Jeetje, een Frans kookschrift uit 1870, met allemaal mooie Franse klassiekers bewerkt door een topkok! Dat was de eerste gedachte die bij me opkwam toen ik de aankondiging las van het boek Recettes Pour Bien Vivre. En toen het boek in de bus viel was ik nog enthousiaster. Fraai nagebootst oud schriftje met stevige kaft, goud op druk, lekker in de hand, een boek waarvan je vingers gaan jeuken. Franse klassiekers voor nu, luidt de ondertitel. Niets mis mee, toch? De tekst op de achterpagina maakt me nog nieuwsgieriger: "Op dit moment heb je een bijzonder boek in handen. Enkele jaren geleden werd een Frans kookschriftje uit 1870 gevonden (...) geschreven in een prachtig schoonschrift en geïllustreerd met fijne pentekeningetjes. Kok Manfred Meewig (sic), stylist Marjolijn Vonk en fotograaf Sigurd Kranendonk hebben dit schriftje een tweede leven gegeven." Dat schept verwachtingen, na het lezen van dit boek weet ik hoe een Franse huisvrouw kookte in 1870, wat de lievelingsrecepten van de familie waren, met wat voor ingrediënten ze kookte. Maar er wacht me een teleurstelling. Dat kom ik namelijk niet te weten, nou ja, een beetje.

Eigenlijk had dit boek gewoon 'Meeuwig' of 'Meeuwig in Frankrijk' moeten heten, zoals veel topkoks hun naam aan een kookboek geven. Maar daar is Manfred Meeuwig wellicht te bescheiden voor. Het fraai vormgegeven boek omvat bijna zeventig recepten, waarvan slechts twintig aan het Franse schriftje zijn ontleend. De eigen inbreng-recepten zijn echt prima Franse klassiekers, zoals Meeuwig die in het driesterrenrestaurant Troisgros leerde koken. Die hebben op zich al bestaansrecht in een boek. Daarvan wil ik er nog wel meer!

Het was moeilijk kiezen uit het schriftje, hoor ik van Meeuwig, het waren vooral bak- en inmaakrecepten en huismiddeltjes. Ja, zo gaat dat in het leven van de huisvrouw vóór de vrieskist en supermarkt. Echt uit 1870 zijn de recepten voor kalfscroquetten, nierbroodjes, rissoles, uienbrood, gebakken forel, gevulde dorade, varkenshaas met ansjovis en nogal wat taarten bij het hoofdstuk Desserts.
Alle koude voorgerechten zijn van Meeuwig, heerlijk, daar niet van: Jambon persillé, terrine de campagne, rillettes, nou ja, in feite zijn alle recepten interessant en smakelijk en goed uitvoerbaar voor de wat geoefende kokers. Maar ik mis het gevoel van 1870, zoals de eigenaresse, Marie Potie haar kookschriftje vulde. Omdat de recepten zijn afgedrukt over de originele pagina's heen krijg je af en toe een glimp van wat je niét voorgeschoteld krijgt: Hoe zou Marie Eau de Cologne hebben gemaakt? En wat is dat voor smeerseltje bóven het recept voor Filet de Porc? En hoe bereidde ze de abrikozenconfiture? En staan er ook 'enge' dingen in, zoals tripes, hersenen, hart? We zullen het nooit weten...

Dit boek doet me meer denken aan het boek van Anthony Bourdain 'Les Halles' dan aan de oude kookschriftjes die ik in archieven en antiquariaten tegenkom. Het boek hinkt dus op twee gedachten. Mijn belangstelling was gewekt vanwege de historische component. Maar ik leer via dit 'egodocumentje' Marie Potie en haar gezin niet kennen. Marie is een kapstok om leuke Franse gerechten op te dissen. Maar dan had de kaft beter recht gedaan aan de fraaie foto's van het Franse landschap en de gerechten die er in staan. Foto's die doen watertanden en wegwee opwekken. Op, naar Frankrijk, en dat hoeft dan helemaal niet het Frankrijk van 1870 te zijn. Volgens mij deden ze daar toen oorlog.

Ik kan het niet laten: er moet een recept uit het schriftje bij: Voor Filet de Porc

Varkenshaas met ansjovis

Steek kleine stukjes ansjovis zonder graatjes in een varkenshaas en laat die marineren in witte wijn me tin plakken gesneden uien, een klein teentje knoflook, een bosje peterselie en een blaadje laurier, zout en peper. Besprenkel de varkenshaas van tijd tot tijd met de marinade, waarin u het vlees 24 uur laat staan. Braad uw varkenshaas vervoglens aan in boter en doe - als hij mooi van kleur is - de marinade erbij. Laat anderhalf uur braden, zeef de jus en serveer.

Terecht merkt Meeuwig op, dat anderhalf uur in de oven wel erg lang is. Hij vindt twintig minuten op 180 graden Celsius voor een varkenshaas van 300 gram wel genoeg. Manfred Meeuwig is tenslotte een heel goede kok.


Recettes pour bien Vivre
Franse klassiekers voor nu
Manfres Meeuwig, Marjolein Vonk, Sigurd Kranendonk
Uitgeverij Terra Lannoo BV, 2010
ISBN 978-90-8989-222-5



Dit artikel afdrukken