2 min
In het kader van een bewustwordingscampagne kunnen Amerikanen via een online test bepalen hoe hoog hun risico op prediabetes is. Ruim 1 op de 3 krijgt de waarschuwing dat ze een hoog ziektrisico lopen. Onderzoekers en artsen maken zich zorgen over deze test en waarschuwen voor de 'medicalisatie'. Prediabetes is geen ziekte, maar een gevolg van een leefstijl die aangepakt moet worden.
The Centers for Disease Control and Prevention (CDC), American Diabetes Association en de American Medical Association hebben op DoIhaveprediabetes.org een online test gezet waarmee mensen zelf kunnen ontdekken of ze risico lopen op prediabetes. Wie met een hoog risico uit de test komt, krijgt het advies zich verder te laten testen bij een arts. Eerdere studies van onder meer het Diabetes Prevention Program toonden aan dat bij mensen met prediabetes de kans op diabetes verlaagd kan worden door leefstijlveranderingen of door het gebruik van medicijnen.
Zorgwekkende cijfers
Al bijna 300.000 mensen deden de test. Eén op de drie kreeg de waarschuwing een hoog risico te lopen. Onderzoekers van Tufts University checkten of de test dat wel goed zag. Ze vergeleken de uitkomsten met een database over de gezondheid van ruim 10.000 mensen uit de National Health and Nutrition Examination Survey. Ook de check liet hoge aantallen zien: ruim 73 miljoen van de 315 miljoen Amerikanen zouden prediabetes hebben, onder wie 80% van de 60-plussers.
Onnodige medicalisatie
De onderzoekers besloten een brief te schrijven naar JAMA. Volgens onderzoeker Saeid Shahraz werken dergelijke tests medicalisatie in de hand. Iets wat altijd als normaal is beschouwd, blijkt plots een ziekte die in de gaten moet worden gehouden en eventueel zelfs behandeling nodig heeft. "Deze test is geen wetenschappelijk meetinstrument. Een voorspellende test moet de mensen die een hoog risico lopen eruit filteren. Deze test vertelt bijna iedereen dat ze een hoog risico hebben. Het is volledig ongeloofwaardig", aldus Sharahz.
Geen medicijnen, maar leefstijlaanpassingen
Chief Editor van JAMA, Rita Redberg, denkt er net zo over. Ze wijdde er een editor’s note aan. Ook zij waarschuwt voor de medicalisatie van veel voorkomende aandoeningen. "Tien jaar geleden had niemand nog van deze aandoening gehoord. Een betere aanpak voor preventie van obesitas en de vele bijkomende complicaties is om de nadruk te leggen op een gezond eetpatroon, op gewichtsverlies als dat nodig is, en op een toename in fysieke activiteit op alle niveaus – door scholen, medici, volksgezondheidsinstanties en overheidsinstellingen", schrijft Redberg.
Sharahz is het hiermee eens. Als iemand weinig beweegt, wat te zwaar is, maakt het niet veel uit of die persoon wel of geen prediabetes heeft. "In mijn spreekkamer geef ik mensen het advies om meer te bewegen en op de voeding te letten. Deze aanbevelingen zijn zo algemeen dat we die aan iedereen moeten geven. Aan mensen met prediabetes, maar ook aan gezonde mensen", aldus Sharaz.
Ook andere gezondheidsexperts zijn sceptisch. Diabetes-expert Victor Montori van de Mayo Clinic: "Zoveel mensen dit label opplakken, helpt dat ze nou echt? Ze voelen zich gezond, maar door de campagne gaan ze zich ziek voelen." Het CDC blijft achter de test staan: "Het doel van deze test is niet om een kant en klare diagnose te geven, maar om mensen een beeld te geven van hoe ze ervoor staan. Het is bedoeld om het gesprek op gang te brengen."
Dilemma
Dat laatste is gelukt en wijst meteen op een dilemma. Is een prediabeet iemand die je als arts alvast in je voorbehandelkamer haalt tot hij diabeet wordt of die je er meteen weer uitschopt en adviseert om, bijvoorbeeld, een racefiets te kopen om lekker gezond te bewegen en minder te snacken op de bank?
Dilemma? Jazeker. Wie houdt in de gaten of die fiets de schuur wel uitkomt?
Dit artikel afdrukken
Zorgwekkende cijfers
Al bijna 300.000 mensen deden de test. Eén op de drie kreeg de waarschuwing een hoog risico te lopen. Onderzoekers van Tufts University checkten of de test dat wel goed zag. Ze vergeleken de uitkomsten met een database over de gezondheid van ruim 10.000 mensen uit de National Health and Nutrition Examination Survey. Ook de check liet hoge aantallen zien: ruim 73 miljoen van de 315 miljoen Amerikanen zouden prediabetes hebben, onder wie 80% van de 60-plussers.
Onnodige medicalisatie
De onderzoekers besloten een brief te schrijven naar JAMA. Volgens onderzoeker Saeid Shahraz werken dergelijke tests medicalisatie in de hand. Iets wat altijd als normaal is beschouwd, blijkt plots een ziekte die in de gaten moet worden gehouden en eventueel zelfs behandeling nodig heeft. "Deze test is geen wetenschappelijk meetinstrument. Een voorspellende test moet de mensen die een hoog risico lopen eruit filteren. Deze test vertelt bijna iedereen dat ze een hoog risico hebben. Het is volledig ongeloofwaardig", aldus Sharahz.
Geen medicijnen, maar leefstijlaanpassingen
Chief Editor van JAMA, Rita Redberg, denkt er net zo over. Ze wijdde er een editor’s note aan. Ook zij waarschuwt voor de medicalisatie van veel voorkomende aandoeningen. "Tien jaar geleden had niemand nog van deze aandoening gehoord. Een betere aanpak voor preventie van obesitas en de vele bijkomende complicaties is om de nadruk te leggen op een gezond eetpatroon, op gewichtsverlies als dat nodig is, en op een toename in fysieke activiteit op alle niveaus – door scholen, medici, volksgezondheidsinstanties en overheidsinstellingen", schrijft Redberg.
Sharahz is het hiermee eens. Als iemand weinig beweegt, wat te zwaar is, maakt het niet veel uit of die persoon wel of geen prediabetes heeft. "In mijn spreekkamer geef ik mensen het advies om meer te bewegen en op de voeding te letten. Deze aanbevelingen zijn zo algemeen dat we die aan iedereen moeten geven. Aan mensen met prediabetes, maar ook aan gezonde mensen", aldus Sharaz.
Ook andere gezondheidsexperts zijn sceptisch. Diabetes-expert Victor Montori van de Mayo Clinic: "Zoveel mensen dit label opplakken, helpt dat ze nou echt? Ze voelen zich gezond, maar door de campagne gaan ze zich ziek voelen." Het CDC blijft achter de test staan: "Het doel van deze test is niet om een kant en klare diagnose te geven, maar om mensen een beeld te geven van hoe ze ervoor staan. Het is bedoeld om het gesprek op gang te brengen."
Dilemma
Dat laatste is gelukt en wijst meteen op een dilemma. Is een prediabeet iemand die je als arts alvast in je voorbehandelkamer haalt tot hij diabeet wordt of die je er meteen weer uitschopt en adviseert om, bijvoorbeeld, een racefiets te kopen om lekker gezond te bewegen en minder te snacken op de bank?
Dilemma? Jazeker. Wie houdt in de gaten of die fiets de schuur wel uitkomt?
Nog 5
Je hebt 0 van de 5 kado-artikelen gelezen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Och arm, wat een test. Ik zat volgens dr. Arts maand geleden op nuchter 5.6 en volgens deze USA-sjoemeltest moet ik mij met mijn score ‘5 out of 10’ subiet bij de geneesheer melden omdat ik ‘likely’ kandidaat ben. Ja zo sleep je weer duizenden verbouwereerde nieuwelingen de Zorg in en blijven de schoorstenen roken.
Hmm. Niet iedereen laat zijn bloedsuikerwaarden meten. Je kan best prediabetes hebben zonder dat er ooit een haan naar kraait. Mogelijk ‘hoort’ een glucosewaarde van tussen de 6 en 7 m/mol gewoon bij je. Zoals de oogboldruk ook bij velen ‘te hoog’ kan zijn. Als er verder geen andere risico factoren, zoals hoge bijziendheid, in het spel zijn valt er weinig te duchten. Maar dokter Arts kan uit voorzorg ook adviseren te druppelen. Met prediabetes scherper kijken naar je eetpatroon. Eventueel uit voorzorg aanvullen met chroom-picolinaat en/of α-liponzuur. Ook aan te raden als je over de 7-grens zit.
Het lijkt niet erg succesvol, dat beleid...
De manier waarop eigen verantwoordelijkheid vaak wordt uitgelegd is 'eigen schuld'. Dat doet geen recht aan de maatschappelijke situatie waarin onze leefomgeving (die dit in de hand werkt) normaal wordt gevonden.
Tegelijk kan m.i. alleen werkelijk wat bereikt worden als mensen de zeggenschap over hun gezondheid zelf willen hebben. Ik heb hier al eens eerder gesteld dat gezondheid een heel individuele, zeer subjectieve status is. Iemand met reuma kan zich gezonder voelen dan iemand die niet lekker in zijn vel zit zonder dat hij een ziekte heeft. Juist doordat het subjectief is, is het heel bepalend hoe betrokken iemand bij zijn eigen gezondheid is.
Diezelfde betrokkenheid is m.i. de sleutel tot preventie. Elke vorm van verdere institutionalisering brokkelt deze eigen betrokkenheid verder af (want legt het buiten het individu). Dus nee, de maatregelen die de KMNG voorstelt vind ik om deze reden (en ook vanwege de stofjeskijk) persoonlijk niet handig.
Wat zou het voor impact hebben als het 'eigen verantwoordelijk' verhaal wordt vervangen door 'eigen betrokkenheid'?
Dennis, het officiële beleid in Nederland verschilt niet van dat in de VS: het individu dat DM 2 krijgt, is daar zelf verantwoordelijk voor. Licht mensen daarom voor, dan scheiden zich vanzelf de domoren en sukkels die moeten lijden van de mensen die wel zelf hun verantwoordelijkheid weten te nemen.
Wel steunt de voormalige minister op het gezondheidsdepartement inmiddels het omkeren van diabetes T2. Over het voorkomen ervan heeft de beste man nog geen uitspraken gedaan. Dat deden wel de in het KMNG verenigde artsen (al verwacht ik dat jij hun voorgestelde beleidsmaatregel niet kunt waarderen). De huidige Nederlandse minister heeft inmiddels een appje verzonnen, zodat mensen zelf kunnen bedenken wat ze niet moeten eten.
Dick, met ruim 29 mln diabeten en 86 mln prediabeten op 312 mln inwoners in de VS (in 2012), ofwel respectievelijk 9.2% en 27.5%, klinkt het mij niet vreemd in de oren om te richten op preventie. En de enige fase waarin dat nog zin heeft is bij prediabetes, dus die mensen moet je zien te bereiken. De werkelijke vraag is dan misschien wel of artsen ingesteld zijn op preventie.
Overigens, in Nederland zijn de cijfers niet anders. Hoe is ons preventie beleid anders dan in de VS?