Bitto en caillebotte
Kaas komt voor in enorm veel vormen en soorten: rauwe melkachtige, harde, zachte, blauw beschimmelde, rood bacteriële, gerookt, gesmolten... Er zijn kazen die tien jaar lang bewaren en rijpen, zoals de bitto uit de Valtellina, maar er zijn er ook die zo snel mogelijk moeten worden gegeten. Wij, stedelingen uit de het Industriële Tijdperk, zijn dat niet meer gewoon en enkel zij die dicht bij een zelfkazende boerengemeenschap wonen (in ons land dus zo goed als niemand), kunnen hiermee in contact komen. Ooit van caillebotte gehoord? Neem rauwe melk, nog warm van de koe, doe een liter in een kom en voeg enkele druppels stremsel toe (hier en daar te koop). Hou ze op een vuurtje handwarm. De melk zal geleiachtig worden en de wei zal beginnen uittreden langs de rand. Van het vuur nemen en koelen. Voorzichtig de trillende massa uitscheppen en genieten, met suiker of zout en peper! Dat verkopen ze niet in de supermarkt.
Dagverse mozzarella
Mozzarella, daar hebt u al wel van gehoord. Die vinden we volop in de super, maar dan in allerhande gestabiliseerde vormen. Als ik lees dat men in Campanië, waar de buffelmozarella oorspronkelijk vandaan komt, dagelijks in de rij staat omdat mozzarella vers van de dag hoort te zijn zoals hier croissants en pistolets, dan besef ik dat we iets missen, zo ver van de plek van productie. De mozzarella in plastic zakjes uit Denemarken is dezelfde niet.
Maar heimwee kan ook goed zijn voor wie er niet aan lijdt. Om de smaak van Mama’s keuken terug te toveren, zijn migrantenzonen en -dochters dan maar zelf verse kazen beginnen maken, dicht bij de cité van Genk of de fabrieken van La Louvière. Binnen een redelijk tijdsbestek kunnen die producten ook naar de markt in Brussel. Geen buffelmozzarella, want verse buffelmelk is hier niet te krijgen. Maar koeien zijn ook brave dieren.
Het meest kenmerkende aan deze bijzondere kazen uit Italië is de pasta filata. Hierbij wordt de wrongel warm gerokken, getrokken en gekneed, tot een plastische massa ontstaat. Maar ondanks die energieke bewerking wordt die kaas dan zo jong mogelijk gebruikt. Als ballen, als strengen, als knopen. Tot ze verkocht worden, blijven ze drijven in de wei.
Straciatella
Maar zoals de bakker niet alle brood verkoopt op de dag zelf, zo blijft de kaasmaker ook wel eens zitten met wat ballen mozzarella. De restjes worden dan tot kruimels verscheurd, in het Italiaans heet dat stracciare. Het resultaat, vermengd met room en wat wei, is stracciatella: ‘snippertjes’. Klinkt dat bekend? In het gelijknamige stracciatella-ijs zitten onregelmatige snippertjes chocolade en stracciatella is ook de naam van een Romeinse soep waar snippers ei in drijven (in dit geval niet met de hand versnipperd, maar als geklutst ei in de hete bouillon gedruppeld). Stracciatella kan dus verschillende dingen betekenen in de keuken.
De gebroeders Asselta, kaasmakers te Adria, in Apulië in de zool van de laars van Italië, hadden in de jaren 1920 van de vorige eeuw een idee. Zij hadden nu wel lekkere lopende stracciatellakaas, maar nog geen verpakking voor de klant. Hij had wel nog altijd ballen mozarella over. Verse kaas, gemaakt volgens de pasta filata-techniek, heeft nog een eigenschap: wanneer u hem warm maakt, wordt hij weer kneed- en vervormbaar. Duw op zo’n bal en er ontstaat een kommetje, ga verder met kneden en er ontstaat een beurs van zachte kaas. Schep de stracciatella erin en knoop de hals van de fles toe met een bies, een plantenstengel. Het room- en kaasmengsel binnenin wordt vers gehouden, het hele pakketje blijft in helder water (met een snuifje zout) dobberen. En de klant...
Burrata
Ik kocht een burrata van een kwart kilo. Als ik het goed begrijp is dat een burratella, een kleine. Een volwassen burrata kan een halve kilo wegen. Deze zat in een plastic schaaltje met een dekseltje, in helder nat. Ik nam hem mee naar huis en ik weet dat je deze kaas absoluut niet lang mag bewaren. Dat gevaar heeft nooit bestaan. Thuisgekomen heb ik er een stukje afgesneden. De lopende inhoud welde er wellustig uit. En de smaak... Burrata betekent ‘geboterd’. Een rijke, hemelse smaak. Dit is het soort kaas dat je knielend zou eten! Mijn huisgenoten hebben het ding nooit gezien, ik heb alles soldaat gemaakt, vloekend dat zo’n buratella echt wel véél te klein is. Er zijn mensen die burrata in slaatjes verwerken, met tomaat en basilicum, er zijn er andere die ze over pasta scheppen. Ik zou niet weten waarom. Maar als dessert mag u ze mij elke dag voorschotelen. Smakelijk.
Fotocredits: 'burrata', tomislav medak
Op 11 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
't zal wel
@nick trachet (en Wouter Klootwijk)
Hoe kom je er toch bij Nick dat ik mijn neus optrek voor producten die ik niet heb geproefd. Je trekt erg snel je conclusies. En je moet goed lezen wat ik schrijf! Ik ben wel voor een blinde proeverij maar dan zowel met consumenten als producenten voor een evenwichtig oordeel. Niet alleen maar consumenten.
Het ging mij er om of die burrata die jij kocht op de markt in Brussel vers was en van een kleine ambachtelijke producent. Want dat is voor mij de moeite waard om eens naar Brussel te rijden als het zo juitkomt om die te proeven. Hier in NL is verse ambachtelijke burrata bij mijn weten niet verkrijgbaar.
Daarna neemt Dick het over en wordt de boel verwarrend omdat er opeens de beste mozzarella/burrata te krijgen is in een Brussels restaurant van een producent uit Belgisch Limburg. En dan blijkt die bewuste mozzarella/burrata als beste gekozen te zijn door koks van de keuken van het Belgisch parlement. En als ik daar nog iets naders over vraag ben ik in jouw ogen een snob.
Vervolgens doet Wouter K. nog eens een duit in het zakje door te beamen dat ik snob op mijn kop heb. Om vervolgens te komen met een verhaal over de luxueuze keuken van het Europees parlement waar hij eens gegeten heeft. Maar Dick noemde de gaarkeukens van het Belgisch parlement. Dus Wouter verwart de boel in zijn haast om dat dikke verhaal te vertellen dat dus nergens op slaat in deze discussie. Wie is hier nu de snob? Als eenvoudige ziel kun je niet eten in dat luxueuze restaurant van het Europees parlement waar Wouter gegeten heeft op uitnodiging van een politieke partij. De pot verwijt hier de ketel dat hij zwart ziet.
En nu nog even een arrogante opmerking als antwoord op jouw commentaar dat ik mijn zintuigen moet gebruiken. Ik gebruik altijd mijn zintuigen en die zijn wat Italiaans eten betreft gescherpt door veel ervaring in het land zelve.
.
En nog iets. Nick Trachet kan er werk van maken want hij woont om de hoek. Hieronder komt even de keuken van het Europees parlement ter sprake. Dick noemde het per abuis een gaarkeuken, maar niet uit onderwaardering.
Het parlement heeft in het hoofdgebouw twee restaurants. Allebei goed. Het ene is wat sneller en voor meer mensen toegankelijk. Het betere, daar kom je alleen in met een pasje. En alleen al om dat eethuis zou ik het volk van Europa willen vertegenwoordigen, nog afgezien van de riante reis- en verblijfskostenvergoeding.
Je eet er werkelijk vorstelijk en van producten die uit heel Europa worden ingevlogen. Betalen? Daar doen Europarlementariers niet aan. Smullen en je pasje laten zien, dan komt het ergens wel goed.
Ik heb er met een collega vorstelijk gegeten op uitnodiging van iemand van Groen Links.
Nee geen mozerella toen, maar ik wil graag weer. Links of rechts, mag ik komen?
Florine B., Je haalt je neus op voor producten waarvan je naderhand toegeeft dat je ze niet kan beoordelen omdat je "geen kaasmaker" bent?
Dat is snob. Je hebt zintuigen? Gebruik ze.
Bewaar ons van het feit dat alleen de producenten zouden kunnen oordelen of een product goed is of niet. Bier wordt beoordeeld door de drinkers, niet door de brouwers (want die appreciëren wel wanneer je er de kantjes van kan aflopen)
"La guerre est une chose trop grave pour être confiée à des militaires.", zei Clémenceau. Het is niet aan vaklui om te zeggen hoe producten moeten gemaakt worden.
Tenzij je naïef bent en gelooft in "roeping".
Nee, ik zei niet grachtengordel dametje maar dame!