Charles Michel, de voorzitter van de Europese raad wil het budget voor de landbouw verkleinen om meer geld aan andere zaken te kunnen besteden. Dat is een te makkelijke stap. Het landbouwbudget neemt nog altijd de grootste hap uit de voor de lidstaten beschikbare middelen. Toch past ook het landbouwbudget in een holle kies. Moeten we niet eens anders naar de voor landbouw bestemde gelden leren kijken?
Eén van de weinige overheidsbudgetten die we regelen op Europees niveau zijn de landbouwbudgetten. Het beschikbare budget krimpt door wegvallende bijdrage van de Britten en door de toenemende druk op de andere budgetten, zoals veiligheid en immigratie. Als we andere zaken ook Europees zouden regelen en daar dus ook geld voor naar Brussel zouden sturen, dan wordt het aandeel dat naar de landbouw gaat in verhouding kleiner.
Het totale budget van de Europese Unie (EU) voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is €329,3 miljard voor de komende 6 jaar. Dat is nauwelijks meer dan de jaaromzet van de Staat der Nederlanden. Natuurlijk is het veel geld. Dat krijg ik niet op. Maar als je dat budget verdeelt over verschillende landen en uitsmeert over zes jaar, dan blijft er per land per jaar weinig over. Nederland ontving in 2019 €834 miljoen uit de potten van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
In Nederland bedragen de uitgaven voor landbouw natuur en voedselkwaliteit in totaal €1,3 miljard per jaar. Dat is maar 0,4 procent van de nationale jaaromzet in 2020. Dat is nog niet direct allemaal inkomenssteun. Als wij thuis voor ons melkveebedrijf de GLB-administratie doen, dan doen we dat op een site van de Nederlandse overheid. Daar moet het GLB-deel dus al inzitten. Dat betekent dat ongeveer twee derde van die uitgaven betaald worden door de EU. Nederland draagt dus zelf niet zoveel extra bij aan het landbouwbudget.
Als we de sociale zekerheid, de zorg, het onderwijs en defensie ook op Europees niveau zouden regelen, dan zouden we meer geld naar de EU pompen. Precies zoals we dat nu voornamelijk doen voor de landbouw. Het zou dan gaan om meer dan €200 miljard voor Nederland. Het huidige landbouwbudget is dan opeens nog maar een schijntje.
Ik bepleit niet dat we al deze zaken Europees moeten gaan regelen. Sociale zekerheid voor rekening van eigen landen houden, lijkt mij bijvoorbeeld verstandiger. De ongelijkheid in je eigen land oplossen is al lastig genoeg. Laten we daarom de rijke landen in de Unie niet vergelijken met de armere. Maar als we die lijn weer doortrekken, dan kunnen we alles wel afschaffen, dan is alles te complex om samen te doen, c.q. samen op te lossen. Juist dat samen doen, is het doel van de Europese Unie. Wat we verder op Europees niveau willen regelen, daar kunnen we over nadenken. Maar dat we ons moeten verbinden als economieën is mij wel duidelijk.
Doen alsof de landbouw exorbitant veel geld krijgt van de Europese Unie is niet terecht. Op landelijk niveau is het maar een fractie van het budget. De landbouw is een van de hoofdtaken van de EU en een van de weinige dingen die we écht samen doen. Garanties voor voedselzekerheid krijgen we nu voor een deel door inkomenssteun en op de langere termijn door het aantrekkelijk maken van het platteland en de landbouw daar. Laten we in ieder geval stoppen te doen alsof het GLB per se de grootste kostenpost is binnen het EU budget. Qua bedrag misschien wel, in verhouding in ieder geval niet. We hoeven niet alle begrotingen richting Brussel te schuiven, maar als we dat zouden doen, dan zouden we het landbouwbudget misschien maar amper de moeite waard vinden om te bespreken. Het zou het kleingeld zijn.
Chris van Bruggen is boerenzoon op een melkveehouderijbedrijf.
Dit artikel afdrukken
Het totale budget van de Europese Unie (EU) voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is €329,3 miljard voor de komende 6 jaar. Dat is nauwelijks meer dan de jaaromzet van de Staat der Nederlanden. Natuurlijk is het veel geld. Dat krijg ik niet op. Maar als je dat budget verdeelt over verschillende landen en uitsmeert over zes jaar, dan blijft er per land per jaar weinig over. Nederland ontving in 2019 €834 miljoen uit de potten van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.
In Nederland bedragen de uitgaven voor landbouw natuur en voedselkwaliteit in totaal €1,3 miljard per jaar. Dat is maar 0,4 procent van de nationale jaaromzet in 2020. Dat is nog niet direct allemaal inkomenssteun. Als wij thuis voor ons melkveebedrijf de GLB-administratie doen, dan doen we dat op een site van de Nederlandse overheid. Daar moet het GLB-deel dus al inzitten. Dat betekent dat ongeveer twee derde van die uitgaven betaald worden door de EU. Nederland draagt dus zelf niet zoveel extra bij aan het landbouwbudget.
Als we de sociale zekerheid, de zorg, het onderwijs en defensie ook op Europees niveau zouden regelen, dan zouden we meer geld naar de EU pompen. Precies zoals we dat nu voornamelijk doen voor de landbouw. Het zou dan gaan om meer dan €200 miljard voor Nederland. Het huidige landbouwbudget is dan opeens nog maar een schijntje.
Ik bepleit niet dat we al deze zaken Europees moeten gaan regelen. Sociale zekerheid voor rekening van eigen landen houden, lijkt mij bijvoorbeeld verstandiger. De ongelijkheid in je eigen land oplossen is al lastig genoeg. Laten we daarom de rijke landen in de Unie niet vergelijken met de armere. Maar als we die lijn weer doortrekken, dan kunnen we alles wel afschaffen, dan is alles te complex om samen te doen, c.q. samen op te lossen. Juist dat samen doen, is het doel van de Europese Unie. Wat we verder op Europees niveau willen regelen, daar kunnen we over nadenken. Maar dat we ons moeten verbinden als economieën is mij wel duidelijk.
Doen alsof de landbouw exorbitant veel geld krijgt van de Europese Unie is niet terecht. Op landelijk niveau is het maar een fractie van het budget. De landbouw is een van de hoofdtaken van de EU en een van de weinige dingen die we écht samen doen. Garanties voor voedselzekerheid krijgen we nu voor een deel door inkomenssteun en op de langere termijn door het aantrekkelijk maken van het platteland en de landbouw daar. Laten we in ieder geval stoppen te doen alsof het GLB per se de grootste kostenpost is binnen het EU budget. Qua bedrag misschien wel, in verhouding in ieder geval niet. We hoeven niet alle begrotingen richting Brussel te schuiven, maar als we dat zouden doen, dan zouden we het landbouwbudget misschien maar amper de moeite waard vinden om te bespreken. Het zou het kleingeld zijn.
Chris van Bruggen is boerenzoon op een melkveehouderijbedrijf.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Kleingeld???? Voor een boer is het nooit genoeg dat is bekend, maar het bedrag per boer is wel zoveel dat er hele bevolkingsgroepen zijn die van minder moeten leven.
Voor het overige is het echt klinklare onzin:
- er is op geen enkele manier inzichtelijk dat de productie zal dalen als er minder steun zou zijn, een eventueel failliet van een enkeling word opgevangen door anderen, land blijft echt niet braak liggen.
- Kleingeld??? kennelijk is het niet genoeg maar Ned betaald dus aan de EU en daar bovenop betaald de maatschappij dus nog meer.
Als het echt kleingeld is dan moet je als boeren het bedrag weigeren, want het stelt kennelijk niets voor die fooi, dat zakcentje, die aalmoes.
De begrippen veel of weinig zijn waardeoordelen. Bij een discussie over de hoogte van het landbouwbudget staat het nut van de besteding centraal.
In Nederland werd gedurende zes jaar, naar ik meen, twee miljard euro besteed aan ‘vergroening’ van de landbouw, zonder dat succes werd geboekt. Dat budget is daarom als te hoog te beoordelen.
In Nederland wordt jaarlijks pakweg een half miljard euro uitgekeerd als ‘basisvergoeding’ voor landbouwgrond. Ook dat is als teveel te beoordelen. Het leidt immers enkel tot verhoging van de koop- of pachtprijs van landbouwgrond, dus tot verhoging van de productiekosten. Het geld vloeit naar de kapitaalbezitter, niet naar degene die boert (werkt).
Conclusie: als de besteding van het landbouwbudget dat Brussel aan Nederland toekent niet verbetert is het veel te hoog. Mijn voorkeur heeft verbeteren, door vergoedingen te koppelen aan maatschappelijk gewenste prestaties (natuur, landschap, water, educatie, etc.). Loon naar werken dus. En dan mag het best nog wat meer zijn.
#8
De complexiteit van administratie en het belang daarin van metingen. Een voorbeeld zijn de fosfaatrechten. Op het moment dat het ureum van je melkvee hoger of lager is, verandert je uitgangspunt voor de fosfaatrechten. Het belang van grondmonsters en de complexiteit van administratie doen mij zeggen, dat er een wetenschappelijke basis is.
De houding van de politiek laat mij de hard twijfelen of er kennis is op dit vlak op de ministeries, meer dan dat ik kennis van het ministerie zelf heb. Nadenkende over waar de oorzaak ligt en hoe het op is te lossen, kom ik tot deze benadering.
Waar jij aan denkt, is dat dan per definitie geen wetenschap?
Het belang van biodiversiteit is aangetoond en er is afgesproken om daar urgentie aan te geven (Biodiversiteitsverdrag 1992, Rio). Dat is goed onderbouwd toch?
Er moeten keuzes gemaakt worden, alle verdragen ondertekenen heeft geen zin. Wensnatuur is niet per definitie onwetenschappelijk en onnodig, wel is de vraag hoe het wordt ingepast en of het realiseerbaar is. Ik ben zelf erg benieuwd naar hoe de balans moet komen te liggen. Daar zoek ik nog wel naar.
Een overkoepelend plan, waarin natuur, landbouw, industrie, verkeer en andere bebouwing een plek krijgen, ontbreekt. Dát is het probleem.
#7 : Je zegt over ministeries: "Het veranderen van de houding van de ministeries is dus het beste en het duurzaamste. Daar werken mensen vanuit een meer wetenschappelijke basis en is de gedachtegang minder partijgebonden dan in de politiek."
Wat doet je deze uitspraak doen?
Heb je een specifiek gebeuren op het oog wat deze veronderstelling staaft?
Of is het meer een theoretische positie?
Ik blijf , als ik dit lees, maar denken aan die ambtenaren die de keuze van het aantal Natura 2000 gebieden en doelstellingen (wensnatuur met bijbehorende KDW's ) van harte aan de politiek hebben aanbevolen.
#4 Jeroen,
Ik denk dat de politiek teveel commentaar heeft op de de Europese Unie.
Het is aantrekkelijk om Brussel weg te zetten als zondebok, daar schijn je stemmen mee te winnen. De beeldvorming en de houding van de politiek klopt niet.
Het politiek aanpakken is lastig. Wel is die beter te beïnvloeden vanuit de ministeries en beleidsmedewerkers dan vanuit stemmers.
Dat Rutte minder geld wil voor het GLB heeft daar mee te maken. Als er bij LNV verzet zou zijn tegen het inkrimpen van het budget, dan komt dat bij de minister, bij Schouten. Zij belt Rutte dan en kan zich er tegen verzet (misschien is dat ook wel gebeurd, dat weten we niet). Als dat op alle beleidsvlakken gebeurd, dan verandert de cultuur ook in de politiek en is het minder vreemd om dat tegen de minister-president te zeggen.
Het veranderen van de houding van de ministeries is dus het beste en het duurzaamste. Daar werken mensen vanuit een meer wetenschappelijke basis en is de gedachtegang minder partijgebonden dan in de politiek. Hen kan je ook duidelijk laten zien wat het belang is van de EU op basis van cijfers. Ook scheelt dat zij niet worden verkozen maar dat ze worden aangenomen en er voor een langere tijd werken (lijkt mij).
Het zou goed zijn díe cultuur te veranderen. Dan heb je het over minder politiek gevoelige mensen maar ook niet over heel Nederland dat je gaat onderwijzen.
Onderwijs is ook van belang maar in een andere mate. Er gaan toch veel studenten een keer dagje naar Brussel met hun studie. Toch zijn dit lange termijn oplossingen, korte termijn is het lastiger.
Inderdaad, op Nu.nl zou mooi zijn. Hopelijk begint het balletje te rollen vanaf Foodlog...
Heb jij daar een idee voor?
#6 Daar ben ik het zeker mee eens. Toch moet er dan wel een gelijke basis zijn om een gesprek te voeren. Als die er, door de huidige beeldvorming, niet is, dan begint de landbouw met -1.