Afgelopen zaterdag kwamen de Groningse Professor Frits Muskiet en zijn promovendus Remko Kuipers in NRC Handelsblad met een repliek op de column waarmee Katan enkele weken geleden het zogenaamde paleodieet de wereld uit wilde helpen.
Muskiet en Kuipers geven aan dat Katan de evolutie nog niet volledig begrijpt en verkeerd redeneert. Wat ze schreven werd door Katan weer van een naschrift voorzien. Opnieuw blijkt hij weinig te bakken van de evolutionaire manier van denken.
In plaats van op argumenten in te gaan, maakt Katan eerst een karikatuur van wat Muskiet en Kuipers bedoelen. Daarmee laat hij zien een verwarde kenner te zijn van genetica en evolutie. Hij blijkt te denken dat er in het verleden genen zijn ontstaan die ons hartinfarcten, diabetes en kanker bezorgen en daarmee een verlaagde fitness. In Katan’s visie zijn zulke genen eerst wijdverspreid en selecteert de natuur ze pas daarna weer uit. Dat is een absurde redenering. De evolutieleer had het er nooit mee kunnen redden, om de doodsimpele reden dat mensen het er ook niet mee hadden kunnen redden. Dat beweerden Muskiet en Kuipers dus ook helemaal niet. Eventuele genen die voor hartinfarcten, diabetes en kanker zorgen, moeten door mutatie ontstaan. Gebeurt dat, dan selecteert de natuur direct tégen deze mutaties juist omdat ze een lagere fitness veroorzaken. Simpel gezegd, omdat je daarmee niet overleeft, kunnen die 'ziekten' (nee, het zijn welvaartseffecten zeggen Muskiet en Kuipers) nooit ingebouwd zijn. Je overleeft er nl. niet mee. Einde oefening van die genen dus; ze gaan het vuilnisvat van de evolutie in. Zó redeneert de echte Darwinist.
Tegen onze inherente neiging om kanker te krijgen is geselecteerd door ons te laten verouderen. Het is de VU-professor – mogelijk door selectieve waarneming – kennelijk ontgaan dat voor die ontdekking (rond de zogenaamde ‘telomeren’) vorig jaar een Nobelprijs werd uitgereikt. Evenzo is ons immuunsysteem onder andere gericht op het opruimen van kanker. Dat moeten we bekopen door uiteindelijk te verouderen. Met een chique woord heet dat ook wel antagonistische pleiotropie: de genen die ons een overlevingsvoordeel geven vóór de reproductieve leeftijd zijn daarna een nadeel. Veroudering is dus de evolutionaire “trade off” van onze overleving, maar dat maakt nog niet dat “veroudering” en “chronische ziekte” daarmee synoniemen zijn geworden. Ons verouderingsproces is juist onze manier om gezond oud te worden en dood te gaan in plaats van te degenereren.
Door zijn stellingname dat onze aanleg voor ziektes zoals hartinfarct, diabetes en kanker zich “uit doordat we massaal oud worden” stelt Katan zich op het standpunt dat deze ziektes niet kunnen worden voorkomen (anders dan de ziekelijke gevolgen van sigaretten, alcohol, vetzucht en gebrek aan beweging). Die stellingname heeft hilarische consequenties.
En nu wat rekenwerk. Katan blijft beweren dat we vroeger gemiddeld jong dood gingen, maar begrijpt niet dat er in het verleden wel degelijk oude mannen waren. Het gaat tenslotte om een gemiddelde levensverwachting. Als we gemiddeld jong stierven, werden we fenomenaal oud. Reken maar na. Als 1 kind direct na de geboorte sterft moet een ander 80 worden om een gemiddelde leeftijd van 40 te behalen, of moeten er twee 60 worden. Dat betekent nogal wat in levensomstandigheden die zorgden voor massale kindersterfte en dodelijke infecties op latere leeftijd. Blijkbaar weet Katan niets van onderzoek naar de botten van onze voorouders en de leeftijdsopbouw van “primitieve” volkeren. Ze laten zien dat de statistische waarheden kloppen met de praktijk dat oermensen oud werden.
Katan praat volkswijsheden na en doet of het professorale statistiek is.
In zijn stukjes zwijgt Katan in alle talen over interventiestudies met Paleovoeding, want jazeker, die zijn er ook, al zijn ze slechts op kleine schaal gedaan. Door halve waarheden te vertellen manipuleert hij als een ouderwetse predikant het publiek. Dat probeert hij tegenwoordig ook in de wetenschap. Halsstarrig houdt hij vast aan verzadigd vet als grote schuldige. Die hypothese is zijn levenswerk en mag kennelijk niet ter discussie worden gesteld, terwijl meta-analyses van andere wetenschappers op objectieve gronden aantonen dat de relatie van verzadigd vet met hart en vaatziekte misschien toch wel anders ligt dan we vroeger klakkeloos hebben aangenomen. Onder meer op zijn gezag.
Zendingsdrang kan grote en gevaarlijke gevolgen hebben. Al helemaal als je universiteit en collegae van elders het allemaal wel mooi vinden en je maar laten razen.
Cirkels moet je rond maken. Onder socialisten stond Abraham Kuyper bekend als Abraham de Verschrikkelijke. Ernstige protestanten en Nederlands Hervormden vereren hem nog immer.
Waar zijn de socialisten uit Wageningen in dit debat?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Wat ik steeds mis in deze paleodieet discussie is een antwoord op een veel belangrijker argument (iets waar Katan ook mee komt), de aangetoonde aanpassing van de mens op de vertering van lactose. Als het is bewezen dat onze spijsvertering zich kan aanpassen aan de vertering van lactose en melkeiwitten, waarom is het dan onmogelijk dat ons lichaam zich zou aanpassen aan de vertering van granen? Helemaal als je bedenkt dat we ver na de omschakeling op granen we begonnen zijn met melk-producten.
Wat mij betreft is dit een veel belangrijker argument dan de discussie wat nu de gemiddelde leeftijd van onze voorvaderen was en wat voor invloed dat had.
Maurice dat zou een uitstekend punt zijn om hier te behandelen zonder dat er meteen geloofsstellingen worden betrokken. Als je Pubmeb doorspit kom je niks tegen over brood/tarwe dat zou zorgen voor de evolutionairen low grade inflammations noemen. Allerlei lurkende ontstekingshaarden die zich op verschillende manieren uiten, waaronder bijv. reuma. In populaire boeken als Foods that Harm, Foods that Heal (Reader's Digest) staat het alsof het de normaalste zaak van de wereld is en iedere huisarts je dat kan vertellen.
Onder evolutionairen is het echter zelfs de discussie of het wel de koolhydraten zijn. Uit knolachtigen lijken we koolhydraten prima te verdragen (er zijn overtuigende voorbeelden onder natuurvolken). De boosdoeners zouden vnl. in tarwe zitten. Rogge en spelt zouden al wat beter zijn. Waarom? Het zou te maken kunnen hebben met giftige stofjes die in het systeem een drempelwaarde in hun doorgaans U-vormige goed/slecht-voor-ons curves doormaken. Ook de oude mens at graszaden werd hier al regelmatig opgemerkt.
Er zijn zelfs mensen die beweren dat het nog wel mee valt met tarwe als je die maar langzaam laat rijzen (desembrood); dat zou die giftige stofjes mitigeren. Snelle processing van brood en andere tarweproducten is volgens deze lieden het probleem.
Maurice,
Persistente lactase activiteit heeft ons minder gevoelig gemaakt voor diabetes (ten opzichte van lactose-intoleranten), maar de prijs is waarschijnlijk uitgebreide atherosclerose. Er lopen momenteel interessante studies naar het vermoede oorzakelijke verband tussen lactose en hart-vaat-ziekten. Epidemiologisch zie je dat melk sterk correleert, terwijl kaas (geen of nauwelijks lactose, wel K2) sterk negatief correleert.
Herhaling van zetten. Muskiet en Kuipers leggen (terecht) nog eens uit hoe het zit en Katan laat nog een keertje zien niets van evolutie te begrijpen. Was Darwin nou zo onduidelijk?
Het ECHT aanpassen aan compleet andere voeding zoals granen of peulvruchten kost circa 4.234.523 jaar. Geen 10.000 of 20.000 jaar. We zitten met oogkleppen te kijken naar gluten, zetmeel en lactose. Dat zijn veel te eenvoudige gedachten, we moeten kijken naar het voedingsmiddel als geheel met alle stoffen die erin zitten.
Er is niet bewezen dat de mens is aangepast op melkconsumptie, zelfs al zou iedereen lactasepersistent zijn. Zijn we aangepast op lactalbumine, butyrophilline, koe-insuline, koe-IGF, etc? Vast niet.
En wat dacht je van saponinen, lectines en stof X en stof Y in granen. Zijn we niet op aangepast, zelfs al zou iedereen prima gluten verdragen en zelfs al zou coeliakie uitsterven.
Inderdaad, volgens mij zijn het niet alleen de koolhydraten zelf, maar vooral ook de daarmee geassocieerde biotoxinen die ik net noemde, welke vermoedelijk dosis-afhankelijke effecten hebben.
Dick, wat raadde jij denkluie mensen ook al weer aan om te lezen? Denklui, wat Katan als 'weerwoord' gaf is toch even snel gepend? Boekje naar Katan sturen? Waarom nog aandacht voor Katan hier op dit forum?