We hebben een stikstofcrisis. Die wordt gezien als een landbouw- en natuurcrisis. Waarbij de bouw slachtoffer is.

Alle boeren zijn boos. De radicale groep pakt het initiatief. De verwerkende industrie wordt ingedeeld in het kamp van de vijand. Het landbouwfront spat uiteen.

De transitiegezinde betrokkenen verklaren het traditionele landbouw systeem failliet. Ik zie me zelf minimaal als transitie welwillend. Maar voel groeiend ongemak. Er klopt iets niet.

De stikstofcrisis is geen landbouwcrisis. Het is geen natuurcrisis. De stikstofcrisis is een crisis van de stad.

De stad groeit uitbundig. Niet alleen in Nederland. Overal. In de stad balt zich de ontwikkeling van onze maatschappij samen. Daar wordt welvaart gecreëerd. Daar ontwikkelen zich de meeste nieuwe ideeën. Daar vindt culturele evolutie plaats die de natuurlijke evolutie ontstijgt.

De stad slokt gulzig ruimte op. Letterlijk. Figuurlijk. En eist toegang. Tot landschap. Tot (natuur)belevenissen. Tot de wereld, via de weg, de lucht, het spoor. En tot voedsel. Goedkoop, veelzijdig, veilig.

En dan krijg je een crisis. Een stikstofcrisis. Omdat inderdaad, zoals Johan Remkes zei, niet alles kan. Ik zie dit als een gevolg van de gulzige ontwikkeling van de stad die zoveel eist van haar omgeving. Een stad die ook op veel plaatsen nog jong en overmoedig is en de gevolgen van haar handelen niet overziet.

De rekening voor de stikstofcrisis dreigt nu neergelegd te worden bij de landbouw. Opdat de stad kan doorgroeien. Dat is onterecht, en onhoudbaar.

Is de landbouw daarmee slechts slachtoffer? Is een transitie niet nodig? Hoeft de landbouw geen maatregelen nemen om de impact op natuur en milieu terug te dringen? Nee, natuurlijk niet. Maar de stad moet ook haar verantwoordelijkheid nemen. Wat nu gebeurt is het gevolg van de groei van de stad en de druk die ze legt op haar omgeving en haar toeleveranciers. Je kunt het zien als de externe kosten die niet doorbelast worden. Nog niet. Een deel van de waarde die in de stad wordt gegenereerd zal ingezet moeten worden om natuur- en milieuvriendelijk voedsel te kunnen toeleveren naar de stad. De bal ligt bij de stad. De landbouw heeft de stad nodig.

Sijne van der Beek schreef deze opinie op zijn LinkedIn-pagina; voor Foodlog pasten we de tekst licht aan.
Dit artikel afdrukken