Ik heb het nooit gehad op supermarkten. In mijn jonge jaren kon ik er nog mee weg, omdat je er zonder veel schuldgevoel proletarisch winkelen kon gaan. Maar sinds die supers ook bijv. Fairtrade zijn gaan verkopen (en een steeds belangrijker deel van de totale omzet van die producten aan de huisvrouw brengen) is het zelfs in "progressieve kringen" een "nono" geworden over de wantoestanden achter de distributiegiganten te durven spreken.
In de Engelse krant "The Telegraph" woedt al enkele dagen discussie over de rol die supermarkten spelen bij het uitpersen van de voedselproducent t.v.v. hun winstcijfers.
A watchdog with legal powers to stop the exploitation of farmers and other small suppliers by the UK's biggest supermarkets should be created as soon as possible, a high-profile group of MPs, pressure groups and think tanks said this weekend.
Dit soort thema's ontlokt op Foodlog veelal weinig enthousiasme of reacties. Zijn wij nederdietschen te beschaafd? Of is de nood hier minder groot dan in de UK?
Dit had overigens de vrijdaggrap kunnen zijn (en deze keer een goeie...) : In the Eighties a joke used to do the rounds of food manufacturers: "What is the difference between a member of J Sainsbury's buying team and a terrorist?" Answer: "You can negotiate with a terrorist."
Komt ook uit de Telegraph. Hier het volledige artikel: "Suppliers suffer from supermarket price cuts". Het prentje hierboven haalde ik daar.
In België is Hasselaar én ex-NAVO secretaris-generaal Willy Claes enkele maanden geleden lid geworden van de Raad van Bestuur van Carrefour. FOOD WARS! De term komt van de Britse hoogleraar Tim Lang en lijkt hier meer dan op zijn plaats.
UPDATE (zaterdag 8/9/07):
Ik heb mijn licht opgestoken over wat die eindprijs voor de aardbeienteler betekent.
Je vindt de bevindingen onder 'meer'.
Voor alle duidelijkheid, dit zijn cijfers voor Vlaanderen, zoals bij elkaar gebracht door het Vlaams Informatiecentrum over Land- en Tuinbouw
Evolutie van de prijs aan producent voor de voornaamste fruitteelten, euro per kg, 1998-2004
Gemiddelde financiële resultaten van de gespecialiseerde tuinbouwbedrijven, 2001-2003
Structuur van de kosten per ha voor de fruitbedrijven, 2003
Conclusie: De toegerekende lonen van de familiale arbeidskrachten maakten 25% uit van de totale kosten. Dus, wanneer je de prent bij het hoofdartikel bekijkt, vergallopeer je niet aan wat daar geschreven staat bij wat aan de boer wordt uitbetaald. Uiteindelijk blijft daarvan slechts een kwart bij het gezin. Dat laatste is heel belangrijk. Het gaat hier niet om het loon van één persoon. Tel daar nog eens de belastingen etc... vanaf.
Een bevriende boer is er na enkele jaren in ieder geval mee gestopt aardbeien te telen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Steven, wat bedoel je met de opmerking dat er foodlog geen enthousiasme is voor faire prijsvorming in onze eigen regio (ik noem jullie 'gemeente X is verkocht'-initiatief maar even zo; in Nederland start het nu ook)?
Maar nou even wat anders ...... het voorbeeld van de aardbei uit het plaatje lijkt me een voorbeeld van faire pricing. De producent zit voor maar liefst 45% in de eindprijs die de consument betaalt. Een aardappelteler zit op rond de 20%. En dat is dan nog fantastisch. De aardappel die in de frites of een product van bijv. een Unilever of Danone is verwerkt, levert hem nl. zo'n 2-4% van de eindprijs op. Dat is erg scheef: we betalen dus als consument voor 96-98% aan oneetbare waarde!
Als de aardbeienteler achter het plaatje model moet staan voor uitbuiting is het bar gesteld met het handelseconomische kennis van ofwel de journalisten ofwel de politici die zich over dit onderwerp buigen.
Dat neemt niet weeg dat Lang heel behartenswaardige dingen te zeggen heeft. Het gaat me in dit commentaar om de rekenvoorbeelden.
OK, ik zit natuurlijk weer eens terpentijn te pissen over uitgerekend zo'n plaatje bij dit onderwerp. Wat feitelijker dus.
Omdat jullie in Belgie al zo lang actief zijn met lokale fair trade, hebben jullie cijfers over schrijnende misstanden? Hoe zien de verbeteringen die fair trade gemeenten weten te bereiken in de inkomenspositie van telers en boeren eruit? Welke consequenties heeft dat voor de prijs die de consument betaalt?
Ailko maakt me er net op attent: uwsupermarkt.nl pakt het onderwerp ook op.
Maar nou wil ik ook de echte cijfers kennen, want die aardbei is niet zo'n vreselijk schandaal, terwijl ik me van alles kan voorstellen bij de wel degelijk gehanteerde machtspraktijken van supers.
Excuses voor de late reactie, maar mijn werkzaamheden bestaan vooral uit niet achter de PC te zitten.
Ja, dat plaatje... Die prijsvorming. Als ik één ding geleerd heb, is dat niemand lijkt te weten wat nu eigenlijk een eerlijke prijs is. Dat vind ik bedroevend. We weten wat een brood mag kosten, we weten wat een geode leerkracht de gemeenschap moet kosten. Maar de diensten van de landbouwer, daar kan niemand een prijs op plakken??? Kom nou!
Hetzelfde geldt voor het meest wervende punt geweest van het Fairtrade-verhaal. Maar de Max Havelaar-prijs is vooral het verschil tussen over kop gaan of kunnen volhouden. Eigenlijk is dat geen alternatief. In zekere zin kan ik dus in de tegenargumenten komen van tegenstanders van Fairtrade, die beweren dat het om niet meer gaat dan een andere vorm van subsidiëring. Wat ze er dan wel zouden moeten bij vertellen, is dat zoals het nu gaat het, echt niet verder mag.
Vraag ik een boer hier om wat een eerlijke prijs zou moeten zijn, dan krijg ik zelden een cijfer.
De prijzen worden hier bepaald door de veilingen. Ik vrees dat de gemiddelde boer hier - net zoals zijn collega's in het Zuiden - zich nauwelijks bewust is van wat de waarde van zijn product nu feitelijk is.
Wat ik weet van een futiboer hier in Hasselt, is dat hij gestopt is met aardbeien en enkel voor peren en appels gaat. Vooral de wispelturigheid van de prijs bleek een probleem. In Hamont-Achel is een heuse voltijds aardbeieneteler lid van de trekkersgroep FairTradeGemeente. Ik probeer om een reactie bij hem.
Aiko, erg bedankt voor de link! Kende het niet. Als ik het artikeltje mag geloven, wordt Foodlog echt gelezen... :-)
UPDATE: Prijs bakje aardbeien - wat blijft bij de boer?