2 min
Voedingsdeskundige Karine Hoenderdos ging in de herfst voor het eerst naar Springtij op Terschelling, de plek waar de zelfbenoemde duurzamen van Nederland elkaar jaarlijks treffen. Dat doen ze in gezelschap van internationale coryfeeën. Ze ontdekte dat duurzaam bestaat uit een netwerk van kerken.
Voor de allereerste keer bezocht ik het Springtij Forum, een meerdaags congres over duurzaamheid. Echt veel biologische kaas heb ik niet van duurzaamheid gegeten, maar ik kwam als geïnteresseerde journalist en als buitenstaander met een frisse blik.
Dagen liep ik rond over dat prachtige eiland, liet ik me leiden door de voortreffelijke organisatie, mengde ik me tussen de uiterst vriendelijke congresgangers en luisterde ik naar de ideeën en workshops. Ruud Lubbers was er, Herman Wijffels, Arnold Heertje, Hessel, Jolande Sap, Elisabeth Satouris, Lucas Simons, Redmon O’Hanlon, Jason Clay. Tout le monde, kortom.
Het was boeiend.
Maar toch bekroop me af en toe een EO-jongerendag gevoel (al was de gemiddelde leeftijd van het publiek een stuk ouder). Over heel Springtij hing namelijk - als een zware deken - het geloof. En dan niet één gelijkgestemd juichend blij hallelujageloof. Nee, in de duurzaamheid liggen meerdere geloven op een kussen en dat moet wel gedonder opleveren in het huwelijksbed.
Welke geloven trof ik bijvoorbeeld aan, daar op Terschelling?
De Kathedraal van het Voortschrijdend Inzicht: de priesters van dit geloof zijn de mannen op leeftijd, die na een lang leven in politiek en bedrijfsleven tot diepere inzichten zijn gekomen. Ze weten nu dat er méér is dan stemmen verzamelen en geld verdienen, namelijk zaken als het milieu, natuurbescherming en het wereldvoedselprobleem. Door hun ervaring, charisma en contacten hebben ze veel volgelingen. Hun visie vertoont megalomane zweefneigingen.
De Kapel van de Romantici: hier komen de mensen samen die dromen van stadslandbouw, van veganisme, van bijen houden op wolkenkrabbers, van solar roads en bamboe fietsen. Het zijn de gelovigen met verreweg de meeste creativiteit, maar ze verliezen zich soms in hun projecten.
De Zeven Smarten Kerk: hier drommen de zwartkijkers samen. In hun preken waarschuwen ze de mensheid voor klimaatveranderingen, uitsterven van diersoorten en uitputting van de aarde. Hun erediensten worden steeds dwingender van toon. Er zijn zelfs gelovigen die doorslaan naar het cynisme en die elke actie, bijvoorbeeld die van de Romantici, begroeten met hoongelach.
De Moskee van de Marketeers. Dit zijn zakenmannen die duurzaamheid bekijken als een zakelijk probleem, dat je met de juiste tools en marketing kunt aanpakken. Ze beschouwen de wereld als een businessmodel. Ze strooien met cijfers, ze maken plannen, zetten partijen om de tafel en neuzen dezelfde kant op. Hun pragmatische aanpak roept bewondering op, maar schopt wel heilige huisjes om. Is dit óók een geloof? Ja, want dit is de religie van de economische wetten.
Ik chargeer. Natuurlijk. Toch was ik niet de enige die de geloofsdiscussie opmerkte. Ik bezocht de workshop ”het bipolaire debat” met onder andere Roald Laperre van het ministerie van Economische Zaken en Gijs Kuneman van onderzoeks- en adviesbureau CLM. Er werd gesteld: 'In veel discussies over duurzaamheid komt eerst de emotie. Op basis van die emotie wordt stelling gekozen. En pas dan komen de argumenten, die dus in de discussie een secundaire rol spelen.' Grappig genoeg ontaardde juist deze workshop in een felle geloofsdiscussie. Duidelijker kon het bipolaire punt niet worden gemaakt.
Let's face it: de duurzame wereld is een gespleten wereld. Een nieuwe Messias dan maar? Dat zal de oplossing niet zijn. Samenwerken vanuit verschillen en zoeken naar de gezamenlijke doelen, dat lijkt me het meest haalbare. Of heb ik me nu ook laten bekeren door de Moskee van de Marketeers?
Hessel en dochter Tess zingen duurzame liederen op Springtij:
Onder de titel 'Want jij gelooft in mij' verscheen deze tekst in het jongste nummer van Vork dat afgelopen week verscheen. Vork kun je ook in zijn geheel in je brievenbus krijgen
Fotocredits: St Petersburg, 29-30 March 2014, Services of the 4th Sunday of Great Lent, Commemoration of St. John of the Ladder, spbpda
Dit artikel afdrukken
Dagen liep ik rond over dat prachtige eiland, liet ik me leiden door de voortreffelijke organisatie, mengde ik me tussen de uiterst vriendelijke congresgangers en luisterde ik naar de ideeën en workshops. Ruud Lubbers was er, Herman Wijffels, Arnold Heertje, Hessel, Jolande Sap, Elisabeth Satouris, Lucas Simons, Redmon O’Hanlon, Jason Clay. Tout le monde, kortom.
Het was boeiend.
Maar toch bekroop me af en toe een EO-jongerendag gevoel (al was de gemiddelde leeftijd van het publiek een stuk ouder). Over heel Springtij hing namelijk - als een zware deken - het geloof. En dan niet één gelijkgestemd juichend blij hallelujageloof. Nee, in de duurzaamheid liggen meerdere geloven op een kussen en dat moet wel gedonder opleveren in het huwelijksbed.
Welke geloven trof ik bijvoorbeeld aan, daar op Terschelling?
De Kathedraal van het Voortschrijdend Inzicht: de priesters van dit geloof zijn de mannen op leeftijd, die na een lang leven in politiek en bedrijfsleven tot diepere inzichten zijn gekomen. Ze weten nu dat er méér is dan stemmen verzamelen en geld verdienen, namelijk zaken als het milieu, natuurbescherming en het wereldvoedselprobleem. Door hun ervaring, charisma en contacten hebben ze veel volgelingen. Hun visie vertoont megalomane zweefneigingen.
De Kapel van de Romantici: hier komen de mensen samen die dromen van stadslandbouw, van veganisme, van bijen houden op wolkenkrabbers, van solar roads en bamboe fietsen. Het zijn de gelovigen met verreweg de meeste creativiteit, maar ze verliezen zich soms in hun projecten.
De Zeven Smarten Kerk: hier drommen de zwartkijkers samen. In hun preken waarschuwen ze de mensheid voor klimaatveranderingen, uitsterven van diersoorten en uitputting van de aarde. Hun erediensten worden steeds dwingender van toon. Er zijn zelfs gelovigen die doorslaan naar het cynisme en die elke actie, bijvoorbeeld die van de Romantici, begroeten met hoongelach.
De Moskee van de Marketeers. Dit zijn zakenmannen die duurzaamheid bekijken als een zakelijk probleem, dat je met de juiste tools en marketing kunt aanpakken. Ze beschouwen de wereld als een businessmodel. Ze strooien met cijfers, ze maken plannen, zetten partijen om de tafel en neuzen dezelfde kant op. Hun pragmatische aanpak roept bewondering op, maar schopt wel heilige huisjes om. Is dit óók een geloof? Ja, want dit is de religie van de economische wetten.
Ik chargeer. Natuurlijk. Toch was ik niet de enige die de geloofsdiscussie opmerkte. Ik bezocht de workshop ”het bipolaire debat” met onder andere Roald Laperre van het ministerie van Economische Zaken en Gijs Kuneman van onderzoeks- en adviesbureau CLM. Er werd gesteld: 'In veel discussies over duurzaamheid komt eerst de emotie. Op basis van die emotie wordt stelling gekozen. En pas dan komen de argumenten, die dus in de discussie een secundaire rol spelen.' Grappig genoeg ontaardde juist deze workshop in een felle geloofsdiscussie. Duidelijker kon het bipolaire punt niet worden gemaakt.
Let's face it: de duurzame wereld is een gespleten wereld. Een nieuwe Messias dan maar? Dat zal de oplossing niet zijn. Samenwerken vanuit verschillen en zoeken naar de gezamenlijke doelen, dat lijkt me het meest haalbare. Of heb ik me nu ook laten bekeren door de Moskee van de Marketeers?
Hessel en dochter Tess zingen duurzame liederen op Springtij:
Onder de titel 'Want jij gelooft in mij' verscheen deze tekst in het jongste nummer van Vork dat afgelopen week verscheen. Vork kun je ook in zijn geheel in je brievenbus krijgen
Fotocredits: St Petersburg, 29-30 March 2014, Services of the 4th Sunday of Great Lent, Commemoration of St. John of the Ladder, spbpda
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_480_289_84_s_c1.jpg)
Karine, een fantastisch artikel over duurzaamheid. Hulde. Duurzaamheid is een containerbegrip (geworden) en eens met # 16 erg vrijzinnig en niet strak in de leer. Vraag 100 mensen om het begrip duurzaam concreet te maken met een prioriteitenlijstje en je krijgt de meest uiteenlopende antwoorden. Ik ken meerdere bedrijven die duurzaamheid als statement in hun missie /visie hebben staan en daarbij als eerste prioriteit verbeteren van hun rendement en vergroten van de groei / omzet opgeven omdat dat het voortbestaan van het bedrijf borgt. Niets is zo duurzaam als de discussie over duurzaamheid.
Ik ben er van overtuigd dat we net zo lang blijven discussiëren en rommelen in de marge tot de grenzen van een "niet- duurzame" manier van leven ons laten zien dat de wereldbevolking niet kan blijven groeien. Op welke manier we de grenzen precies te zien krijgen zal van regio tot regio kunnen verschillen maar grote groepen mensen worden concreet met de gevolgen van het overschrijden van die grenzen geconfronteerd en dat zal zorgen voor stabilisering dan wel krimp van de bevolking. Tot die tijd blijven we vooral discussiëren en rommelen in de marge.
De duurzame kerk is zeer vrijzinnig. Je kan er uithalen en instoppen wat je zelf wil. Daarom is het woord duurzaam een containerbegrip geworden. Zelfs graangebonden rundvlees (met een uitstoot van meer dan 40 kg COeq per kg eindproduct) wordt duurzaam. Halleluja ! Prijs de leugen en verdoem de waarheid.
Je sensoren staan goed afgesteld, Dick. Met 'pragmatische kerk' bedoel ik iets wat niet in structuren te vangen is, maar wel structuur en beleid kan vormen. 'Open space' vind ik een mooie. Het liefst van onderop, aan de randen van netwerken, waar scherpe kantjes ongemerkt radertjes worden en samen iets moois kunnen realiseren. De overheid kan de broodnodige olie verzorgen om de machine aan de gang te houden :D
Hebben de bovengenoemde religies ook aangegeven hoe ze met ketters zullen omgaan? Komen er virtuele (of reele) brandstapels?
Ben wel benieuwd, zou de onderheid voor Hendrik kandideren als een pragmatische 'kerk'? Of is het - zoals ik het meer aanvoel - een non-kerk, een no logo, een open space?