1 min
Een nieuw voedselschandaal laait op in Frankrijk. Producenten verwerken nanodeeltjes in hun producten, zonder dat op het etiket te vermelden. De grote vraag: doen ze dat met opzet?
De Franse consumentenorganisatie 60 Millions de consommateurs heeft in 18 verschillende levensmiddelen nanodeeltjes aangetroffen, zonder dat er op het etiket melding van werd gemaakt. Dat is in strijd met de Europese regelgeving.
Sinds 2014 zijn levensmiddelenproducenten verplicht op het etiket te vermelden dat zij nanodeeltjes (kleiner dan 100 nanometer in doorsnee, ofwel 50.000 dunner dan een haar) verwerken als het aandeel van de microscopisch kleine deeltjes boven de drempel van 10% uitkomt. Bij de 18 onderzochte soorten koekjes, snoepjes en ijsjes zaten in alle gevallen additieven in de vorm van nanodeeltjes. Die kunnen gebruikt worden om de kleur, geur, vloeibaarheid of textuur van producten te beïnvloeden. Van één stof, de kleurstof titaandioxide ofwel E171, maakte het aandeel nanodeeltjes in álle onderzochte producten meer dan 20% uit van de hele toevoeging.
"Of de producenten zijn onwetend over de aanwezigheid van deze stof in hun ingrediënten, of ze ontkennen het probleem", schrijft 60Millions. Desgevraagd gaven de fabrikanten aan geen nanomaterialen te gebruiken; ongeveer de helft gaf geen antwoord. Volgens de consumentenorganisatie is het onmogelijk vast te stellen of het om "kwade wil" dan wel "onwetendheid" gaat. "Misschien hebben de fabrikanten geen toegang tot alle informatie van hun leveranciers", citeert Le Figaro. De krant vroeg de Association nationale des industries alimentaires (ANIA) om commentaar. De fabrikantenvereniging zei het onderwerp al langere tijd te volgen en zich aan de voorschriften te houden. Wel geeft ANIA aan dat dat nog niet zo gemakkelijk is, omdat "de definitie van nanomaterialen in de Europese regelgeving onvoldoende precies is."
Het verplicht melden van nanodeeltjes op etiketten is mede op advies van de Europese en Franse voedselveiligheidsinstanties tot stand gekomen, omdat nog onvoldoende bekend is wat de gevolgen van nanomaterialen zijn voor de gezondheid en voor het milieu, aldus Le Figaro.
Dit artikel afdrukken
Sinds 2014 zijn levensmiddelenproducenten verplicht op het etiket te vermelden dat zij nanodeeltjes (kleiner dan 100 nanometer in doorsnee, ofwel 50.000 dunner dan een haar) verwerken als het aandeel van de microscopisch kleine deeltjes boven de drempel van 10% uitkomt. Bij de 18 onderzochte soorten koekjes, snoepjes en ijsjes zaten in alle gevallen additieven in de vorm van nanodeeltjes. Die kunnen gebruikt worden om de kleur, geur, vloeibaarheid of textuur van producten te beïnvloeden. Van één stof, de kleurstof titaandioxide ofwel E171, maakte het aandeel nanodeeltjes in álle onderzochte producten meer dan 20% uit van de hele toevoeging.
"Of de producenten zijn onwetend over de aanwezigheid van deze stof in hun ingrediënten, of ze ontkennen het probleem", schrijft 60Millions. Desgevraagd gaven de fabrikanten aan geen nanomaterialen te gebruiken; ongeveer de helft gaf geen antwoord. Volgens de consumentenorganisatie is het onmogelijk vast te stellen of het om "kwade wil" dan wel "onwetendheid" gaat. "Misschien hebben de fabrikanten geen toegang tot alle informatie van hun leveranciers", citeert Le Figaro. De krant vroeg de Association nationale des industries alimentaires (ANIA) om commentaar. De fabrikantenvereniging zei het onderwerp al langere tijd te volgen en zich aan de voorschriften te houden. Wel geeft ANIA aan dat dat nog niet zo gemakkelijk is, omdat "de definitie van nanomaterialen in de Europese regelgeving onvoldoende precies is."
Het verplicht melden van nanodeeltjes op etiketten is mede op advies van de Europese en Franse voedselveiligheidsinstanties tot stand gekomen, omdat nog onvoldoende bekend is wat de gevolgen van nanomaterialen zijn voor de gezondheid en voor het milieu, aldus Le Figaro.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_oxide.jpg){kind=link}
In het oktobernummer van 60 millions de Consommateurs (p6), laten een aantal leveranciers weten geen titaandioxide meer te gebruiken in hun producten. Zo zegt Auchan: "alle producten van het merk Auchan met nanodeeltjes worden verwijderd uit de schappen, een deel is al verwijderd". Fabrikanten zoeken zekerheidshalve naar alternatieven.
Dennis #2 over jouw vragen:
Een indirecte collega is specialist op het gebied van het meten van nano-deeltjes m.b.v. laser diffractie en helpt mee bij de ontwikkeling van geaccepteerde meetmethoden. Wat ik van hem heb geleerd:
Gedraagt zo'n stofje zich nog als nanodeeltje als het gebonden zit in een koekje?
Het blijkt dat nanodeeltjes snel agglomeren tot een cluster, dit vindt plaats in hoog en laag visceuze vloeistoffen. Ook bij nanopoeders treedt dit effect op. Onder druk of sterke verdunning in een geschikte vloeistof worden deze clusters opgebroken in nanodeeltjes.
En andersom, tellen (of beter gezegd: gedragen) peptides waar eiwitten tot afgebroken worden ook als nano?
Onbekend, maar wat ik me kan indenken, indien het geval dat er nano deeltjes ontstaan, het lichaam door evolutie hiermee heeft geleerd om te gaan.
Maar waarom zijn deeltjes die van nature in nanoschaal voorkomen eigenlijk niet verdacht?
Om dezelfde reden dat radioactieve achtergrondstraling wordt geaccepteerd. Misschien schadelijk maar wat kunnen we er aan veranderen?
Verder denk ik dat de vorm van nanodeeltjes, fysisch gezien veel kan bijdragen aan de toxiciteit, denk maar eens aan ronde en rechthoekige nanodeeltjes.
Gedraagt zo'n stofje zich nog als nanodeeltje als het gebonden zit in een koekje? En andersom, tellen (of beter gezegd: gedragen) peptides waar eiwitten tot afgebroken worden ook als nano?
Op die laatste vraag kan ik het formele antwoord zelf vinden: ze vallen niet onder de definitie. De Europese verordening stelt dat onder de definitie 'nano' valt:
„technisch vervaardigd nanomateriaal”: doelbewust geproduceerd materiaal dat een of meer dimensies heeft van 100 nm of minder.... Maar waarom zijn deeltjes die van nature in nanoschaal voorkomen eigenlijk niet verdacht?
Ik ben me ervan bewust dat nanodeeltjes zich volkomen anders kunnen gedragen dan hetzelfde materiaal op micro- of macroschaal. Maar ik heb me bovenstaande vragen altijd afgevraagd, zonder ooit een duidelijk antwoord te hebben gevonden. Iemand?
De EFSA was redelijk geruststellend over een bekend nanodeeltje: titaan dioxide, maar de vraag is hoe onafhankelijk is de EFSA?
Het RIVM was wat voorzichtiger: "levereffecten niet kunnen worden uitgesloten".
Deze recente studie heeft het over vergiftiging van lever, hersenen en embryo's. In muizen, maar toch.
Het spul is (potentieel?) giftig omdat het stapelt in je lichaam, het zit in witte dingen, zoals tandpasta, snoep, koffiecreamer, bak- en taartdecoratie-producten en witte sauzen.
Titaan dioxide (E171) zit ook in zonnebrandmiddelen. De consensus is dat het geen kwaad kan, maar nanodeeltjes in je huid zijn niet onomstreden. Verder zit het als pigment in van alles: cosmetica, verf, papier, plastic, aardewerk, inkt.
Er zijn wat plausibele mechanismen gevonden in o.a. deze dierstudie die hinten in de richting van kanker.
Het lijkt er op dat we geen betrouwbare gegevens hebben waaruit blijkt dat nanodeeltjes zoals titaandioxide veilig zijn. Als je het voorzorgprincipe hanteert, dan is de consequentie: niet toelaten, eerst aantonen dat het veilig is?