Met de oprichting van de exploitatievennootschap Agripartners, zet de Belgische Colruyt Group een nieuwe stap in het verticaal integreren met de land- en tuinbouwsector. Het supermarktconcern wil zijn bestaande landbouwgronden (grond die met het oog op een mogelijke uitbreiding werd gekocht rondom distributiecentra en winkelvestigingen) verder gaan exploiteren en nieuwe landbouwgronden aankopen. Zo wil Colruyt zeker stellen dat landbouwgrond ook "gevrijwaard blijft voor landbouw" en niet aangewend wordt voor andere bestemmingen. In België is het niet ongebruikelijk dat landbouwgrond kan worden gebruik voor woningbouw.

Niet zelf bewerken
"Het is niet de bedoeling dat we die gronden zelf gaan bewerken, dat zullen we doen in samenwerking met lokale landbouwers”, legt Stefan Goethaert uit op VILT. Hij is algemeen directeur Colruyt Group Fine Food en verantwoordelijk voor het landbouwbeleid. "Ieder zijn expertise en wij zijn geen expert in het telen van gewassen. We weten wel welke producten en welke kwaliteit we nodig hebben in onze winkels. Daarom willen we in alle transparantie samenwerken met lokale landbouwers die er producten willen telen die in onze winkels verkocht zullen worden.”

Het is niet voor het eerst dat Colruyt stappen zet op het gebied van verticale integratie en ketenverkorting. Zo werkt de keten al samen met een aantal aardappeltelers, werd een nieuwe Belgische biovarkensketen opgezet en ging Colruyt zelf biologisch boeren op Het Zilverleen (de grootste biologische boerderij van België). “Essentieel element in al deze projecten is dat het in samenwerking gebeurt met Belgische, lokale landbouwers. Als Belgische speler willen we ons aanbod immers zoveel als mogelijk Belgisch en lokaal aanbieden en verankeren”, legt Goethaert uit.

Ieder zijn expertise en wij zijn geen expert in het telen van gewassen. We weten wel welke producten en welke kwaliteit we nodig hebben in onze winkels
Er zullen vooral gangbare akkerbouwgewassen geteeld worden, zoals aardappelen en wortelen. Colruyt streeft naar een 'stabiele relatie' met de boeren die de gronden gaan bewerken. "Langs beide kanten moet het gevoel leven dat er vertrouwen is en dat er een economisch rendabel verhaal kan geschreven worden”, aldus Goethaert. "Als aan onze kwaliteitseisen is voldaan, dan engageren wij ons dat we de gewassen zullen afnemen."

'Gesprek in twee richtingen' versus...
Op termijn ziet Colruyt Group nog meer voordelen in verduurzaming of innovaties. "Ik denk bijvoorbeeld aan het gebruik van water of gewasbeschermingsmiddelen. Wij hebben zelf veel expertise in huis, zeker over water en waterzuivering. We willen samen met de landbouwers rond de tafel gaan zitten en bekijken wat mogelijk is. Dat is een gesprek dat in de twee richtingen zal verlopen, we rekenen dus ook op de kennis en expertise van de landbouwers”, zegt Goethaert.

... 'terug naar het feodale tijdperk'
Belgische boerenorganisaties steigeren door het initiatief van Colruyt om zelf landheer te worden. Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) spreekt van een stap terug, naar het feodale tijdperk: "Het komt erop neer dat ze landbouwers in loondienst nemen, en de boer speelt volledig zijn vrijheid, zelfstandigheid en onafhankelijkheid kwijt,” citeert RetailDetail. Op VILT is ABS-voorzitter Hendrik Vandamme nog uitgesprokener: "Dit is niet het nieuwe verdienmodel waar de Vlaamse land- en tuinbouwer op zit te wachten. Wanneer een eigenaar beveelt wat waar, wanneer en hoe moet geteeld worden, is dat meer dan een stap terug in de tijd.”

Verticale integratie kan anders ingevuld worden dan de manier waarop deze retailer dat vandaag ziet
Colruyt wordt de grootste boer van België en dat zal het "al grote onevenwicht in de keten verder vergroten”, sputtert Boerenbond. Volgens de boerenorganisatie dreigt Colruyt het ondernemerschap in de keten te beschadigen door structureel te veel rollen tegelijk op zich te nemen. "Pionieren met nieuwe vormen van samenwerking is op zich positief want er is absoluut nood aan meer samenwerking, afspraken op langere termijn en een betere verdeling van kosten en baten. Maar in deze zijn de intenties misschien goed, de consequenties zijn dat in geen geval."

Volgens de boerenorganisaties zijn er wel andere manieren om een duurzame relatie met producenten op te bouwen, in de vorm van preferentiële samenwerkingmodellen. "Verticale integratie kan anders ingevuld worden dan de manier waarop deze retailer dat vandaag ziet," aldus Vandamme.

In Nederland werkt Albert Heijn samen met boeren om zijn huismerkzuivel te produceren, maar blijven de boeren eigenaar van hun grond en bedrijf en wordt de rauwe melk verwerkt door de private zuivelaar Aware. De boeren 'van' Albert Heijn zeggen dat ze heel tevreden zijn en zien zichzelf als zelfstandige ondernemers. In Zaandam spreken ze niettemin van 'blauwe boeren'. Daar zijn ze net als Colruyt trots op het feit dat ze boeren een merkintegratie naar ons als consumenten kunnen aanbieden.
Dit artikel afdrukken