Het 'Star concept' is een uitwerking van het Comfort Class project: een tussensegment tussen biologisch en gewoon vlees in.
Betaalbaar, diervriendelijker vlees van varkens die leven in stallen die ruimer, maar vooral ook prettiger zijn voor het varken. Het vlees krijgt één ‘Beter Leven’-ster van de Dierenbescherming en het wordt het enige varkensvlees dat Albert Heijn nog gaat verkopen. (Dat wil zeggen, er komt geen 'minder' varkensvlees, natuurlijk blijven de biologisch of scharrelvlees producten). De varkenshouder krijgt een toeslag boven op de gangbare varkensprijs.
Toen ik bij Paul was waren zijn biggen nog niet gearriveerd; jammer, weinig in beeld te brengen dus. Maar wel te begrijpen: de te leveren biggen moeten natuurlijk ook de eerste maanden van hun leven al een gecertificeerd 'Beter Leven' hebben. En ook de moederdieren. De rest van de keten moet dus wachten totdat de afstemming stroomopwaarts in de keten is gedaan en er voldoende biggen komen.
Het 'star concept' is een inspanning van allerlei partijen om de eeuwige strooptocht naar de laagste prijs eens te ontlopen, en actief bezig te zijn met dierenwelzijn in combinatie met een hogere opbrengst én meer maatschappelijke waardering voor varkenshouders. Mooi toch? Toch zijn varkenshouders verdeeld. De marges zijn miniem en de risico's groot. Draai je aan een knop dan moeten allerlei andere knoppen ook bijgesteld worden. De kostprijs is met jarenlang consciëntieus verbeteren omlaag gebracht, er wordt internationaal gestreden om markten en daarbij gaat het om centen. En nu zou je willens en wetens de kostprijs omhoog brengen? Met als enige reden een belofte van één, slechts middelgrote afnemer, om een meerprijs te betalen. Een kostprijsverhoging draai je niet zomaar terug, een beloofde meerprijs wel. Straks laten de partners Vion en AH het afweten of halen ze elders 'beter leven' varkens… en dan zit de boer met de hogere kostprijs omdat hij zijn stallen erop aangepast heeft. Of activisten zien hun kans en de welzijnsnormen worden sectorbreed verplicht gesteld als minimumeis, waardoor Nederlandse varkenshouders zichzelf buiten de exportmarkt zetten. Het zijn heel reële risico's die gevoed zijn door eerdere ervaring.
Waarom neemt Paul het risico om zich aan één partij (Vion-AH) te verbinden?
Ik weet één ding zeker: ik wil niet zo groot mogelijk en zo industrieel mogelijk. Dat is voor mij niet de weg om te gaan. Ik geloof in een boerenlandbouw met oog voor de menselijke maat. We moeten oppassen voor 'systeemverslaving', daarmee bedoel ik de kapitaliseringsval. Geld lenen om te groeien en meer te produceren. De weg terug is schier onmogelijk. Wijzelf hebben dan ook nooit teveel geleend.
Gaat jullie bedrijf '2013' - als strengere eisen die veel investeringen vergen ingaan - overleven?
Ik heb de zeugen weggedaan en voor mij is het nu niet ingewikkeld. Het werk kunnen we samen goed aan en ik heb geen hypothecaire verplichtingen dus als ik maar uit de voerkosten kom. De uitstooteisen komen voor mijn geval neer op een investering van 75.000 euro; dat verwacht ik te kunnen dragen.
Waarom ben je niet biologisch?
Er is een wachtlijst voor, er wordt slechts iemand toegelaten als er afzet is. Daarnaast vind ik biologisch niet altijd logisch, het is soms ook enigszins dogmatisch. De eis om volledig biologisch te moeten voeren is onhandig: zoveel biologisch voer is er helemaal niet en ik heb niets tegen gangbaar voer wat hier lokaal voorhanden is. Ik zie meer in de kringloopgedachte; reststromen -meestal niet biologisch- verwaarden tot waardevolle eiwitrijke vleesprodukten, via het varken.
Wat ik zoek, zijn 'zoek'concepten; vernieuwers die dwars door de conventies van gangbaar, bio of anderszins, zoeken naar kansen voor een boerenvarkenshouderij. Die houding vind ik niet bij studieclubs, niet bij boerenorganisaties als NVV of LTO. De ge-eikte weg is toch heel erg op dat grote en industriële gericht.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Paul, Ik ben het met je eens. Ik denk alleen dat in alle arbeidsintensieve takken van voedsel bereiding de marges erg onder druk staan niet alleen bij de boer. Ik weet uit ervaring dat je in de broodbakkerij zonder schaal vergroting je investeringen niet terug kan verdienen, brood bakkerij apparatuur is duur. Zou eigenlijk 24 uur per dag in gebruik moeten zijn. Alleen ben je dan een ploegendienst bedrijf i.p.v. ambachtelijk. Dat is ook de rede dat de schaal vergroting maar door blijft gaan. Ik reageerde echter ook op een vraag die Steven eerder stelde en ik met mijn achtergrond mee aan de slag kon.
Ester, duidelijk verhaal. Wat er in je opsomming zit ligt echter niet direct in boerenhand maar bij de verwerkende industrie. Waar het mij in eerste instantie om gaat in het beeldbusterverhaal is hoe de productie plaatsvind op het boerenerf.
Daar ligt een basis om onderscheidend te kunnen zijn om vervolgens van daaruit verder te werken aan een keten van bijzondere producten.
Dat er nog behoorlijk aan het verantwoordelijkheidsgevoel van consumenten gewerkt moet worden bewijst bijv. de biologische en scharrelvarkenshouderij waar de omzetten marginaal zijn.
Steven, Ik zou op mijn stages nog vragen hoe je gekte creëert rond varkensvlees. Ik heb er een behoorlijke discussie over gehad met een groep supermarktmanagers.
Antwoorden waren als volgt en ik ben het er wel mee eens. Supermarkten werken mee aan rages die ergens anders ontstaan. Ze zijn meestal niet degene die ze neerzetten. Wel word door fabrikanten vaak iets neergezet dat qua respons goed uit pakt, voorbeeld Bavariajurkje. Was bij onze organisatie te krap ingekocht, jammer.
Wat met voeding grote invloed heeft is wat bekende mensen of koks op tv er over zeggen en dat zou dan ook volgens hun en mij de route kunnen zijn. Ik weet van de jaren dat ik een bakkerij had dat als Sonja Bakker eierkoeken zei de eierkoekenverkoop in heel Nederland vervijf- of tienvoudigde. Dat was echt onvoorstelbaar wat een impakt dat had. Normaal verkoop je niet veel van dat spul.Dat werkte ook zo met Italiaanse bollen, die zaten ook in haar dieet. Zij creëerde de hype en winkels volgden.
De tip van de supermarktmanagers was dan ook zorg dat iemand leuk gaat koken op televisie met varkensvlees. Er onstaat dan vraag doordat mensen dingen nadoen van TV.
Het is voor de supermarkt organisatie moeilijk om verkoop te pushen behalve op gebied van prijs. En daar worden jullie niet gelukkig van. De supermarkt organisatie kan vanalles bedenken en dat wordt ook gedann maar als je de klanten er niet warm voor krijgt raak je je spullen ook niet kwijt dus valt de invloed van de achterliggende organisatie wel mee.
Ik sluit me aan bij dick. Het mooie van de mob was juist dat niemand naar de voorgrond probeerde te treden. Niemand heeft het initiatief geclaimd en niemand streek met de eer. HET FEEST WAS VOOR ROBBEN. Iedereen bleef bescheiden, waardoor het zo ongelooflijk echt bleef. Geen logo's spandoeken of andere uitingen!
Als er iemand is die hier helemaal niet wordt genoemd maar toch echt wel een van de drijvende en altijd bescheiden krachten achter de mob was (en er meer dan een dag mee bezig is geweest) is dat YFM's HELEN KRANSTAUBER! Dat moest ik nog even kwijt.
Excuses, Dick. Mannen kunnen geen twee dingen tegelijkertijd, wordt gezegd. Terug helemaal mijn kop bij het werk dan maar.