Het is al lang stil in de bio-gangbaar discussie. Dat is op zich geen probleem. Veel van de discussies op dit terrein waren in het gunstigste geval gesprekken tussen doven. Iedereen zit in zijn/haar kamp en verdedigt de stellingen alsof het leven ervan af hangt. Ik zou dat ook graag zo gelaten hebben als Nathanael Johnson op Grist er geen prachtige beschouwing aan gewijd zou hebben.

Het begint met de vraag hoe de mens met zo weinig mogelijk grond zoveel mogelijk mensen voedt.

Doe je dat met groot/kleinschalige landbouw of met bio/gangbaar?

Leguminosen
De eerste vraag is eigenlijk niet te beantwoorden. Een aantal kleinschalige bedrijven haalt buitengewoon hoge opbrengsten, andere (in Afrika) hele lage. Ecomodernisten pleiten voor een zo intensief mogelijke landbouw op een zo klein mogelijk oppervlak, zodat er zoveel mogelijk grond overblijft voor natuur. Dat klinkt logisch, maar de omzetting van landbouwgrond in natuur is zeldzaam. Hooguit worden in jaren met lage prijzen de meest marginale gronden niet ingezaaid en in het omgekeerde geval wordt de grond weer in gebruik genomen.

Eén punt wordt alleen maar zijdelings aangetipt: doorgaan op de huidige weg is nauwelijks een optie.
Bij de vraag bio-gangbaar besteedt Johnson veel aandacht aan de vraag die op Foodlog regelmatig langswaait: waar komt stikstof vandaan?

In het Nederlandse denken is dat altijd dierlijke mest. Johnson stelt het echter helder: stikstof is óf gebonden door bacteriën meestal in symbiose met planten óf is industriële stikstof gemaakt uit gas. Een klein beetje komt als depositie als gevolg van bliksem of als vervuiling uit verbrandingsmotoren (Volkswagen diesel).

Mest is een afleidingsmethode want ook de stikstof uit mest is óf plantaardig óf industrieel en elk biologisch akker/tuinbouwbedrijf die niet zelf via leguminosen stikstof bindt, moet zich serieus afvragen waar die dan wel vandaan komt, omdat bedrijven die netto stikstof produceren uitermate schaars zijn.

pictagram_xyz
copyright: Pictgram XYZ


Meer door minder
Johnson gaat mee in de hypothese dat bio een 20 tot 30% lagere opbrengst heeft dan gangbaar. Maar dat verlies slaat om als je zelf stikstof moet “telen” in plaats van het via lange omwegen uit de industriële Haber-Bosch machine te stelen.
Een groter beslag op landbouwgrond is uitermate ongewenst, gezien de kaalslag die onze soort al op de planeet heeft toegepast. Minder verspillen, efficiënter boeren, minder vlees én hogere opbrengsten per hectare zijn allemaal nodig om de extra monden van de komende decennia te voeden.

Een prachtig uitgebalanceerd artikel van Johnson, in lijn met zijn serie over GMO. Eén punt wordt alleen maar zijdelings aangetipt: doorgaan op de huidige weg is nauwelijks een optie.

PS: Even inspirerend als de bijdrage van Johnson zijn de reacties op Grist.

Fotocredits: Nitrogen/Stikstof, Emdot
Dit artikel afdrukken