Vorige week bepaalde de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (het crisisberaad van Rijkswaterstaat, waterschappen, provinciebesturen en KNMI) dat voor heel Nederland 'code oranje' geldt. Dat betekent dat er een 'feitelijk watertekort' is en dat er op landelijk niveau keuzes gemaakt worden over de verdeling van het water tussen sectoren als scheepvaart, natuur, energie, landbouw, industrie, waterrecreatie en binnenvisserij. Tot nu toe was dat nog regionaal. Het begrip 'verdringingsreeks' dat het recht op het beschikbare water regelt, heeft inmiddels zijn entree gemaakt in de pers en het dagelijks taalgebruik. De overheid benadrukt dat zelfs bij langdurig aanhoudende droogte de drinkwatervoorziening niet in gevaar komt.

Vissen, bomen, ratten
Wie moeten zich wel zorgen maken over de droogte en nog even voortdurende hittegolf? De vissen, die in zuurstofarme vijvers of droogvallende beken en vennen gevaar lopen. Zonder de reddingsacties van vissers en natuurliefhebbers gaan ze dood. Ook bomen, zowel al decennia oude als nieuw geplante, moeten hun leven vrezen. Uit angst voor het letsel dat onverwacht vallende - uitgedroogde - takken kunnen veroorzaken, worden bomen preventief gekapt, festivalterreinen afgesloten en mogen bootjes in Utrecht niet meer onder het schaduwrijke lover aanleggen.

Ook ratten moeten oppassen. Door de droogte gaan ze buiten de riolen op zoek naar voedsel. In het Belgische Wemmel krijgen ze meteen de verdelgingsdienst op zich af gestuurd.

Vlamingen
In Vlaanderen worden consumenten direct geraakt. "Het watersysteem dreigt het te begeven", schrijft de Vlaamse watersector in een brief aan minister Joke Schauvliege (Omgeving), als "de politiek het Vlaamse waterbeleid niet snel hervormt." Het Vlaams Kenniscentrum Water, AquaFlanders (de koepel van de water- en rioleringsbedrijven), Vlario (het overlegplatform van de riolerings- en waterzuiveringssector), het Vlaams Netwerk Watertechnologie en B-IWA (de Belgische afdeling van de International Water Association) schrijven: "We hebben onvoldoende inzicht in de belangrijkste onderliggende oorzaken [van waterschaarste, CJ] en hoe ons watersysteem interageert met andere systemen zoals mobiliteit, energie, voedsel, gezondheid, afvalbeheer en de circulaire economie." Het spanningsveld tussen "de noden van onze maatschappij en de natuurlijke veerkracht van ons watersysteem" zal alleen nog maar verder oplopen "door de bevolkingsgroei, verdere verstedelijking, de klimaatverandering en het toenemende verkeer." Waarom zijn de Vlamingen zo kwetsbaar? Niet alleen ontberen onze zuiderburen grote meren of rivieren, ook is maar liefst een zesde deel van het Vlaamse grondoppervlak verhard. En de "ingewikkelde Belgische staatsstructuur met zijn versnipperde bevoegdheden" staat een nationale aanpak, zoals die in Nederland sinds vorige week van kracht is, ook nog eens in de weg.

Vlaanderen heeft weliswaar de ambitie om in 2050 over een 'robuust watersysteem' te kunnen beschikken, maar "onze huidige aanpak blijft steken in symptoombestrijding" terwijl er "disruptieve wijzigingen" nodig zijn om dat doel te bereiken, klinkt het. Zo opperen de instanties een dubbel waterleidingssysteem in woningen, met drink- en 'grijs' water. Schauvliege reageert vooralsnog onderkoeld: "Het beleid zal zich verder aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering."

27 manieren om dood te gaan aan een hittegolf
De hittegolf houdt in Europa nog een paar dagen aan. In Spanje en Portugal werd het dit weekend op sommige plaatsen meer dan 45 graden Celsius en ook daar is het warme weer nog niet voorbij. Klimaatonderzoekers waarschuwen dat we in de nabije toekomst rekening moeten houden met extremer weer en meer hittegolven. Dat is geen goed nieuws voor de mens, schrijft het AD. Uit recent onderzoek zou blijken dat bij toenemende hitte vijf mechanismen in werking treden die een zodanige impact op 7 vitale organen hebben (hersenen, darmen, nieren, hart, longen, lever en alvleesklier) dat er 27 manieren zijn waarop je dood kunt gaan aan een hittegolf. En daar tellen bosbranden nog niet eens bij mee.

Om het lollig te houden liet CoolBest (ook buiten de koelkast houdbaar) het sneeuwen in het Brabantse dorp Best; een vader van jonge kinderen die de sneeuwpret in de volle hitte prachtig vonden, vroeg zich volgens het Eindhovens Dagblad af of dat het niet een beetje decadent was. Misschien is de wereld wat minder maakbaar dan we zouden willen, dacht hij waarschijnlijk.
Dit artikel afdrukken