niet gezegend zijn met de goede grond die we hier (nog) hebben, of zelfs geen grond hebben waardoor ze op kantoordaken of op dorre gronden en in woestijnen biologisch moeten kunnen telen.
In een hoorzitting van de Tweede Kamer gaf een bio-teler aan dat de biologische sector een aanpak voorstaat waardoor interne competitie tussen producenten in lidstaten een handicap race wordt. Produceer je in een land met veel zon wordt het je lastig gemaakt qua water, en in een land met veel kou wordt het je lastig gemaakt met warmte, en in landen met goede grond... Oftewel, de beste keeper wordt de handen op de rug gebonden, de snelste spits de enkels aan elkaar geplakt. Dat trekt misschien niet minder voetbaltoeschouwers, maar beslist andere. De Biosector meent dat nieuwe regels hun ìnterne speelveld moet effenen, ik denk dat nieuwe regels de gezamenlijke sector extern competitief voordeel moeten bieden. Is hun zaak onze zaak? Nee, maar de EU bio regelgeving wel.
Om het simpel te houden: Ik denk dat de Staats en zijn ambtenaren de basis hebben gelegd voor een Europees Bio dat het bio is van de overeenkomsten; van overeenkomsten op productniveau; producten die op een integrale wijze schoon, veilig en met de laagste milieudruk zijn geteeld. Overeenkomsten gebaseerd op wat we meten en weten. Daardoor ontstaat er weer meer ruimte voor nationaal en regionaal privaatrechtelijk bio, zoals SKAL dat met het EKO merk al van plan is: Het bio met een onderscheid. Onderscheidende teeltmethoden of houderijsystemen op basis van culturele, klimatologische verschillen. Gebaseerd op wat men wil of gelooft.
Eigenlijk wel jammer dat EL&I eerst de voorstellen van de Commissie wil afwachten. Ik denk dat men in Brussel zit te springen om heldere inzichten. Het is namelijk allemaal veel eenvoudiger dan men in Brussel denkt, maar wel wat ingewikkelder dan men zich in Nederland kan voorstellen.
O ja, mijn reactie aan de bio-ondernemer was dat ik denk dat er een andere vergelijking beter toepasbaar is: Jullie spelen voetbal, wij American Football en de Europese Commissie houdt misschien van Rugby.
Fotocredits: lisa dragon
Dit artikel afdrukken
Er bestaat geen specifieke EU regelgeving voor "bioglas". Bij bedekte teelten wordt er zo ongeveer gewerkt volgens akkerbouw regels. Dat gat is in 2008 al gesignaleerd en komend jaar zal de Europese Commissie met aanvullende regelgeving komen. In de aanloop daar naar toe wordt er flink geduwd en getrokken in Brussel. De IFOAM General Assembly heeft onlangs met 55% voor, 40% tegen en 5% onthoudingen een motie aangenomen die bepaalde moderne teelttechnieken in de bedekte teelten als onwenselijk beziet. Het Europese Parlement zal zich, naar ik hoop, eveneens buigen over deze kwestie. EU Bio regelgeving is immers van ons allemaal.
Terwijl Stichting PuraNatura een apart AGF segment bouwt, is zij zijdelings met EU Bio bezig. We zijn al jaren 100% Organic gecertificeerd voor Noord-Amerikanen en willen ook graag Europese huishoudens in staat stellen om goed geïnformeerd onze "organic" producten in hun mandje te leggen. Lekker veilig én sociaal, of beter, zorgeloos zorgzaam lekker. Tevens merken we dat supers, anders dan bij dierlijk, nog niet zo te porren zijn voor een plantaardig tussensegment. Er bestaat nog geen Plantenbescherming die sterren uitdeelt. PuraNatura vraagt allereerst volstrekte duidelijkheid in regelgeving waardoor zij zich eenvoudiger zal kunnen positioneren op de winkelvloer. Duidelijkheid over waar het topsegment Biologisch nu precies begint en waar het ophoudt. En ja, die duidelijkheid spitst zich vooral, maar niet alleen, toe op het gebruik van plantaardig substraat. Hydrocultuur is verboden. Substraat is alleen verboden als inert, inactief groeimedium.
Er is toenemende parlementaire interesse in dit onderwerp. Eind oktober schreef Staatssecretaris Bleker een Kamerbrief over natuurlijk substraat . Op 1 Februari a.s. zal deze brief besproken worden door de Vaste Kamercommissie EL&I met de Staatssecretaris.
De kamerbrief kàn van historische betekenis zijn. Ik licht er twee dingen uit: Bleker heeft het over de mogelijke weerstand vanuit Duitsland, nu nog de grootste afzetmarkt van Nederlandse biologische kasgroente en wil via Life Cycle Analysis (LCA's) het verduurzamingsgehalte van de verschillende teeltmethoden duidelijk krijgen.
Het is goed dat er gelet wordt op de commerciële gevolgen van nieuwe regels. Dat vereist nader onderzoek, want wat wanneer inderdaad 10 of 20% van de Duitse bio-kopers af zou haken bij toelating van natuurlijk substraat maar er in Nederland, Engeland en ook Duitsland zelf drommen nieuwe kopers bij komen die nu nog niet bio kopen? Hoe becijfer je dat? En wordt de BV Nederland er beter of slechter van, of de tussen- en groothandel, of de telers? En wat weten we eigenlijk van die Duitse bio-kopers? Nou, genoeg wanneer we kijken hoe Naturland - de Duitse Bio thoughtleader - haar standaard met EU Bio vergelijkt: Naturland vindt dat Moeder Aarde het enige aanvaardbare groeimedium is. De Duitse hard-core biokoper zit dus inderdaad niet te wachten op Nederlandse bovengronds geteelde tomaten. Verrassend genoeg schrijft Naturland dat volgens de EU Verordening biologische vruchtgroenten in zakken of containers met substraat geteeld kunnen worden. Duitse kopers zitten niet te wachten op EU Bio gelabelde producten, want er zou, ik herhaal, in zakken geteeld kunnen worden. Dat geeft een interessante twist aan de opkomende discussie.
SKAL beweert namelijk - anders dan Naturland - dat in zakken telen in EU Bio juist níet kan. Kennelijk wil Skal de Duitsers als belangrijke afzetmarkt plezieren door er met haar monopolie voor te zorgen dat het onmogelijk is in Nederland volgens EU Bio richtlijnen te telen. SKAL heeft de Duitse blik volledig geïnternaliseerd. Is SKAL grondiger, of gewoon Duitser dan de Duitsers? De oplossing voor eventueel marktverlies is dus simpel. Behoudt het aloude EKO label en de daarbijbehorende teeltmethoden en houderijsystemen voor de Duitse exportmarkt, als privaatrechtelijk keurmerk, maar certificeer verder andere teeltmethoden en houderijsystemen strikt volgens de EU Bio richtlijn die volgens PuraNatura en Naturland het mogelijk maakt om hedendaagse inzichten te gebruiken.
Dan de LCA's. Verstandige aanpak, en precies daar zit de mogelijkheid van historische betekenis in: Grondtelen versus substraattelen zal in verschillende klimatologische-, geografische- en jazeker, zelfs culturele omgevingen andere LCA's opleveren. Wat Bleker suggereert is dat Europese regelgeving zulke verschillen moet kunnen absorberen. Net als in Amerika of Canada, grote landen met diverse omstandigheden. Het vermogen om verschillen te absorberen vind ik niet alleen een vereiste, maar ook het meest sociaal wenselijk. Er ontstaat een "inclusive" type Bio, niet "exclusive". Toegankelijk voor ook diegenen die niet gezegend zijn met de goede grond die we hier (nog) hebben, of zelfs geen grond hebben waardoor ze op kantoordaken of op dorre gronden en in woestijnen biologisch moeten kunnen telen.
In een hoorzitting van de Tweede Kamer gaf een bio-teler aan dat de biologische sector een aanpak voorstaat waardoor interne competitie tussen producenten in lidstaten een handicap race wordt. Produceer je in een land met veel zon wordt het je lastig gemaakt qua water, en in een land met veel kou wordt het je lastig gemaakt met warmte, en in landen met goede grond... Oftewel, de beste keeper wordt de handen op de rug gebonden, de snelste spits de enkels aan elkaar geplakt. Dat trekt misschien niet minder voetbaltoeschouwers, maar beslist andere. De Biosector meent dat nieuwe regels hun ìnterne speelveld moet effenen, ik denk dat nieuwe regels de gezamenlijke sector extern competitief voordeel moeten bieden. Is hun zaak onze zaak? Nee, maar de EU bio regelgeving wel.
Om het simpel te houden: Ik denk dat de Staats en zijn ambtenaren de basis hebben gelegd voor een Europees Bio dat het bio is van de overeenkomsten; van overeenkomsten op productniveau; producten die op een integrale wijze schoon, veilig en met de laagste milieudruk zijn geteeld. Overeenkomsten gebaseerd op wat we meten en weten. Daardoor ontstaat er weer meer ruimte voor nationaal en regionaal privaatrechtelijk bio, zoals SKAL dat met het EKO merk al van plan is: Het bio met een onderscheid. Onderscheidende teeltmethoden of houderijsystemen op basis van culturele, klimatologische verschillen. Gebaseerd op wat men wil of gelooft.
Eigenlijk wel jammer dat EL&I eerst de voorstellen van de Commissie wil afwachten. Ik denk dat men in Brussel zit te springen om heldere inzichten. Het is namelijk allemaal veel eenvoudiger dan men in Brussel denkt, maar wel wat ingewikkelder dan men zich in Nederland kan voorstellen.
O ja, mijn reactie aan de bio-ondernemer was dat ik denk dat er een andere vergelijking beter toepasbaar is: Jullie spelen voetbal, wij American Football en de Europese Commissie houdt misschien van Rugby.
Fotocredits: lisa dragon
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
De eerste vraag is natuurlijk of er überhaupt EKO labels op gestookte Nederlandse kasprodukten geplakt zouden moeten worden. Het mag binnen de bestaande regelgeving maar is mijn ogen in strijd met de principes van IFOAM, en dan met name het ecologische uitgangspunt.
Gestookte glastuinbouw, in grond, zakken of op substraat, is een ramp voor biodiversiteit, en is goed voor 90 % van alle energie die in de hele landbouwsector verbruikt wordt. Voor één kilo tomaat is één kuub aardgas nodig.
Het exporteren van zo'n produkt naar de VS vind ik persoonlijk een schande, het lijkt soms wel een sport om een maximale hoeveelheid fossiel in een kilo water te krijgen. Nóg wat kunstmatige verlichting erbij en er kan nóg meer elektra (=fossiel) in.
Ben helaas de rest van de dag afwezig.
Er worden nu ook al producten geteeld op substraat die een SKAL-nummer hebben en als EKO op de markt gebracht worden. Als je in een bak met bijvoorbeeld veensubstraat teelt dan zullen daar altijd gaten onderin moeten zitten om het overtollige water er uit te laten. Als die gaten groot genoeg zijn en als de bak op de normale grond staat kúnnen plantenwortels verder groeien in de ondergrond. Dat doorwortelen doen die wortels dan vaak niet, maar het schijnt te mogen. Heb ik bij een bioteler met mijn eigen ogen gezien en met eigen oren gehoord. Daar was hij gewoon heel eerlijk in.
Voor smaak en weerbaarheid is symbiose tussen bodemleven en plant overigens heel belangrijk.
Interessant dilemma. Is het essentieel voor biologisch om in de grond te telen? En is het essentieel voor duurzaamheid om planten niet uit hun ecologische context te halen? De 'Wetenschappelijke Raad voor Integrale Duurzame Landbouw en Voeding' heeft in zijn rapport 'Naar een integrale benadering van duurzame landbouw en gezonde voeding' het volgende gezegd:
"De problemen met landbouw en voeding hebben diverse oorzaken. Volgens de Raad voor Integrale Duurzame Landbouw en Voeding is er één belangrijke maar onderbelichte oorzaak: dat voedselproductie goeddeels is losgemaakt uit zijn ecologische en sociale context. Daardoor zijn vitale relaties en interacties verloren gegaan.
De ecologische context van de landbouw is verengd tot systemen met verstoorde kringlopen en lage biodiversiteit, waarin weinig zelfregulering plaatsvindt. Zulke landbouwsystemen zijn sterk afhankelijk van externe inputs van meststoffen, bestrijdingsmiddelen en diergeneesmiddelen.
In de sociale context van de landbouw zijn de relaties tussen consument en producent goeddeels verloren gegaan. De geografische afstand tussen beide is toegenomen, evenals het aantal schakels in de voedselproductieketen. Veel voedsel is bewerkt en voor de consument anoniem. Daardoor voelt de consument zich nauwelijks verantwoordelijk voor de productiewijze en het agro-ecosysteem. Dat geldt ook voor tussenliggende schakels: zij zijn gespecialiseerd in hun eigen deel van de keten, zonder zicht te hebben op de hele keten. Zo is een systeem van "georganiseerde onverantwoordelijkheid" ontstaan. Weliswaar probeert elke schakel in de keten te verduurzamen, maar dat hoeft geen duurzame keten op te leveren."
Het rapport noemt met name de teelt van gewassen in gesloten ruimtes met led-verlichting, terwijl dat ook beschouwd kan worden als de meest duurzame vorm van groenteteelt, namelijk zonder bestrijdingsmiddelen, met minimaal gebruik van water en voedingsstoffen. Maar wel op kunstmatig substraat en zonder micronutriënten die mogelijk belangrijk zijn voor gezondheid van plant en mens. Bewijs hiervoor is trouwens moeilijk te leveren, dus het lijkt meer een gevoelskwestie te zijn.
Peter kan je dit ook in Jip en Janneke taal vertalen. Ik kan het moeilijk volgen, met mijn HBO opleiding. Maar ik denk dat je niet moet diversificeren in biokeurmerken. Dat is terugboeren. Ik kan mij wel voorstellen dat vanuit de gangbare teelt duurzaamheidscertificering richting bio goed kan zijn.
Joost Reus, je zegt dat voedselproductie goeddeels is losgemaakt uit zijn ecologische en sociale context. Daardoor zijn vitale relaties en interacties verloren gegaan. Dat is toch de kern van landbouw, het losmaken van gewassen uit hun ecologische context? Ik was afgelopen zomer in de Botanic Gardens van Cambridge, de daar geteelde oervormen van koolplanten waren giftig. Giftig om de mogelijke predatoren op afstand te houden. Eerst door het losmaken uit de ecologische context, hier in dit geval gericht selecteren naar een niet giftige variant, werd deze plant eetbaar. De koolvlieg kon de plant nu net als de mens gemakkelijk gebruiken. Gifgebruik voor de bestrijding van de koolvlieg door ons werd nu haast een must.
Verder wordt er gezegd: "Zulke landbouwsystemen zijn sterk afhankelijk van externe inputs van meststoffen, bestrijdingsmiddelen en diergeneesmiddelen."
Hier ligt de suggestie onder dat we eventueel zonder meststoffen etc. zouden kunnen met 7 miljard. We zijn verplicht ons zelf te vergiftigen met stikstof.
Weer verderop: "Maar wel op kunstmatig substraat en zonder micronutriënten die mogelijk belangrijk zijn voor gezondheid van plant en mens. Bewijs hiervoor is trouwens moeilijk te leveren, dus het lijkt meer een gevoelskwestie te zijn." Gebrek aan micronutriënten is bijvoorbeeld op de uitgeloogde gronden in grote delen van Afrika een enorm probleem voor de volksgezondheid. Dat lijkt me geen gevoelskwestie daar. Prof. Dr. Michiel Korthals heeft daar in verband met het WRR rapport over ontwikkelingsvraagstukken met name op gewezen.