Middenin een vogelgriep-, klimaat- en biodiversiteitscrisis is het duidelijk dat er wat moet gebeuren met de pluimveehouderij. In enkele maanden tijd zijn al méér dan een miljoen kippen en eenden vergast, maar ook wilde vogels en zoogdieren zijn massaal de klos. Na jarenlang hopen dat er de volgende winter geen vogelgriep komt, is die hoop vervlogen en is het hoog tijd voor een gedegen lange termijn beleid.
De (integrale) oplossing ligt volgens Caring Farmers bij een kleinere kippenstapel en robuustere dieren. Steeds meer boeren houden kippen in kleinschalige, (mobiele) huisvestingssystemen en het is tijd dat deze duurzame en innovatieve houderij als aparte tak wordt gezien met bijgaande passende regelgeving.
Nu vallen deze houders met regelgeving steeds tussen wal en schip – tussen de hobby houder en de grootschalige gangbare houderij. Aparte regels zijn belangrijk om aan de ene kant dierenwelzijn en voedselveiligheid in deze groeiende tak te waarborgen, en aan de andere kant de tak te laten floreren. Passende minimum eisen voor hygiëne, milieu en dierenwelzijn, maar toegespitst op korte ketens, onderling vertrouwen, gezonde en bewegelijke dieren die buiten scharrelen, en passend bij de draagkracht van de boer.
De belangrijkste en acute maatregelen die wij vragen om het welzijn van onze kippen snel te waarborgen: duidelijke richtlijnen voor afschermplicht kleinschalig gehouden pluimvee, en zo snel mogelijk starten met een vaccinatie pilot voor (kleinschalige) houderijen waarbij er geen sprake is van export.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Interessante podcast over vogelgriep. . Met name in Azie komen er overdrachten naar mensen voor, het laatste jaar is daar een versnelling in te zien. Wat betreft risico wordt Nederland genoemd, met zijn hoge dichtheden aan pluimvee, maar vooral ook Azie, omdat daar pluimvee gehouden wordt temidden van wilde vogels, en er daar geen zicht op is, bijvoorbeeld in rijstvelden. Zo worden in Indonesie vaak magere kippen verkocht, omdat men daar bang is voor hormonen in kip, een dikke kip zou dan vol ermee zitten. Magere kippen kunnen echter ziek zijn; zieke kippen (met vogelgriep bijvoorbeeld) worden daar gewoon op de markt verkocht, de boer beurt er dan nog geld voor.
Voor overdracht tussen mensen zijn slechts vijf mutaties nodig, die alle al afzonderlijk gevonden zijn; in zeehonden zijn vier van de vijf gevonden.
#2 klinkt inderdaad leuk, kleinschaliger . Dat klinkt ook weer hier.
Hoogleraar Virologie Thijs Kuiken: "We hebben het virus uit onze handen laten glippen (en dat ondanks dat men er in Nl met zijn neus bovenop zat...mijn toevoeging)’, stelt Kuiken. ‘In de wilde vogelpopulatie hebben we totaal geen controle over het virus. Nu ook zoogdieren vatbaar blijken neemt het risico voor mensen toe. In de geschiedenis hebben grieppandemieën altijd een element van vogelgriep in zich gehad.’"
Vaccins gaan verspreiding van het virus niet tegen, en dat is ongewenst. Mutanten kunnen zich zo ontwikkelen, en ook blijven overspringen naar andere soorten.
Kuiken wijst naar een rapport van de Expertgroep Zoönosen, waarin onder meer wordt aangeraden om 1) de dichtheid van bedrijven te minderen, en 2) het aantal dieren per bedrijf te minderen en 3) om bedrijven te weren uit waterrijke gebieden (dat verkleint de kans van overdracht van wilde watervogels vice versa). 4) (mijn toevoeging) aantal kippen per afgesloten éénheid lager maken? Ergens tussen 0 kippen en 100.000 moet toch iets kunnen, en tussen 0 bedrijf en 1 bedrijf per zoveel km2.
Het ongezonde idee om broedgebieden weg te halen van wilde watervogels wordt nog net niet geopperd, temeer omdat Nederland als geheel een deltagebied is; dan zou heel Nederland moeten verdwijnen, en de grachten in Amsterdam dicht. Meeuwen die van zee komen ook weren. Andere diersoorten (het virus spring immers over) ook weren.
Beetje paralel met bovenstaande (systeemdenken?): meerderheid-nederlanders-is-tegen-intensieve-veehouderij-maar-we-eten-nog-nauwelijks-vegetarisch . Voor 'het gevoel' is er bij best wel een aantal iets niet in de haak met hoe wij dieren houden: "Het beeld van ‘veel dieren dicht bij elkaar’, vinden veel mensen storend, meent onderzoeker Laura Van Heck van onderzoeksbureau Kieskompas. “Via de media komen deze beelden in de huiskamer. Dat blijft wel hangen en resulteert in de opvatting dat dit niet de manier is om met dieren om te gaan.”"
Klinkt leuk, kleinschaliger en robuster, dat maakt voor het virus niets uit. Als het een plek vind infecteert het de gastheren, ongeacht de schaal en lokatie. Robuster maakt ook niets uit, het virus vind wel een weg om zichzelf te vermeerderen. Als het niet lukt, muteert het wel en probeert het opnieuw. Ik had gehoopt dat Corona ons iets zou hebben bijgebracht.
Ja vaccineren kan helpen, maar het is griep. Dan moet je, net als bij de mens, ieder jaar een nieuw vaccin hebben en hopen dat de dekking goed is. We hebben (nog) geen universeel vaccin.
Binnen houden en afschermen is ter bescherming van de bevolking, voorkom besmetting en risico op re-assortie met mens of infectie van mens.
Het systeem is aan herbezinning toe en vaccinatie kan zeker helpen, over een paar jaar (na corona) hebben we daar ook de productiecapaciteit voor, nu nog niet.
P.S. leuk weetje, vrijwel alle griepvaccins worden gemaakt (vermenigvuldigd) op eieren. Zonder grootschalige houderij geen griepvaccins.
Dit artikel sluit daar aardig bij aan: Het vogelgriepvirus waart rond en nee, dat stopt niet bij het pluimvee (in een ander artikel sprong het al over op de mens, maar ook vos en bunzing, een beetje zoals SARS2 ook doet).
Vogelgriep lijkt dit jaar van karakter veranderd, structureel nu. Een oproep tot vaccinatie en kleinere pluimveestallen, van het 'world animal protection', want anders maakt Nederland kans op het epicentrum van een volgende pandemie, die van vogelgriep. Met een oproep aan de nieuwe minister: "De problemen waar de minister zich voor gesteld (oa biodiversiteit, stikstof, vogelgriep) ziet, hangen echter nauw met elkaar samen en kunnen alleen in samenhang – op systeemniveau – tot een echte oplossing worden gebracht. Dat geldt ook voor de vogelgriep."