Natuurlijk had ik het TV-spotje van Albert Heijn al gezien: die aardige meneer die zijn act doet, door op de vleugels van het trieste Kerstsprookje Het meisje met de zwavelstokjes zijn evangelie van een heerlijk voorgekookt AH Kerstdiner te preken. Maar daar blijft het niet bij. De bijbehorende folder van 44 pagina's lag gister in mijn brievenbus en daar had het meisje met de zwavelstokjes helemáál niet van terug. Alleen: wat het arme, verkleumde meisje in het sprookje door het raam van het grote, verlichte huis ziet, is luxe eten voor de gepriviligeerden; zij sterft met het visioen van genietende bourgoisie die geen stukje kan missen voor een onbetekenend arm kind.

AH heeft het sprookje omgekeerd en in een lachspiegel veranderd. Want alles wat die rijke, zelfgenoegzame burgers uit de negentiende eeuw, de tijd van Hans Andersen's sprookje, op tafel hadden staan, is nu beschikbaar voor de mensen die toen buitengesloten waren. In tienvoud en voor een prikje. De klanten van de grootgrutter kunnen hun hart ophalen met truffels, oesters, champagne, coquilles St Jacques, wildbraad, varkensbraad, taarten, bonbons, kreeft en exotische paddestoelen. O, en voor wie van de huidige zwavelstokgeneratie geen tafellinnen, serviesgoed en kristallen glazen heeft om het burgermanssprookje anno 2010 compleet te maken: ook dat wordt geleverd, extra goedkoop voor Bonuskaarthouders.

Ik zou er geen verhaal over schrijven als het allemaal écht was. Als de rijkdom die aan tien procent van de bourgoisie anno 1850 toekwam, dezelfde stijl en grandeur had in ons huidige culinaire Kerstbeleving. Dat het feest van licht en welvaren was doorgefilterd van de negentiende naar de eenentwintigste eeuw, maar dan zonder te zijn verdund. Dat niet tien procent van de bevolking maar, zeg, negentig procent zo heerlijk rijk zou smullen van die eens zo exclusieve maar wel authentieke, duurzame, veritabele en eerlijke gerechten. Dan was er waarlijk een revolutie tot stand gekomen, en democratie zou dan niet, zoals zo vaak, 'inlevering van kwaliteit en waarde' betekenen maar 'alles voor en door het volk, maar zonder compromis'. Zoals het in AH's brochure wordt gepresenteerd, heeft democratie onherroepelijk zijn prijs. De prijs van kwantiteit boven kwaliteit en inhoud. Wij mogen genieten van coquilles, maar wel met voorgeprogrammeerde chablis-truffelsaus, voor 10 euro de 350 gram. Er is fazantenpaté, inclusief port en aardbeistrooisel (uit wiens koksmuts komt dat???), voor slechts 4,99, inclusief ingewikkelde verpakkingen. Er is voorverpakte ovenklare wildzwijnhaas mét cranberry's en stoofpeertjes voor 10,99 per 500 gram en nog eens coquilles St. Jacques in de schelp, nu met champagnesaus en kaas, voor 5,99 euro. Om nog maar te zwijgen over de pure en eerlijke kiprollade met pastinaak en catharellen gevuld én een champagnesaus (kip met champagne???), voor 4,99 per pond. Voor zulke prijzen kunnen de zwavelstokvolwassenen zich met een enkel lucifertje de rijke bourgoisie wanen die zij willen zijn, maar nooit zullen worden. Want culinaire cultuur, kwaliteit en goed kunnen koken zitten niet kant en klaar in piepschuim en plastic. Daarvoor is het meisje met de zwavelstokjes niet gestorven in de sneeuw.




Dit artikel afdrukken