3 min
We eten veel te veel suiker. Dat is niet alleen slecht voor onze stofwisseling, gewicht en (tand)gezondheid. Ook in onze hersenen blijkt te veel suiker schade te veroorzaken. Misschien is dementie eigenlijk wel diabetes-3.
Met suiker op zich is niets mis. Het komt in de natuur voor in allerlei vormen, van honing tot vruchtensuikers - in kleine hoeveelheden. Omdat suikers bij mensen zo in de smaak vallen, hebben we al snel manieren uitgevonden om méér zoet te maken. Met als gevolg dat op dit moment in 74% van al het verpakte voedsel dat in Amerikaanse supermarkten te krijgen is, suiker zit. De gemiddelde Amerikaan haalt 13% van zijn dagelijkse calorieën uit suiker. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil dit wereldwijd gaan beperken tot 5%.
Al die suiker maakt ons dik en ziek. Maar er is nog een belangrijk lichaamsdeel waar teveel suiker ravages aanricht. In onze hersenen. De Huffington Post zet de suikerramp in ons brein op een rij.
Suiker zet een vicieuze cirkel van intense hunkering in gang
Als je suiker binnenkrijgt, zijn je smaakpapillen de eersten die dat opmerken. Zij sturen signalen naar de hersenen, waarbij het beloningscentrum geactiveerd wordt en een golf van 'feel-good' hormonen, zoals dopamine, vrijkomt. Suiker 'kaapt' het hele beloningssysteem. Als dat af en toe gebeurt, is het niet erg, maar te veel en te vaak zet een kettingreactie van ongewenste effecten in gang. "Overactiveren van het beloningssysteem leidt tot een waterval van onplezierige gevolgen. We verliezen de controle, gaan hunkeren en onze suikertolerantie neemt toe", zegt neurowetenschapper Nicole Avena. In onderzoek is al vastgesteld dat de hersenactiviteit bij obese kinderen afwijkt als ze suiker proeven. Ze hebben een verhoogde 'eet-beloningsresponse'. Dat lijkt er op te wijzen dat hun hersenen al zo zijn 'bedraad' dat deze kinderen hun leven lang naar suiker blijven hunkeren.
Suiker schaadt geheugen en leervermogen
Uit een onderzoek bij ratten uit 2012 blijkt dat een voedingspatroon met veel fructose het brein letterlijk trager laat werken. Ratten die overvoerd werden met fructose hadden minder synaptische activiteit in hun hersenen, waardoor ze minder goed konden leren en hun geheugenfunctie ook minder was. Door de vele suiker die ze binnenkregen bleken de ratten insulineresistentie op te bouwen. Insuline is het hormoon dat onze bloedsuikerspiegel regelt, en ook het functioneren van onze hersencellen. Insuline versterkt de synaptische activiteit tussen hersencellen. Als het insulineniveau in de hersenen daalt door een excessieve suikerconsumptie, kan dat gevolgen hebben voor de cognitieve functies.
Suiker zou tot depressie en angst kunnen leiden
Plotselinge pieken en dalen in het bloedsuikerniveau kunnen tot prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, 'daasheid' en vermoeidheid leiden. Waarschijnlijk heeft iedereen wel eens ervaren dat de suikerpiek na het eten van een suikerrijke snack of drinken van een blikje fris onvermijdelijk tot een 'dip' leidt die je angstig, humeurig of zelfs depressief kan maken.
Suikers blijken ook een rol te spelen bij de afgifte van de neurotransmitters die ons gemoed in het gareel houden, zoals serotonine. Als we onze serotonine-kanalen voortdurend activeren voor - blijmakende - suikerpiekjes, kunnen we de beperkte voorraad ervan snel uitputten. Dat kan bijdragen aan gevoelens van depressie.
Suiker kan ontstekingen in de hersenen veroorzaken - een mogelijke oorzaak van depressies
Vooral tieners blijken gevoelig te zijn voor de gevolgen van suiker op hun stemming. Een recent onderzoek, bij adolescente muizen, liet zien dat deze meer depressief en angstig gedrag vertoonden als ze veel suiker te eten kregen. Er bestaat ook onderzoek, bij mensen ditmaal, dat er op wijst dat het risico een depressie te ontwikkelen groter is bij mensen die het standaard Amerikaanse voedingspatroon (met veel verpakt en kant-en-klaar) aanhouden in vergelijking met mensen die gezonder eten. Dat laatste houdt in: meer vers, onbewerkt, onverpakt en minder suiker.
Suiker is een risicofactor bij cognitieve achteruitgang en dementie
Een groeiende stapel onderzoeken suggereert dat een voedingspatroon met veel suiker het risico op dementie en Alzheimer zou kunnen verhogen. "Nog meer bewijs dat de hersenen het doelwit zijn voor schade door hoge bloedsuikers", zegt endocrinoloog dr. Medha Munshi. Insulineresistentie en bloedsuikerniveaus - kenmerken van diabetes - kunnen gerelateerd worden aan een hoger risico op neurodegeneratieve ziekten. Sommige wetenschappers gaan zelfs zo ver dat zij dementie 'diabetes type 3' noemen. Een gedachtengang die New York Times columnist Mark Bittman in 2012 voor een breder publiek vertolkte.
De WHO heeft gelijk. We moeten echt veel minder suiker gaan eten. Want of het nu muizen, ratten, kinderen, adolescenten of ouderen betreft, teveel suiker schaadt.
Fotocredits: 'Cotton candy', Matt_Weibo
Dit artikel afdrukken
Al die suiker maakt ons dik en ziek. Maar er is nog een belangrijk lichaamsdeel waar teveel suiker ravages aanricht. In onze hersenen. De Huffington Post zet de suikerramp in ons brein op een rij.
Suiker zet een vicieuze cirkel van intense hunkering in gang
Als je suiker binnenkrijgt, zijn je smaakpapillen de eersten die dat opmerken. Zij sturen signalen naar de hersenen, waarbij het beloningscentrum geactiveerd wordt en een golf van 'feel-good' hormonen, zoals dopamine, vrijkomt. Suiker 'kaapt' het hele beloningssysteem. Als dat af en toe gebeurt, is het niet erg, maar te veel en te vaak zet een kettingreactie van ongewenste effecten in gang. "Overactiveren van het beloningssysteem leidt tot een waterval van onplezierige gevolgen. We verliezen de controle, gaan hunkeren en onze suikertolerantie neemt toe", zegt neurowetenschapper Nicole Avena. In onderzoek is al vastgesteld dat de hersenactiviteit bij obese kinderen afwijkt als ze suiker proeven. Ze hebben een verhoogde 'eet-beloningsresponse'. Dat lijkt er op te wijzen dat hun hersenen al zo zijn 'bedraad' dat deze kinderen hun leven lang naar suiker blijven hunkeren.
Suiker schaadt geheugen en leervermogen
Uit een onderzoek bij ratten uit 2012 blijkt dat een voedingspatroon met veel fructose het brein letterlijk trager laat werken. Ratten die overvoerd werden met fructose hadden minder synaptische activiteit in hun hersenen, waardoor ze minder goed konden leren en hun geheugenfunctie ook minder was. Door de vele suiker die ze binnenkregen bleken de ratten insulineresistentie op te bouwen. Insuline is het hormoon dat onze bloedsuikerspiegel regelt, en ook het functioneren van onze hersencellen. Insuline versterkt de synaptische activiteit tussen hersencellen. Als het insulineniveau in de hersenen daalt door een excessieve suikerconsumptie, kan dat gevolgen hebben voor de cognitieve functies.
Waarschijnlijk heeft iedereen wel eens ervaren dat de suikerpiek na het eten van een suikerrijke snack of drinken van een blikje fris onvermijdelijk tot een 'dip' leidt die je angstig, humeurig of zelfs depressief kan maken"Insuline is belangrijk voor het lichaam om de bloedsuikers te reguleren, maar het zou in het brein wel eens een andere rol kunnen spelen", zegt dr. Fernando Gomez-Pinilla, hoofdauteur van het onderzoek. "Ons onderzoek laat zien dat het binnenkrijgen van veel fructose niet alleen het lichaam maar ook de hersenen schaadt. Dat is iets nieuws".
Suiker zou tot depressie en angst kunnen leiden
Plotselinge pieken en dalen in het bloedsuikerniveau kunnen tot prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, 'daasheid' en vermoeidheid leiden. Waarschijnlijk heeft iedereen wel eens ervaren dat de suikerpiek na het eten van een suikerrijke snack of drinken van een blikje fris onvermijdelijk tot een 'dip' leidt die je angstig, humeurig of zelfs depressief kan maken.
Suikers blijken ook een rol te spelen bij de afgifte van de neurotransmitters die ons gemoed in het gareel houden, zoals serotonine. Als we onze serotonine-kanalen voortdurend activeren voor - blijmakende - suikerpiekjes, kunnen we de beperkte voorraad ervan snel uitputten. Dat kan bijdragen aan gevoelens van depressie.
Suiker kan ontstekingen in de hersenen veroorzaken - een mogelijke oorzaak van depressies
Vooral tieners blijken gevoelig te zijn voor de gevolgen van suiker op hun stemming. Een recent onderzoek, bij adolescente muizen, liet zien dat deze meer depressief en angstig gedrag vertoonden als ze veel suiker te eten kregen. Er bestaat ook onderzoek, bij mensen ditmaal, dat er op wijst dat het risico een depressie te ontwikkelen groter is bij mensen die het standaard Amerikaanse voedingspatroon (met veel verpakt en kant-en-klaar) aanhouden in vergelijking met mensen die gezonder eten. Dat laatste houdt in: meer vers, onbewerkt, onverpakt en minder suiker.
Suiker is een risicofactor bij cognitieve achteruitgang en dementie
Een groeiende stapel onderzoeken suggereert dat een voedingspatroon met veel suiker het risico op dementie en Alzheimer zou kunnen verhogen. "Nog meer bewijs dat de hersenen het doelwit zijn voor schade door hoge bloedsuikers", zegt endocrinoloog dr. Medha Munshi. Insulineresistentie en bloedsuikerniveaus - kenmerken van diabetes - kunnen gerelateerd worden aan een hoger risico op neurodegeneratieve ziekten. Sommige wetenschappers gaan zelfs zo ver dat zij dementie 'diabetes type 3' noemen. Een gedachtengang die New York Times columnist Mark Bittman in 2012 voor een breder publiek vertolkte.
De WHO heeft gelijk. We moeten echt veel minder suiker gaan eten. Want of het nu muizen, ratten, kinderen, adolescenten of ouderen betreft, teveel suiker schaadt.
Fotocredits: 'Cotton candy', Matt_Weibo
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ha Martijn, nou dan is het misschien leuk om het eens te ervaren. Je merkt het echt en het is niet mis wat je merkt. Een complete chemische transformatie. Als jij lekker broodjes eet, heb je het denk ik nooit ervaren, het is echt extreem.
Suiker schrappen is niet genoeg om in ketose te raken. Dat gebeurt bij minder dan 40 gram koolhydraten (suiker en zetmeel) per dag. Dat is 5 tot 10 procent van je calorie-inname. Dat is echt heel erg weinig. Het lijkt me enorm leuk als je het eens probeert en als je dan verslag doet van je ervaring. Na een dag of drie begint de ketose, maar bereid je voor, het is echt niet mis. N = 1 kan bijzonder boeiend zijn, zul je merken. Controleren of je in ketose bent kan met ketosticks, die worden paars als je in ketose bent (wel in het juiste lichaamsvocht hangen; de urine dus).
@Hanny, geen idee of ik regelmatig in ketose ben -ik meet dat niet :-)
Ik weet wel, dat ik (muv suiker in koffie) geen zoetekauw ben en dus aardig in de buurt zal komen van het 5% WHO advies. Verder vind ik Britse ontbijten (ei, spek, en ja brood) heel lekker.
Mijn BMI zweeft al jaren rond de 23,5
OK Martijn, dan nu even terug naar de basis: waarop draaien de hersenen het beste? De jouwe bijvoorbeeld? Ik neem aan dat je ketose - zo af en toe op zijn minst - in de praktijk brengt. Zo'n persoonlijke ervaring is mi ook erg interessant.
@Hanny, #13. Het is goed om te bedenken dat een aantal zaken die je stellig opschrijft, in feite hogelijk omstreden zijn.
Hoeveel koolhydraten aten onze voorouders, en hoeveel is normaal of optimaal? Als je dat aan 10 mensen vraagt, krijg je 11 verschillende meningen :-).
Ik denk zelf, dat onze voorouders (tot het moment dat de landbouw het leeuwendeel van de calorieen ging leveren) bij voorkeur vet vlees aten, gevolgd door fruit en knollen als er geen/onvoldoende vlees was. Knollen lopen weliswaar niet weg, maar moeten wel gevonden en uitgegraven worden. Bovendien is het onvolwaardig voedsel (qua eiwit vitamines en mineralen).
Ik denk ook niet, dat onze voorouders voortdurend in ketose waren; ik denk dat ze in en uit ketose gingen, afhankelijk van wat ze de afgelopen weken hadden gegeten. Najaar met veel fruit = geen ketose. Veel knollen gevonden = geen ketose. Veel mammoeten gevangen = ketose. Al dagen niets te eten gevonden = ketose.
OK Martijn #12, daarin kan ik meegaan, het is te simpel om te stellen dat insuline alleen maar het bloedsuiker regelt. Maar als je begint over oermensen, denk ik meteen: knollen, vruchten, allemaal bevatten ze zetmeel en suikers. En je hoefde er niet achteraan te rennen. Ik ben de laatste die zegt dat we de huidige zetmeel/suiker overload nodig hebben, maar koolhydraten doen wel mee, ook al in de evolutie. En je moet ze echt tot een heel laag gehalte schrappen van minder dan 40 gram per dag, wil je in ketose raken. Dus dat ketose onze meest natuurlijke/optimale/oertoestand is, daar heb ik ernstige twijfels over. Kijk ook eens naar de volken die het gezondst zijn en het oudst worden. Eten allemaal stevige porties van die vermaledijde koolhydraten. Maar dan wel in de pure vorm.
Verder moeten we ook een beetje af van het idee dat we sinds de oertijd stil zijn blijven staan. Er is zoiets als evolutie, maar er zijn ook allerlei epigenetische switches die aan en uitgezet kunnen worden als reactie op de omgeving. Dat zou ik niet zomaar van tafel vegen en dat is wel een beetje de trend op dit moment.