3 min
Morgen is in Londen de eerste hamburger van kweekvlees te proeven. Daarmee zou met een 'proof of concept' bewezen moeten zijn, dat de hele wereld gevoed kan worden met de stamcellen van slechts een handjevol koeien. Dat is wel erg makkelijk gesteld.
Mac van Dinther kwam gisterochtend in de Volkskrant met een dubbele pagina over de inmiddels wereldberoemde kweekvleesburger van professor Mark Post van de universiteit van Maastricht. Een Amerikaanse miljardair gaf hem het geld om 3 hamburgers te maken waarmee eindelijk zou worden aangetoond dat we als mensheid echt in staat zijn om vlees zonder dier te laten groeien in een vleesfabriek. Als onderdeel van het mediacircus rond de proeverij is de naam van de sponsor zorgvuldig geheim gehouden.
Een idee zonder geld
Het idee ontsproot aan het brein van de Nederlander Willem van Eelen (1923). Geïnspireerd door de wreedheden die hij had gezien in Jappenkampen in WO II, bedacht hij dat het mogelijk moest zijn om vlees in reageerbuizen te kweken.
Dat werd mogelijk in 1981 toen in muizen stamcellen konden worden geïdentificeerd. In 1999 verwierf Van Eelen Amerikaanse patenten op het produceren van kweekvlees ('cultured meat'). Geld was altijd het probleem om van droom tot werkelijkheid te komen. Van Eelen werd steeds weggelachen. Het leek hem even te gaan lukken toen er geld kwam voor een door professor Henk Haagsman van de universiteit van Utrecht te leiden project in 2005. Het project toonde in 2006 aan dat kweekvlees technisch haalbaar is, maar verdween weer van de radar omdat er geen geld was voor een vervolg.
'Overname'
Enkele jaren later, in 2011, bleek het 'overgenomen' te worden door de Universiteiten van Utrecht en Wageningen samen. In zijn historisch overzicht laat Van Dinther deze 'overname' weg; feit is dat er geen noemenswaardige sporen in de media van zijn achtergebleven.
Even later, in februari 2012, kwam professor Mark Post van de Universiteit van Maastricht met de aankondiging dat hij een sponsor had gevonden om een laboratoriumversie van een industrieel gekweekte hamburger te maken. In de ogen van de media nam het het project pas echt over.
Zijn prototype van het product zou eind dat jaar aan het publiek worden voorgesteld. Aan Van Dinther in de Volkskrant legt hij uit dat dat niet is gebeurd omdat de sponsor op safe speelt. De hamburger moest eerst geproefd worden in een veilige omgeving, buiten het oog van de media.
Mediacircus
Morgen is Londen het toneel van het grote persmoment. De internationale pers - van NBC tot CNN en van de BBC en Reuters tot de Chinese staatstelevisie - is opgetrommeld op een 'geheime locatie'. Zij mogen het proeven verslaan van één hamburger (met eentje in reserve voor als de kok hem aan laat branden) en het bekend maken van de sponsorende miljardair. Voor een klein miljoen - en vermoedelijk wat meer, vanwege de organisatiekosten van het mediacircus - zal dit project zijn sporen in de media definitief achterlaten.
Gisteravond kwam Nieuwsuur alvast met een uitzending waarin Post de voordelen van kweekvlees uitlegt.
Simplificatie
Uit de stamcellen van een verwaarloosbaar aantal dieren zou de hele wereld vlees kunnen eten. Dat is nogal een simplificatie want het groeimedium waarin de stamcellen zich tot spierweefsel ontwikkelen is doodordinair van dierlijke oorsprong. Het wordt gewonnen uit het bloed van geslachte kalveren en koeien. Post zei gisteren tegen Van Dinther dat proeven met een synthetisch serum 'veelbelovend' zijn. Maar verder dan het maken van korrelvormig vlees is hij nog niet.
Dat laat uiteraard onverlet dat de milieuvoordelen groot zijn. Kweekvlees verbruikt aanmerkelijk minder water omdat er geen dieren, stallen en slacht voor nodig zijn. Daarnaast zorgt het voor veel minder uitstoot van CO2 omdat er veel minder diesel nodig is voor de teelt en het vervoer van veevoer.
Ecologische footprint
Zolang het echter van dierenbloed afhankelijk is, blijft het beloofde land van minder landgebruik nog steeds een droom. Zelfs de beide andere claims zijn vooralsnog alleen in theorie haalbaar omdat het bloedserum voor de kweek nu nog wel degelijk de nodige hoeveelheden water en CO2 vergen. De zwakte van het vlees zit dan ook in het groeimedium: wat zit daarin, zelfs in zijn synthetische variant, en wat is de ecologische footprint daarvan? Een aan bloedserum gelijkend medium is immers niet zomaar vreselijk milieuvriendelijk.
Alles wat groeit, heeft voeding nodig die minstens zoveel gewicht in vaste stof bevat als het eindproduct. Uit de stamcellen van 10 koeien groeit niet zoals in de Bijbelse wonderbaarlijke spijziging een gratis feestmaal voor de hele wereld. In de fysieke wereld zijn er geen gratis lunches die uit de lucht getoverd kunnen worden op basis van de genetica van een paar vissen en wat brood. Realisten weten net als Amerikanen dat there's no such thing as a free lunch.
After party
De Vegetarische Slager nodigde de Nederlandse pers vorige week uit om mee te gaan naar Londen voor een after party. Daar gaan ze laten proeven dat een idee van net na WO II misschien wel achterhaald is. Als je nepvlees direct uit planten kunt maken - zegt de plantenslager - waarom heb je dan nog kweekvlees nodig? Op 21 juli twitte de slager: "Eigenlijk is kweekvleesburger doodgeboren geesteskindje. Nog steeds dode kalfjes nodig,veel energie,hoge kosten,geen vleesstructuur/smaak." Hij maakt vlees van sojameel dat hij met knappe techniek en smaakstoffen zo bewerkt dat het naar believen naar paling, kip, spek of tonijn gaat smaken. Runderproducten willen nog niet zo. Wel moet geconstateerd worden dat nepvlees, in tegenstelling tot kweekvlees, het labtechstadium en de rationele twijfels over de praktische uitwerking daarvan, al ver voorbij is. Alleen de echte doorbraak bij klanten ontbreekt nog.
Is kweekvlees eigenlijk niet domweg een ouderwets idee?
Fotocredits: Repas sur pattes, uitsnede, Jean & Nathalie
Dit artikel afdrukken
Een idee zonder geld
Het idee ontsproot aan het brein van de Nederlander Willem van Eelen (1923). Geïnspireerd door de wreedheden die hij had gezien in Jappenkampen in WO II, bedacht hij dat het mogelijk moest zijn om vlees in reageerbuizen te kweken.
Dat werd mogelijk in 1981 toen in muizen stamcellen konden worden geïdentificeerd. In 1999 verwierf Van Eelen Amerikaanse patenten op het produceren van kweekvlees ('cultured meat'). Geld was altijd het probleem om van droom tot werkelijkheid te komen. Van Eelen werd steeds weggelachen. Het leek hem even te gaan lukken toen er geld kwam voor een door professor Henk Haagsman van de universiteit van Utrecht te leiden project in 2005. Het project toonde in 2006 aan dat kweekvlees technisch haalbaar is, maar verdween weer van de radar omdat er geen geld was voor een vervolg.
'Overname'
Enkele jaren later, in 2011, bleek het 'overgenomen' te worden door de Universiteiten van Utrecht en Wageningen samen. In zijn historisch overzicht laat Van Dinther deze 'overname' weg; feit is dat er geen noemenswaardige sporen in de media van zijn achtergebleven.
Even later, in februari 2012, kwam professor Mark Post van de Universiteit van Maastricht met de aankondiging dat hij een sponsor had gevonden om een laboratoriumversie van een industrieel gekweekte hamburger te maken. In de ogen van de media nam het het project pas echt over.
Zijn prototype van het product zou eind dat jaar aan het publiek worden voorgesteld. Aan Van Dinther in de Volkskrant legt hij uit dat dat niet is gebeurd omdat de sponsor op safe speelt. De hamburger moest eerst geproefd worden in een veilige omgeving, buiten het oog van de media.
Mediacircus
Morgen is Londen het toneel van het grote persmoment. De internationale pers - van NBC tot CNN en van de BBC en Reuters tot de Chinese staatstelevisie - is opgetrommeld op een 'geheime locatie'. Zij mogen het proeven verslaan van één hamburger (met eentje in reserve voor als de kok hem aan laat branden) en het bekend maken van de sponsorende miljardair. Voor een klein miljoen - en vermoedelijk wat meer, vanwege de organisatiekosten van het mediacircus - zal dit project zijn sporen in de media definitief achterlaten.
Gisteravond kwam Nieuwsuur alvast met een uitzending waarin Post de voordelen van kweekvlees uitlegt.
Simplificatie
Uit de stamcellen van een verwaarloosbaar aantal dieren zou de hele wereld vlees kunnen eten. Dat is nogal een simplificatie want het groeimedium waarin de stamcellen zich tot spierweefsel ontwikkelen is doodordinair van dierlijke oorsprong. Het wordt gewonnen uit het bloed van geslachte kalveren en koeien. Post zei gisteren tegen Van Dinther dat proeven met een synthetisch serum 'veelbelovend' zijn. Maar verder dan het maken van korrelvormig vlees is hij nog niet.
Dat laat uiteraard onverlet dat de milieuvoordelen groot zijn. Kweekvlees verbruikt aanmerkelijk minder water omdat er geen dieren, stallen en slacht voor nodig zijn. Daarnaast zorgt het voor veel minder uitstoot van CO2 omdat er veel minder diesel nodig is voor de teelt en het vervoer van veevoer.
Ecologische footprint
Zolang het echter van dierenbloed afhankelijk is, blijft het beloofde land van minder landgebruik nog steeds een droom. Zelfs de beide andere claims zijn vooralsnog alleen in theorie haalbaar omdat het bloedserum voor de kweek nu nog wel degelijk de nodige hoeveelheden water en CO2 vergen. De zwakte van het vlees zit dan ook in het groeimedium: wat zit daarin, zelfs in zijn synthetische variant, en wat is de ecologische footprint daarvan? Een aan bloedserum gelijkend medium is immers niet zomaar vreselijk milieuvriendelijk.
Alles wat groeit, heeft voeding nodig die minstens zoveel gewicht in vaste stof bevat als het eindproduct. Uit de stamcellen van 10 koeien groeit niet zoals in de Bijbelse wonderbaarlijke spijziging een gratis feestmaal voor de hele wereld. In de fysieke wereld zijn er geen gratis lunches die uit de lucht getoverd kunnen worden op basis van de genetica van een paar vissen en wat brood. Realisten weten net als Amerikanen dat there's no such thing as a free lunch.
After party
De Vegetarische Slager nodigde de Nederlandse pers vorige week uit om mee te gaan naar Londen voor een after party. Daar gaan ze laten proeven dat een idee van net na WO II misschien wel achterhaald is. Als je nepvlees direct uit planten kunt maken - zegt de plantenslager - waarom heb je dan nog kweekvlees nodig? Op 21 juli twitte de slager: "Eigenlijk is kweekvleesburger doodgeboren geesteskindje. Nog steeds dode kalfjes nodig,veel energie,hoge kosten,geen vleesstructuur/smaak." Hij maakt vlees van sojameel dat hij met knappe techniek en smaakstoffen zo bewerkt dat het naar believen naar paling, kip, spek of tonijn gaat smaken. Runderproducten willen nog niet zo. Wel moet geconstateerd worden dat nepvlees, in tegenstelling tot kweekvlees, het labtechstadium en de rationele twijfels over de praktische uitwerking daarvan, al ver voorbij is. Alleen de echte doorbraak bij klanten ontbreekt nog.
Is kweekvlees eigenlijk niet domweg een ouderwets idee?
Fotocredits: Repas sur pattes, uitsnede, Jean & Nathalie
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 30 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Gehaktballen met een ei en paneermeel is zelfs al heel oud Dikc, werd dat niet door onze oma's "verzonnen" om zo minder vlees te hoeven kopen, want het was toen best duur, en dan toch een flinke bal eraan over te houden?
Soja zal ik niet eten, tenzij het gefermenteerd is zoals tofu of tempeh, maar dan nog niet want ik vind het niet lekker. Voor mijn eiwtten neem ik af en toe wel een eitje, klein stukje vlees 's avonds en in plantaardige vorm gewoon peulvruchten, de beste plantaardige bron verder voor je eiwitten, hoewel in andere soorten groente en fruit ook eiwitten zitten. Alleen spreek je dan van aminozuren.
Kweekvlees is iets voor in de ruimte of als de mens naar een nieuwe planeet moet trekken en niet veel mee kan nemen, eer je dan weer genoeg koeien enz hebt om op te eten...........
Dat is een kookboek waar niemand, maar dan ook echt niemand op zat te wachten omdat er nooit kweekvlees zal komen.
Mij werd enige tijd geleden gevraagd daarover te spreken aan de WUR in samen- dan wel tegenspraak met de professoren Van de Weele en Van Boekel. Er groeide een consensus: als het nu niet binnen enkele jaren op grote schaal en goedkoop doorbreekt, zal het er nooit komen. Omdat dat niet kan gebeuren en we heel vermoedelijk verarmen en gewoon gehaktballen met paneermeel en oud brood of sojabollen gaan eten, zijn dat - én natuurlijk eieren - de vleesvervangers.
Zoals een Chinees meisje in de zaal opmerkte: wat doen jullie toch raar. Soja is gewoon een product, net als champignons. En kweekvlees? Dat is nep, zoiets eet je niet en heb je niet nodig als je ziet wat er allemaal al is. Een Afrikaanse student vond nepvlees flauwekul. 'Zoiets eet je niet bij ons thuis'. Een Kazachstaanse student dacht er precies zo over. Tot zover waarom zo'n boek meteen bij het oudpapier kan: neem een hap soja voor je eiwitten en regelmatig een ei en heel af en toe vlees (bij voorkeur van een uitgelegde kip, dat is loeiduurzaam). Zij daarginds willen toch geen kweekvlees en zij zijn de markt waarom het er zou moeten komen. We doen weer eens een cultureel imperialisme en snappen niet eens hoe schaamteloos we dat flikken en op willen leggen.
Dodo-nuggets, keelkietelaars (nee, heeft niets met Deep Throat te maken!):
het Kweekvleeskookboek. Het wachten is nu op dinoburgers.
Hendrik zegt het al min ofmeer in #12: Is het op termijn wel veilig? Hebben ze al getest wat het met ons lichaam doet als we het langere tijd eten? Vooral als het geen "echte" dierlijke eiwitten zijn, hoe reageert onsl ichaam er dan op. Op korte termijn kan je dat nooit zeggen, dat duurt jaren, dat zie je nu ook aan de GM soja en mais, wordt al enkele jaren door vornamelijk dieren gegeten en nu pas komen er steeds meer bewijzen naar buiten dat het toch niet zo'n supergewas is als toen bleek. Zo is het ook met allerlei stofjes als geur-, kleur- en smaakstoffen die in laboratoria enz gemaakt worden, komen we nu na al die jaren achter dat het allemaal toch niet zo best is om te eten.
De wetenschappers willen altijd graag voor god spelen, leuk, we hebben iets eetbaars gemaakt, heup naar buiten ermee, de gevolgen? ach, die lossen we wel op met een pil, daar heeft de farmaceutische industrie wel wat voor.
Zoals ik vaak op naturalnews.com lees: Skynet wordt steeds meer bewaarheid, komt steeds dichterbij. Er zijn al robots die gewassen oogsten bijv.
1 ding weet ik zeker: als ik mee ga maken dat er geen echt vlees meer te koop zal zijn, wordt ik echt veganist, dan maar aan de B12 supplementen.
@wouter met dat kweekvlees en kweekmelk is er grote kans dat grote concerns kunstmatig de prijzen hoog houden om zo vette winsten en in verkeerde handen zou het destructieve gevolgen hebben. Overigens zijn een hoop bedrijven (deels) afhankelijk van de veehouderij dus de kweek techniek zou de economie en de werkgelegenheid ook niet ten goede doen.