"Paul Polman, de Nederlandse topman van Unilever, pakt die handschoen op. Het is zijn eerste interview sinds het verhitte debat in Nederland." Met die woorden opent het AD een verrassend vraaggesprek (achter de betaalmuur) met Polman over de (uiteindelijk verlaten) afschaffing van de dividendbelasting in Nederland waar Unilever vermoedelijk de hoofdrol in speelde.

Superieure bubbel
De toon van het gesprek is kribbig van de kant van Polman. De AD interviewers, Annemieke van Dongen en Sander van Mersbergen, laten zich er niet door afleiden en tonen hun gesprekspartner als een man die hen kleineert, verwijt niet internationaal geïnformeerd te zijn en al helemaal niet te kunnen denken in de grote en goede structuren die hij wil realiseren.

De tekst laat de indruk achter van een man die vanuit zijn belevingswereld zijn gesprekspartners voortdurend op superieure toon wijst op hun vooringenomen onkunde. Hij lijkt niet te zien dat ze hem met andere perspectieven benaderen en antwoordt vanuit het gelijk van zijn bubble.

Het kabinet heeft altijd ontkend dat Unilever invloed zou hebben gehad op het voornemen om de dividendbelasting op te heffen. Polman zegt in het gesprek dat Unilever het afschaffen van de dividendbelasting altijd als "keiharde voorwaarde" heeft gesteld voor het vestigen van het internationale hoofdkantoor in Rotterdam. Niet alleen hij, maar ook anderen van Unilever zeggen dat al gedurende een decennium, volgens Polman.

'Voor de halve prijs naar Aldi'
Polman ziet Unilever als een heil voor Nederland dat ons land met dank had moeten accepteren: Dividendbelasting is gewoon niet de juiste belasting als je Brits-Nederlandse bedrijven als Shell en Unilever wilt binnenhalen. Als je meer groene energie wilt, ga je toch ook geen belasting heffen op zonnepanelen?” Polman somt op wat Unilever in zijn ogen bijdraagt aan de Nederlandse economie. "Doordat we in Rotterdam een hoofdkantoor hebben, besteden we hier jaarlijks één miljard euro, we werken samen met 4.500 kleine bedrijven. Ik ben het met Mark Rutte eens: het zou zonde zijn als Nederland dit soort bedrijven verliest. Maar mensen hadden een andere mening. Dat is democratie, dan trek je je conclusies.”

Mijn grootste zorg is het economische systeem waarin de inkomensverschillen groter worden. Het wereldvoedselvraagstuk, het klimaat: zulke problemen vereisen langetermijnoplossingen, terwijl de markt veel druk zet op kortetermijnwinst
Britse beleggers zouden het aandeel Unilever dumpen als het bedrijf zich helemaal in Rotterdam zou vestigen omdat ze geen dividendbelasting willen betalen. Wel willen ze één hoofdkantoor omdat de bestaande structuur van het bedrijf met twee hoofdkantoren nodeloos kostbaar is. "Als jij iets voor de halve prijs bij Aldi kan kopen, ga je dan naar Albert Heijn?", zegt Polman tegen zijn gesprekspartners. Hij probeerde zijn Britse aandeelhouders toch een Nederlands hoofdkantoor te laten accepteren en had de afschaffing van de dividendbelasting nodig om zijn beleggers over de streep te trekken. Werd teleurgesteld door de Nederlandse politiek die niets begrijpt van Polmans echte drijfveren: "bij ons draait het niet alleen om aandeelhouders. Ik kan heel makkelijk een derde van het personeel eruit gooien en de kosten omlaag schroeven. En natuurlijk zijn er aandeelhouders die dan zeggen: yes, I like that. De vraag is: wil je winst voor een paar miljardairs of voor miljarden mensen?" De AD-interviewers vragen of Polman zich zorgen maakt over de macht van miljardairs. Polman antwoordt: "Mijn grootste zorg is het economische systeem waarin de inkomensverschillen groter worden. Het wereldvoedselvraagstuk, het klimaat: zulke problemen vereisen langetermijnoplossingen, terwijl de markt veel druk zet op kortetermijnwinst."

Beleefd sms-je naar vriend Mark
Premier Rutte heet in het gesprek steevast Mark. Mark voelde zich niet verraden door het besluit van Unilever om het hoofdkantoor uiteindelijk niet in Nederland te concentreren, want Polman en hij zijn goed bevriend en delen dezelfde idealen, zo ademt het gesprek. De internationaal georiënteerde leider van een grote multinational en die van een klein land aan de Noordzee lijken hun hoofd te schudden over de gevoelens in Nederland voor hun onbegrepen idealen

Volgens verhalen in de pers zou Polman Rutte per sms-je hebben laten weten dat Unilever toch niet naar Rotterdam kwam. Zo is het niet gegaan, zegt Polman; het sms-je was slechts beleefdheid omdat je iemand niet 's ochtends vroeg belt.

Op de ochtend, begin oktober, dat Unilever besloot de verhuizing af te blazen, sms-te Polman Rutte rond zes uur in de ochtend met de vraag "Mark, ben je wakker, want ik wil met je praten". Toen die al wakker bleek, belden ze een uur. Volgens Polman verliep het gesprek goed: “Mark was niet boos, niet tegen mij. Mark en ik zijn goede vrienden. Hij was teleurgesteld, net als ik.”

Polman verwijt Rutte niets. De oppositie komt er minder gemakkelijk vanaf: “Op zich is het goed dat er discussie is. Maar als je een oppositiepartij hebt die zegt ‘wij gaan het meteen weer afschaffen als wij aan de macht komen’ en je weet dat regeringen in twee seconden kunnen omslaan. Dat helpt niet mee, als je hier in Engeland maar een vrij krappe marge hebt om de verhuizing erdoor te krijgen.”

Zoals bekend, nam het kabinet de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting op 15 oktober terug na het ochtendgesprek van Unilevers CEO Polman en premier Rutte. Het plan was politiek niet meer te verkopen.
Dit artikel afdrukken