Na een paar filmpjes dacht ik: zo’n gast gelóóf je toch niet?Na mijn gesprek met Peter Voshol ging ik achter mijn computer zitten om te verifiëren wat hij mij vertelde. Ik stuitte al snel op Shawn Baker. Een Amerikaanse arts en bodybuilder met een nogal vierkante kop. Na een paar filmpjes dacht ik: “Zo’n gast gelóóf je toch niet?”. En op vader en dochter Peterson, die extreme gezondheidsklachten omkeerden met rundvlees en water. Tja. Daarna stuitte ik op het werk van Amber O’Hearn. Een wetenschapper zonder medische achtergrond die alles tot op de bodem uitzoekt en daar presentaties over geeft en een blog over bijhoudt. Heel interessant. In haar blogs refereert ze niet aan wetenschappelijke artikelen met alleen een link, ze geeft ook de precieze passages uit ieder artikel weer waarop ze haar tekst baseert. Echt heel grondig.
Zo schreef ze meerdere blogs over vitamine C. Over de verminderde behoefte aan vitamine C in de context van weinig koolhydraten. Vers vlees is immers een bekende remedie tegen scheurbuik, wat veroorzaakt wordt door een tekort aan vitamine C. De hypothese luidt meestal dat vitamine C aanwezig is in bindweefsel, omdat het nodig is om bindweefsel te synthetiseren. Amber schrijft dat ze twijfelt aan de geldigheid van die aanname, omdat dierstudies laten zien dat het eiwit waarvoor vitamine C nodig is om het te maken, niet ingebouwd wordt in het lichaam van de dieren en ze niet helpt bij wondgenezing. In plaats van de bindweefselhypothese, stelt Amber O’Hearn de carnitinehypothese voor. Voor het maken van carnitine is ook vitamine C nodig. Omdat het lichaam geen carnitine hoeft aan te maken wanneer het voldoende vlees krijgt, heeft het ook minder vitamine C nodig.
Ze schrijft ook over de vitamine C waardes in de USDA database. Ze achterhaalde dat het aannames zijn, geen gemeten waardes. Ook in de NEVO tabellen staat vitamine C voor de meeste vleessoorten op 0, behalve voor kalfsvlees, waar ze op 1 staat. Ik weet niet of dat werkelijke metingen betreft of ook op aannames gebaseerd is. Amber vond een tamelijk recent Duits artikel waarin vitamine C waardes in verschillende delen van verschillende dieren gemeten werd, waaruit blijkt dat óók in spierweefsel (zeg maar gewoon vlees) kleine hoeveelheden vitamine C aanwezig zijn. Ja, in lever en hersenen zit méér vitamine C, maar in vlees zit het óók.
Ik kwam ook werk van Joseph Everett tegen. Hij legt op zijn youtubekanaal What I’ve Learned uit dat die verminderde behoefte aan vitamine C ook te maken zou kunnen hebben met de gelijkenis tussen vitamine C moleculen en glucosemoleculen, waardoor glucose wel eens zou kunnen concurreren om transporters met vitamine C. Hoe minder glucose in je voedingspatroon, hoe beter vitamine C zich door het lichaam kan verplaatsen. Hij laat in die video ook zien dat onderzoek rondom constipatie en voedingsvezels bepaald geen éénduidig bewijs vóór voedingsvezels vindt. Sterker nog, onderzoeker Paul Mason vond dat patiënten met constipatie het beste af waren met voedingsvezelloze voeding. De groep die het voedingspatroon met nul voedingsvezels toegewezen kreeg, had nadien precies nul klachten. Slechts één studie, ja, maar wel stof tot nadenken. En dan gaat Joseph in dezelfde video ook nog in op gifstoffen in planten. Veelal wordt aangenomen dat de giffen die planten aanmaken om te voorkomen dat ze opgegeten worden, een positief effect hebben via hormesis. Een kleine dosis zou een gunstig effect hebben, grote doses zouden negatieven effecten hebben. Maar wat voor de één een kleine dosis is, zou voor de ander heel goed een te grote dosis kunnen zijn.
Ook mijn jongste zoontje (7) viel het op dat mijn buik minder dik was. En ik had geen eetbuien meerIk zit nu dus in week zes van het experiment dat vier weken zou duren. Na de eerste twee dagen een lichte hoofdpijn te hebben gehad, heb ik nog een keer migraine gehad. Ik had de avond ervoor een half glas rode wijn gedronken en overdag wat noten en notenpasta had gegeten. Van opgeblazen buiken had ik ook geen last. Niet dat ik er dik uitzie, maar ik vermeed al geruime tijd strakzittende kleding om mijn bolle buikje te verhullen. In week drie en vier had ik daar geen moeite meer mee. Ook mijn jongste zoontje (7) viel het op dat mijn buik minder dik was. En ik had geen eetbuien meer. Ik wil niet medicaliseren, dus je zult mij nooit horen zeggen dat ik een eetstoornis heb of had, maar ik kon wel behoorlijk dooreten. Vooral als ik alleen thuis was. Na het eten nog een dadel met wat boter, en nog een en nog een. En nog wat nootjes, omdat ik me niet vol wil eten aan dadels. En nog een … je snapt hem misschien. Stoppen met eten vond ik moeilijk, zeker als er geen sociale controle was. En daar had tijdens mijn carnivorenexperiment veel minder last van. En ik zou zweren dat ik minder last had van mijn schouder, elleboog en hiel.
Ik heb in die vier weken ook wat andere dingen over mezelf geleerd. Ik bleef in de eerste weken trek houden in koffie, chocolade en noten, waarop ik besloot om magnesium te gaan suppleren. Daarna verstilde mijn trek in die producten. Ik voelde me ook steeds misselijk als ik langere tijd niets gegeten had, en had zwarte wallen onder mijn ogen, wat mij op het spoor bracht van een slechte eiwitvertering. Na wat onderzoek gedaan te hebben, besloot ik betaïne HCL te suppleren, wat een positief effect leek te hebben.
Mijn conclusie is dat ik op dit moment niet erg goed reageer op plantaardig voedsel, al zou ik nog zo graag willen dat ik er wel goed tegen konMijn man was erg blij dat mijn experiment afgelopen was. Dan zou ik weer gewoon eten wat de rest van het gezin at. Ik besloot dat heel voorzichtig aan te pakken. Op de eerste avond wat zelfgemaakte rabarber bij de yoghurt. Dat gaf me een fijn, verzadigd gevoel. Op de tweede avond weer een klein stukje nashi peer voor het avondeten wat verder uit alleen vlees en vet bestond. Die nacht slecht geslapen. Op de derde avond wat zoete aardappel en een paaseitje. Op de vierde dag koffie, chocolade, na het avondeten een beetje rabarber met te veel yoghurt, nog een paaseitje. Dus misschien was magnesiumsuppletie toch niet de sleutel? Of is er met magnesium net zoiets aan de hand als met vitamine C? Joseph Everett zegt in zijn video over het carnivorendieet dat magnesiumniveaus beter worden naarmate een persoon minder koolhydraten eet, maar zoveel koolhydraten nam ik niet in week vijf. Op dag 5 na het experiment werd ik al om 5 uur ’s ochtends wakker en heb ik weer allerlei klachten: een opgeblazen buik, een pijnlijke hiel en elleboog. Die dag neem ik een omelet met droge worst en avocado als ontbijt een stukje kaas als lunch, en 2 asperges met ham en ei bij het diner. Aan het eind van de zesde dag waarop ik weer groente en fruit introduceer besluit ik terug over te stappen naar alleen dierlijke producten. En warempel, in de loop van de zesde week verdwijnen mijn klachten weer.
Mijn conclusie is dat ik op dit moment niet erg goed reageer op plantaardig voedsel, al zou ik nog zo graag willen dat ik er wel goed tegen kon. Mijn conclusie is nadrukkelijk niet dat plantaardig voedsel negatieve effecten heeft voor ieder mens. Ik denk wel, dat een voedingspatroon met alleen dierlijke producten mensen kan helpen die met een koolhydraatarm Paleodieet niet van (al) hun klachten af komen.
Voedingsonderzoeker Esther Nederhof (Van Hall Larenstein, Leeuwarden) publiceerde deze weergave van haar experiment op haar blog. Haar n=1 experiment is boeiend, zeker nu er zoveel discussie is over EAT (is het om de wereld met een gevulde portemonnee te redden of is het echt gezond?) en vegan als gezonde levensstijl.
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Grappig, Kevin Bass - of all people - gaat via Twitter in op mechanismen, waarom een carnivoor voedselpatroon zou kunnen werken.
1. Calorierestrictie: anti-inflammatie
2. Ketonen: anti-inflammatie
3. Keto dieet lijkt in aantal opzichten op vasten: werkt goed bij auto-immuun aandoeningen
4. Lager energienivo in de cellen: anti-inflammatie
5. Eiwit: doet veel leuke dingen, o.a. anti-inflammatie
6. Minder glucose pieken na het eten: o.a. anti-inflammatie
7. Carnivoor is in feite een eliminatiedieet. Het is bekend dat dit werkt: anti-inflammatie
8. Placebo effect: sterke invloed op immuunsysteem
Bass heeft wel bedenkingen: rood vlees, heemijzer, LDL, risico's bij overgewicht i.c.m. vervette lever, hoewel eiwit positief kan werken.
Hij pleit voor een trial met o.a. een carnivore arm.
Link
Otto Rood : ik ken die individuele bezwaren. Fermentatie werkt niet voor iedereen goed. Het hangt er ook maar net vanaf wat gefermenteerd wordt. Hoe zit het bij jou met gewone yoghurt, desembrood, Nori?
Hertenbiefstuk ? Heerlijk!!! (maar nog lekkerder 2 weken gerijpt/fermenteerd ;) Heb je ooit een negatief effect meegemaakt van gefermenteerde bloemkool t.o.v. 'gewone' rauwe bloemkool?
Het is bekend dat fermentatie van bepaalde producten bij sommige mensen ook negatieve effecten kan hebben - of een teveel aan gefermenteerde producten. Gekiemde producten ben ik wel verbaasd over, dat die bij jou een negatief effect geven (t.o.v. het origineel).
Heb je ooit het echte JD geprobeerd? Beginnend met als ontbijt een echte dashi? Met gember, mierikswortel, paddenstoelen, gefermenteerd wier en groen, en al dat andere wat erbij hoort?
Je voorbeeld laat in ieder geval zien dat niet alles wat verteld wordt over het MD en JD in individuele gevallen 'goed' hoeft te zijn. Ook al is het dat meestal wel. Ook dan vraag ik me af in hoeverre die diëten consequent in alle aspecten gevolgd zijn...
Frank #80 Het zou zeker kunnen werken voor sommigen, dat is een kwestie van uitproberen. Bij mij werken gefermenteerde zaken dan vaak weer niet: zuurkool, zelfs zelf gemaakt geeft dikke buik(pijn). Peulvruchten zijn tricky, ook geweekt/sprouted etc. Balsamico kan ik slecht verdragen. Alle soorten kefir geprobeerd, ook zelf gemaakt, maar helaas buikpijn. Allemaal fodmaps, heel consistent.
Ben nog wel heel benieuwd of Esther zich in fodmaps heeft verdiept.
Al ben ik door haar verhaal nu geïnspireerd geraakt om weer eens een vleesdieet te starten :D Vanochtend ontbeten met hertenbiefstuk, heerlijk en mijn buik vond dat ook, hele dag rustig. 'Helaas' een etentje met vrienden waarbij er dan voornamelijk vega spul was, tja. Het was in ieder geval erg gezellig, dat ga ik ervan onthouden ;)
DNA mRNA responses... een 'gevoelige' vriend van mij heeft grote resultaten weten te bereiken met fermenteren van granen, kolen en peulvruchten.... er zijn mogelijke combinaties* slecht onderzocht.... het blijft een individueel verhaal N=1 binnen een algeheel plaatje. Een algeheel plaatje dat wetenschappelijk gezien nog steeds wijst in de richting van een JD (of Kretenzer)… ook wat mRNA reacties en darmen betreft. Maar vergeet zeker de andere veelbelovende mogelijkheden niet (zoals het Kaukasus dieet met o.a. Kefir... dat net als het JD - of Koreaanse - ook die FM's tegemoet komt... en andere mogelijkheden... boerenkool - met balsamico en vetten - ipv spruitjes is een prima, voor mij lekkerder, mogelijkheid als je reageert op spruitjes)
* die mogelijke combinaties en bewerkingen zijn vaak een zwakte in conclusies die getrokken worden. mensen zijn vaak veel te beperkt bezig (zoals wat kruiden, noten, fruit en olijven betreft).... ook ik merk die FM's achtige effecten als ik me niet aan bepaalde zaken houd.... met verkeerde ontlasting als een van de gevolgen... maar ook dat is N=1
Rene #77 Dat is inderdaad de vraag, wist mijn lichaam het of verzette ik me omdat ik 't niet lekker vond? Ik was de enige van het grote gezin die zich met hand en tand verzette tegen groente. De rest at braaf alles mee aldus m'n ouders, hoogstens spruitjes met lange tanden. Na een tijd waren ze het zat dat ik steeds in de houdgreep genomen moest worden, en gaven mij aardappels, rijst en vlees, dan bleef ik rustig. Boerenkool met worst at ik dan wel weer, is blijkbaar laag in fodmaps.
Dennis #78 Het zal inderdaad aan de microbioomsamenstelling liggen. Die is waarschijnlijk altijd al anders geweest bij mij. Prikkelend plantaardig eruit halen geeft verlichting, bij terugstoppen komen de verteringsproblemen. Voor mij voelt het niet alsof er een nieuw evenwicht gezocht hoeft te worden, de klachten zijn wat dat betreft gelijkmatig. Het enige waar ik aan moet wennen is dat ik klachten heb: als ik altijd last van m'n buik heb went dat en denk ik er niet meer bij na. Als ik een aantal weken klachtenvrij ben omdat ik bijv alleen vlees eet, en daarna weer klachten krijg, ben ik mij daar bijzonder bewust van, ook al zijn de klachten niet erger dan anders.
Het zou bij Esther wel zo kunnen zijn, dat de klachten verminderen of verdwijnen als de juiste bacteriën weer terug groeien. Dat is een kwestie van uitproberen. Of ze kan baat hebben om alleen low fodmap groenten/fruit te eten, ook een kwestie van uitproberen. Wel handig om daar hulp van een diëtist bij te vragen, eentje die er ervaring mee heeft.
Een vraag is waarom ik in tegenstelling tot mijn broers een ander microbioom heb. Het is giswerk voor mij. Iedereen in 't gezin is op de 'vieze' boerderij geboren, thuis. Allemaal vers eten uit de tuin, eigen kippeneieren, vlees van de slager, vers gemaalde granen van de molen waar m'n moeder zelf brood van bakte, verse zuivel van de boeren uit de buurt. Junkfood kenden we niet, suikergebruik was minimaal. M'n moeder heeft wel veel gerookt en gedronken vroeger, misschien heeft dat cumulatieve schade opgeleverd wat bij mij voor een ander microbioom zorgde. Of antibiotica, of medicijnen ze rondom een operatie gehad heeft. Wie 't weet, mag 't zeggen. Bij m'n neefjes en nichtjes komt het her en der ook voor, ik heb daar nog geen lijn in gevonden.