'Fabrieken sluiten'
"Als markten zoals in Europa niet meer groeien omdat het reële inkomen van consumenten verslechtert, dan moeten we toch manieren vinden om onze producten aan de man te brengen. Dat betekent kosten verlagen en soms fabrieken sluiten als er geen behoefte meer is." Die woorden sprak bestuursvoorzitter Paul Polman van Unilever tegenover het Duitse blad Wirtschaftswoche. Dat nieuws pikte het FD uit het gesprek met het Duitse blad.
'Eén van de grootste NGO's ter wereld'
Polman zei echter meer. Hij vertelde de rol van zijn multinational te zien als die van een verantwoordelijke NGO die de levensomstandigheden van mensen moet verbeteren. Polman gebruikt het woord niet als een metafoor, maar bedoelt zijn bedrijf daadwerkelijk te typeren als een NGO. Polman: "Unilever is een van de grootste NGO's ter wereld. We zijn niet van regeringen afhankelijk. We helpen meer vrouwen aan het werk en geven meer geld uit aan microkrediet in onze waardeketen dan welke andere NGO ook."
Als een van de grootste consumentengoederenbedrijven ter wereld acht de bestuursvoorzitter van Unilever zijn onderneming verantwoordelijk voor de verbetering van de levensomstandigheden van mensen. In het gesprek geeft hij aan dat Unilever 303 miljoen mensen heeft geholpen hun persoonlijke hygiëne te verbeteren met campagnes voor handen wassen, mondhygiëne en het zuiveren van water. In 2010 waren dat er echter nog 52 miljoen, terwijl hij ambieert 1 miljard mensen te helpen.
Sneller en meer te helpen buiten Europa
De woorden zijn opmerkelijk. Eén miljard mensen helpen, is sneller gerealiseerd in met name de nieuwe Aziatische markten dan in verarmend Europa waar al meer dan genoeg aanbod en te geringe winstmogelijkheden zijn. Indien nodig, dan zal Polman ervoor kiezen hulp te bieden en te verdienen aan arme mensen die de middelen hebben of juist nog net niet hebben om een fundamentele stap voorwaarts te zetten in hun bestaan.
Aan hen zijn de diensten van Unilever beter besteed dan aan verwende Europeanen die er minder behoefte aan hebben. Zoals hij in het interview zegt: die keuzen maakt hij zelf voor zijn bedrijf want hij is 'niet gekozen om een populariteitswedstrijd te winnen'; hij moet immers ook op zijn rentabiliteit letten om de funding van Unilever als NGO te kunnen zekerstellen in een wereld waarin de zon niet voor niets opgaat.
Niet 'acuut', wel herhaling van woorden uit 2012
Maatregelen in Europa zouden echter nog niet 'acuut' zijn. In 2012 gaf Unilever in de Duitse pers al eens aan zich voor te bereiden op de verarming van de Europa en zich te richten op de groeimarkten elders.
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
In cafes en restaurants kom ik nogal eens biothee van Simon Levelt tegen, die propageren geen kunstmest en insecticiden in hun theecultures te gebruiken. Gek dat ik die theesoorten bij de kruidenier om de hoek helemaal niet tegen kom, kwestie van prijs toch, die in cafes door de winstmarges van 300% ondergeschikt worden, maar waarin ze zich wel kunnen onderscheiden? wie het weet mag het zeggen.
Het is toch niets nieuws dat een multinationale onderneming onafhankelijk van welke regering dan ook opereert? Dat is toch de essentie van Non-Governmental?
Vanuit systeemdenken bekeken staat er wel een leuke paradox in de rol van verantwoordelijke (NG)O:
1) Als markten zoals in Europa niet meer groeien omdat het reële inkomen van consumenten verslechtert
2) Unilever krimp van de werkgelegenheid bij zijn Europese fabrieken overweegt indien Europa verder verarmt
Ik meende altijd dat die consumenten hun besteedbaar inkomen ergens moeten verdienen. Door werkgelegenheid naar lage lonenlanden exporteren dragen de beursgenoteerde NGO's actief bij aan de vicieuse cirkel van minder inkomen - minder bestedingen - minder vraag - minder werkgelegenheid - minder inkomen.
Dick #2, Inderdaad zou dat veel kunnen schelen omdat Unilever een enorm bedrijf is dat centraal wordt aangestuurd en wanneer het roer omgaat dus snel bergen kan verzetten waar het duurzaam gedrag betreft en het stimuleren ervan. In die zin zou je zelfs kunnen stellen dat we blij mogen zijn dat de wereld in handen is van multinationals die de oerdomme hersendode burgerslaaf meenemen in dat gedrag of het nu gaat om Unilever of andere multinationals als `vlieguren` Greenpeace of Amnesty (weliswaar niet beursgenoteerd maar toch...).
Feit blijft dat het gaat om een door en door corrupt en ziekmakend (letterlijk) systeem dat zichzelf omwille van winstmaximalisatie koste wat kost in stand wil houden. En zolang de politiek (wij met zijn allen) achter de feiten aan blijft hollen zal de werkelijke verandering (tot in de poriën) van onder af op moeten komen omdat het individu nu eenmaal de enige lerende ondervindende eenheid is. Of ons gezien de uiterst belabberde toestand van de planeet die tijd ook wordt gegeven zullen we gaan zien. Zachte zeep of Magnums, that´s the question.
De man is natuurlijk niet krankzinnig of straalbezopen, maar probeert via een 'aardig' gedachte-experiment, wij zijn NGO en bezig de levens van velen te verbeteren, een ontslaggolf, het sluiten van fabrieken en het verkopen van de fooddivisie, zacht te laten landen.
Ik begrijp - denk ik - wat je bedoelt. Sterker nog: ik denk dat velen het denken.
Maar bekijk het eens anders: de donaties aan Greenpeace en Amesty komen via de salarisstrook van bedrijven, waarvan de nodige multinationals. Als die bedrijven door kritiek van o.m. mensen zoals jij nu eens direct hun verantwoordelijkheid nemen, dan zou dat toch veel schelen. Sterker nog: het zou het echte verschil maken.
Blijf je, zo bekeken, bij je oordeel?