Aisha ‘Pinky’ Cole heeft 440k volgers op Instagram, betaalt met The Pinky Cole Foundation de studie van tientallen zwarte studenten, werd 35 jaar geleden geboren in Atlanta, Georgia en runt tien restaurants, van Harlem, New York tot Athens, Georgia. Geschatte waarde van haar onderneming: honderd miljoen dollar.
‘Black owned’
“Can racy branding take vegan food mainstream?” vraagt The New Yorker zich af. Het is misschien niet de meest brandende vraag, maar wel een prikkelende. Pinky presenteerde haar onderneming nadrukkelijk als een zwart cultureel initiatief, overal staat vermeld dat de restaurants ‘black owned’ zijn. Maar hoezo zou dat veganistisch eten naar een grote publiek kunnen brengen?
The New Yorker beschrijft hoe op een avond drie witte jongens voor het eerst bij Slutty Vegan gaan dineren. De een wilde naar een barbecue, maar een ander wilde absoluut een Sluttyburger, en niet alleen voor de (peperdure) culinaire ervaring. In het restaurant draaien D.J.’s op clubvolume en worden nieuwe klanten, zoals deze jongens, uitgemaakt voor ‘virgin sluts’, maagdelijke sletten. Het geldt als een eer om ‘sluttified’ te worden. De ‘inclusieve partysfeer’ is vanaf het begin de grootste niet-eetbare trekker van de Slutty Vegan restaurants geweest.
Het is de zeer ongewone juxtapositie van veganisme, dat vaak in verband wordt gebracht met wat ik nìet mag eten, met sletterigheidJuxtapositie
Even belangrijk is de drempelverlagende ‘attitude’ van Pinky voor wat veganistisch eten betreft. Ze wilde nadrukkelijk afrekenen met de notie dat veganisme iets is voor een elite, die zich beter voelt dan anderen omdat ze zo gezond en bewust bezig zijn. Een investeerder analyseert het succes van Slutty Vegan aldus: "Het is de zeer ongewone juxtapositie van veganisme, dat vaak in verband wordt gebracht met wat ik nìet mag eten, met sletterigheid, wat alle dingen zijn die ik ga doen ook al mag ik het niet.”
Dat rebelse, tegendraadse in de eetcultuur is op zich niet nieuw. De Amerikaanse auteur Benjamin Barber schrijft in zijn boek Consumed: How markets corrupt children, infantilize adults, and swallow citizens whole uit 2007: “Het geheim van fastfood is het informele en de snelheid waarmee het gegeten wordt, het ritueelloze maar hoogst effectieve wegwerken van een lading energie.” Fastfood als sociale gelijkschakelaar.
Politiek hedonisme
Is dat nog een juiste analyse? Je identiteit uitdrukken door wat je eet, communiceren met foto’s van borden eten, een groepsgevoel ontlenen aan een gedeelde culinaire passie: dat zijn allemaal recente fenomenen van (jeugd)cultuur. ‘Politiek hedonisme’ is de samenvattende term voor op een boodschap gericht consumentengedrag. Maar wat is die boodschap? We zijn allemaal gelijk? Helemaal ‘ritueelloos’ is Slutty Vegan niet. Maar die omkering van waarden is wel duidelijk. Pinky zal niet ontkennen dat haar burgers niet per se gezond zijn en vindt het prima dat er vleeseters in haar zaken komen.
Wat staat er dan op het menu? Allemaal burgers met sexueel getinte namen, een greep uit het aanbod: Ménage à Trois (met vegan bacon, vegan garnaal, vegan kaas, gekarameliseerde ui, sla, tomaat en de speciale Slut Sauce), Side Heaux (“New Orleans style crispy shrimp tossed in buffalo sauce with a side of fries and sweet and spicy coleslaw with our housemade ranch dipping sauce”) en Super Slut (ook lekker, met guacamole en jalapeños). En allemaal gemaakt met ‘vlees’ van Impossible of Beyond Meat.
Dreadlocks
Pinky’s levensloop leest als het typische from rags to riches-verhaal, dat voor heel veel zwarte Amerikaanse meisjes en jongens geen werkelijkheid wordt. Ze onderscheidt zich met een groot creatief marketingtalent, met een fijn gevoel voor wat er onder jongeren leeft.
Pinky is de dochter van Jamaicaanse ouders. Haar vader zat een straf van dertig jaar uit wegens drugshandel, haar moeder werkte bij McDonald's, zong in een reggaeband en had dreadlocks tot op de grond. Pinky heeft roze dreadlocks, koken leerde ze van haar moeder (vega) en oma (vlees). Ze probeerde het een tijdje als actrice, werd producer bij de tv, totdat ze haar eigen Jamaicaanse restaurant begon, dat in 2016 afbrandde. Haar vriend belandde in de gevangenis voor doodslag.
Hij zit zijn straf nog uit. Pinky begon vegan burgers te verkopen omdat er na negen uur 's avonds nergens veganistisch eten te krijgen was. Eerst in een ghost kitchen, toen in een food truck en daarna in een winkelpand. Ze trok investeerders aan met haar sexy imago en rees naar stardom, mede door slimme allianties aan te gaan met bekende artiesten en sporters. Instagram en andere socials deden de rest, de Slutty merchandise vliegt de online winkel uit. In haar kielzog varen vele andere ‘black owned’ bedrijfjes mee, samen een zelfbewuste beweging vormend, succesvol in opkomende zwarte buurten.
Ik ben al global, de wereld ziet me alleen nog nietArgusogen
Slutty Vegan is niet alleen een emancipatoir en commercieel succes, het wordt ook met argusogen gevolgd door de handel in plantaardige vleesvervangers, want die ligt behoorlijk op zijn gat. Een kwart van de Amerikanen zegt best plantaardig te willen gaan eten, maar dan moet de vleesvervanging wel goedkoper en lekkerder worden.
Aan ambities ontbreekt het Pinky niet, marketeers zien een enorme potentie in haar charismatische leiderschap. Als personificatie van een hamburgerketen is dat wel iets beters dan de clown Ronald McDonald.
Dit jaar wil ze elke maand een vestiging openen in een andere Amerikaanse stad. Over plannen om de grote plas over te steken is niets bekend. Maar, zegt Pinky: “Ik ben al global, de wereld ziet me alleen nog niet”.
Op 10 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Helemaal eens Huib. 'Save the planet' is de grootste onzin die er is. "Save me" daar gaat het om. En soms, maar meestal niet, is dat ook goed voor the planet. Alignement heet dat tegenwoordig in vaktermen.
Ja inderdaad, Jan Peter, #5 , bij mij om de hoek ongeveer. Maar op mijn leeftijd is iets uit 2017 'recent', ik weet nu hoe jij dat ervaart? Maar je zal het met me eens zijn dat alleen 'save the planet' niet heel ver komt als propositie. Slutty Vegan zegt: 'fuck iedereen & allemaal welkom en dat mogen wij zeggen want we eten vegan, ongeveer'. Culturele oppositie werkt alleen als er ook on-braafheid inzit. Zoals ik vroeger in ouwe 6 cilinder BMW's reed, maar wel op schone lpg.
The Vegan Junk Food Bar opende in 2017 haar eerste vestiging in Amsterdam.
Maud, #1 , je hebt natuurlijk gelijk, voeding, cultuur en identiteit gaan al eeuwig hand in hand. Hollanders zijn zelfs trots op hun gestampte pot, Nick Trachet heeft er zijn schitterende levenswerk van gemaakt en in Italië was het land te klein toen iemand laatst beweerde dat de klassieke Italiaanse keuken allemaal recent jatwerk was. Ik doel natuurlijk ihb op het recente, door de socials aangewakkerde fenomeen. De term 'politiek hedonisme' heb ik overigens van Antonia Mazel en vat het goed samen. In dit geval is het: vegan junkfood eten met een boodschap. Genieten en toch de wereld verbeteren. Klinkt misschien wat cynisch, maar als expressiemiddel is voeding en gezondheid, met een dosis (klimaat)activisme, inclusiviteit en solidariteit, een mooi project voor jongeren. Met een lokaal gebrouwen IPA-biertje erbij. We kunnen zo iemand als Barthes nu goed gebruiken om dat te duiden.
Om iets interessants te bieden heb je talent nodig. Marketing heb je alleen nodig als het allemaal nogal middelmatig is. Als het weinig betekenis heeft. Dan moet er iets van gemaakt worden.
Zo zie ik Jaap Korteweg ook. Niet een door god gegeven marketing talent, gewoon vinden dat er iets moet gebeuren en daar energie in stoppen. Zie ander draadje.
Steve Jobs, zelfde laken een pak. Leuk nieuw, gratis, boek uit. "Make Something Wonderful". Review in Time.
Een idee voor de @Farmers Defence Force? Maak er eens iets moois van.