1 min
Met man en macht proberen we in ons propvolle en supergeordende land de natuur te beschermen. We zien natuurbescherming als een daad om het verleden te bewaren, schrijft Liesbeth Bakker, verbonden aan WUR en NIOO. Maar we moeten juist vooruit kijken, en 'offensieve strategieën voor natuur- en milieubescherming' inzetten. Dat kan door rewilding, het geven van meer ruimte aan natuurlijke processen.
"Bijna alles kan wilder. Van de kleinste tuin tot het grootste natuurgebied", zegt rewilding-professor Bakker in het in het eerste Nederlandse rewilding-boek, dat donderdag aangeboden werd aan de Tweede Kamer. "Dit boek laat een enorme verscheidenheid aan rewildingvormen en -initiatieven zien: van stadsbalkon tot landschap, van jong tot oud, van stuifzand tot wolf, stapsgewijze verandering en echt langere processen van hervorming", zegt mede-auteur Koen Arts aan. Bakker, Arts en Arjen Buijs redigeerden de bundel essays die verschillende visies op de ecologische, bestuurlijke en maatschappelijke discussies rondom rewilding combineert. Met het boek hopen de auteurs de implementatie van rewilding in Nederland in een stroomversnelling te brengen.
Meestal vindt rewilding plaats in de vorm van verwildering van een heel gebied. Denk bijvoorbeeld aan de herintroductie van grote grazers. Maar het kan ook op veel kleinere schaal en dat betekent dat rewilding inmiddels veel meer is dan een tool 'in de gereedschapskist van ecologen': iedereen kan er in zijn eigen tuin of balkon mee aan de slag.
"In een verstedelijkt land als Nederland hebben mensen veel behoefte aan authentieke natuurervaringen, bijvoorbeeld in verwilderde natuur. In dit boek laten we zien dat de grote uitdagingen die er zijn rond duurzaamheid, stikstof en ruimtelijke planning op veel plekken juist kansen bieden voor rewilding. Langs de grote rivieren, in het veenweidegebied en op de hogere zandgronden. Het leuke is dat rewilding ook in de stad spannende natuurervaringen mogelijk maakt. Bijvoorbeeld door watervalletjes en verticale bossen op hoogbouw, of door kleine stukjes groen te verwilderen," zegt Buijs, die zich bezighoudt met de samenwerking tussen burgers, natuurorganisaties en overheden in hun zoektocht naar bescherming van biodiversiteit met ruimte voor natuurervaringen.
Volgens Bakker kan de natuurzich heel goed zelf redden, "zolang wij haar daar de ruimte voor geven!"
"Bijna alles kan wilder. Van de kleinste tuin tot het grootste natuurgebied", zegt rewilding-professor Bakker in het in het eerste Nederlandse rewilding-boek, dat donderdag aangeboden werd aan de Tweede Kamer. "Dit boek laat een enorme verscheidenheid aan rewildingvormen en -initiatieven zien: van stadsbalkon tot landschap, van jong tot oud, van stuifzand tot wolf, stapsgewijze verandering en echt langere processen van hervorming", zegt mede-auteur Koen Arts aan. Bakker, Arts en Arjen Buijs redigeerden de bundel essays die verschillende visies op de ecologische, bestuurlijke en maatschappelijke discussies rondom rewilding combineert. Met het boek hopen de auteurs de implementatie van rewilding in Nederland in een stroomversnelling te brengen.
Meestal vindt rewilding plaats in de vorm van verwildering van een heel gebied. Denk bijvoorbeeld aan de herintroductie van grote grazers. Maar het kan ook op veel kleinere schaal en dat betekent dat rewilding inmiddels veel meer is dan een tool 'in de gereedschapskist van ecologen': iedereen kan er in zijn eigen tuin of balkon mee aan de slag.
"In een verstedelijkt land als Nederland hebben mensen veel behoefte aan authentieke natuurervaringen, bijvoorbeeld in verwilderde natuur. In dit boek laten we zien dat de grote uitdagingen die er zijn rond duurzaamheid, stikstof en ruimtelijke planning op veel plekken juist kansen bieden voor rewilding. Langs de grote rivieren, in het veenweidegebied en op de hogere zandgronden. Het leuke is dat rewilding ook in de stad spannende natuurervaringen mogelijk maakt. Bijvoorbeeld door watervalletjes en verticale bossen op hoogbouw, of door kleine stukjes groen te verwilderen," zegt Buijs, die zich bezighoudt met de samenwerking tussen burgers, natuurorganisaties en overheden in hun zoektocht naar bescherming van biodiversiteit met ruimte voor natuurervaringen.
Volgens Bakker kan de natuurzich heel goed zelf redden, "zolang wij haar daar de ruimte voor geven!"
Dat heeft daar niks mee te maken, Frank Eric, als wij met zijn allen vinden dat stikstof onze leefomgeving verpest dan moeten wij daar wat aan doen. Als wij ergens natuur willen, dan moeten we de natuur zn gang laten gaan, veel of weinig stikstof, je krijgt gewoon wat andere natuur. Maar wel natuur. Zelfs rond Tsjernobil krijg je natuur. Juist en vooral omdat wij daar niet meer durven te komen.
#2 Willem, "Natuur is niks doen, het laten gebeuren. Hoef en mag je ook nooit ingrijpen. "
Moet je dan ook de stikstofvervuiling zijn gang laten gaan?
Het bewust herintroduceren van wat dan ook is tuinieren. Dan moet je je er ook mee bezig blijven houden, je hebt een verantwoordelijkheid en je wilt een bepaalde richting op.
Natuur is niks doen, het laten gebeuren. Hoef en mag je ook nooit ingrijpen. Krijg je ook niet die domme discussies zoals bij de oostvaardersplassen.
Dewilding.
Zo'n 80 ha bos wordt bij ons momenteel gekapt. Lang geleden zijn de bomen gekapt om er landbouw te bedrijven, dit leidde uiteindelijk tot een arm heidegebied. Inmiddels is er vanzelf weer een bos ontstaan, het voelt zich daar kennelijk thuis op die grond, die locatie. Maar dat bos is daar ongevraagd gekomen, 'en dat kan natuurlijk niet'.
Ze worden met veel geweld (en vervuiling in dit Natura2000 gebied) gerooid om het vliegend hert, de kamsalamander en duivelsnaaigaren van een toekomst te verzekeren. Er worden ook hier en daar weer wat bomen aangeplant die hier wél thuishoren (iets anders dan thuis voelen). Ook moet de pH van de bodem opgekrikt worden. Hiervoor wordt op grote schaal gesteentemeel gestrooid.
- Zijn er naast Natura2000 ook natuurgebieden?
- Ik vraag mij af of er hierna niet meer 'getuinierd' hoeft te worden en de zuurgraad van de bodem na de eenmalige gift vanzelf op peil blijft. Zou dan in de landbouw ook moeten kunnen!