Visie, strategie en structuur - maken landbouwbeleid verdwijnt weer uit zicht Kamer

Punt is Wouter, het 'ik' is zo enorm 'pikkerig', je mag daar niet aankomen. Dus op je vraag hoe zou ik zeggen: laten we beginnen met wat zelfkritiek voordat we onze shit over de overheid uitstorten.

Jan Peter, je #24 en mijn #22 zijn niet strijdig met elkaar hoor!

Natuurlijk hebben een collectief (overheid) geschapen die de balans tussen het 'ik' het 'we' en 'onze omgeving' in de gaten moeten houden, een overheid was/is een verstandige beslissing van de mensheid dus.

De vraag is hoe. En daar ligt bij kritiek op.

Daar gaan we weer.

We hebben een overheid in het leven geroepen om onze expansiebeluste, geldbeluste, machtsbeluste, winstbeluste, gokbeluste, drugsbeluste aard een beetje aan banden te leggen.

Dat was een verstandige beslissing van de mensheid, gezien wat er zo allemaal aan de hand is. Daarover klagen is redelijk kinderachtig. Het is een beetje dweilen met de kraan open. We lappen collectief wetten en afspraken aan onze laars.

Dat het aan banden leggen soms extreme situaties oplevert, daar moeten we uiterst waakzaam voor zijn. Maar dat wil niet zeggen dat we een monster hebben geschapen. Hetgeen voortdurend wordt gesuggereerd.

Durf maar te beweren dat de #21 van Frans niet klopt.

Wie of wat is onbetrouwbaar? Een beetje zelfreflectie kan geen kwaad.

En inhoudelijk?
- Meer herkauwers per hectare --> hogere prijs --> kan mits a) garantie dat die prijs vergoed wordt door de keten of, b) importheffing op minder-duurzaam product (en dat kan eigenlijk niet in EU).
- Mest? de P balans is bijna rond in Nederland, er is niet zo'n heel groot mestoverschot meer. Echter wij mensen poepen en plassen ook nog. Dus ik zelf struviet het land op, importax op p-kunstmest.
- PAS melders is (een serie die begint in Groningen en toeslagenaffaire) toont aan dat je als klein bedrijfje (of boer) niet kan vertrouwen op de overheid. Als Pinkeltje verlies je het altijd van ambtenaren en hun juridisch apparaat. Altijd! PAS is nog niet geregeld; schande.
- Terug naar emissie (of massa-balans per bedrijf) is de enige richting, zegt ook De Vries en Erisman inmiddels. De overheid zal keihard dus Aerius moeten afschaffen in beleid en regelgeving. Dat zou de minister moeten toezeggen.
- Natuurlijk is de sector bokkig, maar de sector heeft inmiddels ook keer op keer haar neus gestoten. Het is groot en machtig (overheid!) tegen heel veel kleine ondernemers. Oneerlijk!.
- WUR (ja je oud collega's) hebben NIKS te zoeken in welk akkoord dan ook. Ik ben als de dood dat er straks miljarden aan innovatie worden vrijgemaakt dat in de praktijk betekent, miljarden onderzoeksbudget voor WUR. Daar heeft de sector werkelijk ook NIKS aan.
- Natuurbeheer, Dat is 'arbeid' die minimaal op minimum loon vergoed moet worden. De bassi bestaat dus uit betaalde krachten (of inzet) en daarboven kunnen vrijwilligers helpen. Maar niet andersom. Dat verhaal van die herders hieronder is een staaltje "grote schande".

Ik kan zo wel even doorgaan met mijn analyse.

Frans het klappen heeft -denk ik- weinig te maken met techniek of wetenschap.

Het heeft te maken met a) absolute ambtelijke en niet praktisch taalgebruik (juridisch 'glad') en geen oog voor de praktijk, b) absoluut geen enkel gevoel voor de financiële werkelijkheid van boeren (en dus ook 0 garantie en perspectief).

Het niet-landbouwakkoord gesprek had nooit gestart mogen worden. Het zou een onderhandeling kunnen zijn, maar dat was het niet. Ik denk dat het ook geen juridische en/of politieke status gehad zou hebben. Kortom, een waste of time.

Zet politici en hun ambtenaren (meestal getraind juridisch en/of in communicatie) met praktijkmensen (boeren, ondernemers etc.) en je komt erachter dat hun werelden erg verschillen en dat ze ook zelden elkaars taal spreken.

Wat ik in het niet-landbouwakkoord mis is het leren van eerdere fouten, in samenwerking gemaakt, om niet opnieuw samen te struikelen over dezelfde stenen. Enkele voorbeelden:

1. Overeen gekomen wordt een Afrekenbare StoffenBalans (ASB). Sympathieke gedachte maar genegeerd wordt dat we er eerder eentje hadden: het Mineralenaangiftesysteem (MINAS). Sneuvelde in Brussel vanwege onvoldoende milieubescherming, omdat de politiek die ASB voor boeren opleukte (kunstmestfosfaat niet opnemen als aanvoerpost, 'diercorrectie' als substantiele afvoerpost, slechte controle en bij overschrijding van de norm een boete die lager is dan de kosten van afdoende maatregelen).
2. Overeen gekomen wordt meer ruimte voor (bewerkte) dierlijke mest, ter vervanging van kunstmest. We herkennen de Derogatie daarin. Sneuvelde in Brussel vanwege onvoldoende milieubescherming door het niet nakomen van afspraken, te weinig controle op naleving en door fraude.
3. Overeengekomen wordt meer ruimte voor eigen invulling van maatregelen door de boer ('vrijheid van management'). We herkennen dit in de PAS. Sneuvelde omdat bleek dat beloften gedaan door de landbouworganisaties (minder emissies) in ruil voor vergunningen (meer dieren) niet nagekomen konden worden omdat die organisaties individuele boeren niet tot handelen kunnen dwingen.
4. Misschien wel het belangrijkste: waarom worden stevig onderbouwde faal-waarschuwingen stelselmatig genegeerd?

Moraal: als overleggende partijen geen gedegen, en helaas pijnlijke, analyse van eerdere gezamenlijk gerealiseerde mislukkingen durven te maken, zal elk nieuw akkoord mislukken.

18 Rene
Zo betrouwbaar zijn de natuurbeheerders en de overheid dus. Voor een dubbeltje willen ze op de eerste rang zitten.
Op deze manier moeten ze het beheer maar zelf gaan doen, dan zien ze wat de kosten zijn.

René, duim. Maar wees clement: beleidsmakers weten niets van natuur. Ze werken met spreadsheets, net als accountants. Daarom moeten we het er over blijven hebben.

Ondertussen in Drenthe;

Herders na 33 jaar met schapen en koeien uit Witterveld gezet: 'Deuk in onze passie'.

"We moesten van 300 terug naar 150 schapen in het veld. En dan voor een dubbeltje per schaap per dag. En daarnaast moesten we alle rasters rond en in het natuurgebied controleren en onderhouden. Hield in dat we voor 15 euro per dag moesten werken in het Witterveld. Voor een dubbeltje op de eerste rang noemen we dat."

Verbaas u niet verwonder u slechts

Dus Jan Peter, maar een streep door de opkoopregeling.

Van der Wal durfde het woord onteigening niet in de mond te nemen omdat ze ook inziet dat dat geen haalbaar traject is . Ze kan met Aerius ( een model met 100 % afwijkingen) niet aantonen dat jouw bedrijf een piekbelasters is. Ze moet ook een bestemmingsplan wijziging doorvoeren waardoor de financiële last voor de overheid nog veel hoger wordt.

Dus Piet...? :-)

Jan Peter, wanneer er niet onteigend gaat worden en boeren besluiten ook om niet aan de opkoopregeling mee te gaan doen, dan kan er een streep door de opkoopregeling.

Tijdens het hele debat durfde van der Wal niet te zeggen dat uiteindelijk in algemeen belang onteigend gaat worden. Ze had er het volste vertrouwen in dat dit niet nodig zou zijn.

Dick #11 , het is ook andersom. Boeren nemen besluiten die Adema niet kan nemen. Een boer besluit of hij/zij wel of niet gaat deelnemen aan de opkoopregeling. Die beslissing neemt Adema niet. Of Adema gaat in de landbouwvisie van september besluiten om potentiële piekbelasters te onteigenen. Dat is wel weer een beslissing die Adema kan nemen en boeren niet.

Piet, wat kun je toch een gekke dingen zeggen. Adema bouwt zijn visie op die van de polder en neemt de besluiten die boeren niet kunnen nemen. Of heb je niet gelezen, cq. gekeken?

Adema geeft na het geklapt landbouwakkoord nu pas aan met een eigen landbouwvisie te komen.
Dat houdt in dat Adema de onderhandelingen voor een landbouwakkoord is aangegaan zonder eigen landbouwvisie. In de veronderstelling dat LTO wel met een landbouwvisie zou komen. Dan hoefde Adema zelf geen landbouwvisie te hebben. Maar LTO heeft ervoor gepast om een landbouwvisie te leveren. En nu blijft er voor Adema alleen nog over om zelf met een landbouwvisie te komen. Ik ben benieuwd wat Adema er eind september ter tafel brengt.

Frans Aarts

De belangrijkste vragen worden natuurlijk weer niet gesteld zoals
1. Zijn de doelen wel haalbaar zonder de landbouw de nek om te draaien?
2. Vertelen de wetenschappers, experts en ambtenaren wel het eerlijke verhaal, want elke keer als ze hun mond opentrekker over boeren is het fraude dit, en fraude dat en dat de overheid niet vergenoeg gaat met de maatregelen, maar het kan niet aan de wetenschap en de overheid liggen.
3. Waarom geld er een afkapgrens van 5 km voor wegenbouw, maar voor de landbouw 1 voor 25 km.
4. Waarom zouden nog naar de overheid en de wur luisteren die de architecten van het huidige landbouwsysteem die ze nu als vervuilend en fout zien luisteren?


Het stikstofprobleem is politiek en er zijn zat mensen die financieel belang hebben dat stikstof als probleem wordt gezien.

Zijn bestuurlijke achterban (die bewogen wordt door enerzijds hun eigen denken en anderzijds een inschatting over de gevoelens en het opzeg-gedrag van hun leden). Van der Tak was uit op een akkoord.

Ik geloof je, ik was er niet bij :-) Maar vraag me wel af welke achterban. Eerder? Ze kregen steeds meer hun zin!

Het lijkt erop of de politiek nu pas wakker wordt.

Nee, Jan Peter. Dat durf ik heel hard te beweren. Van der Tak is teruggefloten door zijn achterban die de fout heeft gemaakt hebben dat niet eerder te doen, waardoor LTO net voor de finish een onbetrouwbare partij werd voor de overheid. Dat moet je niet hebben als je een polderorganisatie bent.

Om het in legertermen te zeggen: de aangestelde generaal had zijn troepen niet onder controle en zij hem niet.

Zie onze eerdere analyses:
- LTO wilde gouden garantie
- LTO en ZLTO zetten leden op tegen Adema (gezien de uitkomst van het debat is duidelijk hoeveel goodwill de boeren van Van der Tak nog krijgen van de overheid)

In essentie gelooft LTO niet in de ketenbenadering en vangnetten van de overheid. De organisatie durft de toekomst niet aan en houdt vast, zegt het tweede stuk, aan fase 1 van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid die rond 1980 al werd verlaten.

Zou van der Tak nu een beetje eigenhandig dat besluit om te stoppen zelf hebben genomen. Het past wel een beetje bij het beeld dat ik van hem heb (en hij van zichzelf heeft). In het Duits noemen ze zo iemand 'Macher'. Die opgezette tijden zijn hand overspelend.

De NRC ziet 'verwarring' in de Tweede Kamer van links tot rechts. Sneren van D66 en GroenLinks over en weer. Een constructieve Omtzigt die aangevallen wordt door D66 en BBB die pro boer op de oude manier is en meer garanties wil in een proces dat je moet durven aangaan omdat er gaan garanties zijn

GroenLinks ziet weer gepolder maar dan helemaal in de achterste achterkamers. En daar heeft de partij een punt (zie ook Frans' #3): besturende Nederland is zo gefocust op boeren kalm houden dat de politieke context een beetje vergeten wordt.

Het gaat zoals ik kennelijk goed voorvoelde in mijn commentaar in Het Oog van zaterdagavond (na minuut 7): de polder blijft, maar de boerenpolitiek gaat de Kamer omdat dat de enige plek is waar die kan worden uitgevochten. LTO heeft de fout gemaakt politiek te willen bedrijven en de minister te chanteren. Dat pikte 'ie niet en heeft hij nog eens heel duidelijk gemaakt. LTO zal in de achterkamerpolder dus tot een toontje lager worden gedwongen; zeker na de zeer beperkte energie die er nog blijkt te zitten in boerenacties op het Malieveld.

Wel is het een beetje dom geweest om de motie over geld voor agrarisch natuurbeheer te ontraden. Dat is nou juist waar het politiek allemaal om draait. Daar zal goed beleid voor moeten worden gemaakt. De minister staat er na gisteren sterk voor, maar moet niet de fout maken daar de politiek te passeren.

Joep #2 . Het zal m.i. gaan, zoals het eerder ging. Het niet-landbouwakkoord vertraagde de wetgeving zodanig dat de planvorming daarvoor verder samenvalt met de start van de voorbereiding van het 8ste Actieprogramma Nitraatrichtlijn, dat vanaf 2026 geldt. Anders dan de naam doet vermoeden, en men in landbouwkringen wil blijven geloven, moeten in dit programma alle Europese milieuafspraken tijdig en betrouwbaar zijn omgezet in nationale wetgeving. Traditioneel verloopt dit proces bij ons als volgt:
1. Er wordt door de overheid, in overleg met belanghebbende partijen, een concept gemaakt.
2. Dat concept wordt ter inzage gelegd.
3. Commissies van deskundigen, wettelijk verplicht tot adviseren, wijzen erop dat de milieudoelen bij lange niet gehaald worden. Lastig, maar het 'slim' opheffen van die commissies bleek bij wet verboden.
4. Op basis van de inspraakreacties van de landbouw worden veranderingen aangebracht die het halen van de doelen nog verder uit zicht doen raken.
5. Zo laat mogelijk wordt het voorstel ingediend. De Europese Commissie vindt het zo slecht (ondermeer onder verwijzing naar de conclusies van de Nederlandse commissies van deskundigen), dat ze er niet eens over wil praten.
6. De EC is niet gevoelig voor het Nederlandse verweer ‘kijk eens hoeveel geld we er tegenaan gaan gooien; het komt daardoor vast goed ook zonder gedegen plan”, en legt maatregelen dwingend op.
7. De Nederlandse regering voert die maatregelen verre van correct uit, ondermeer door niet of nauwelijks te handhaven (wat ze belanghebbenden, faciliterend, vooraf meldt).
8. De kwaliteit van ons milieu verbetert nauwelijks. Mensen stappen naar de rechter om het nakomen van wetgeving, notabene door de eigen overheid, af te dwingen. Nederland gaat nog meer op slot en onze jongeren moeten wachten op een woning tot ze al lang niet jong meer zijn. Maar in dit gave land, door gasinkomsten verwend, blijft onze volksvertegenwoordiging van mening dat we de zaken hier veel slimmer aanpakken dan in de rest van Europa.

Doe niet zo moeilijk, houd het simpel.
Grondgebondenheid zoals we dat tot voor kort nog hadden, lijkt mij genoeg om de veestapel te reduceren zodoende het milieu minder te belasten. Logischerwijs moet het mes dan in de veestapel en de zuivelprijzen weer omhoog.
Ook (zelfs?) LTO Nederland zegt over grondgebondenheid het volgende:
'De melkveehouderij in Nederland is van oorsprong een grondgebonden sector en kenmerkend voor het Nederlandse cultuurlandschap. Om in de toekomst economisch succesvol en maatschappelijk gewaardeerd te blijven, is grondgebondenheid belangrijk.'

Waar wachten we dan nog op?

Het is te lezen in een soort van "Engels" . Als ik het goed begrijp, ging het nergens over?