In dat rapport, dat in februari op Foodlog een voorpublicatie beleefde en op 19 april officieel naar buiten kwam, stellen de auteurs dat er een causale relatie is tussen chemische stoffen in mest en de afname van weidevogels. Die chemische stoffen zijn afkomstig van gewasbeschermingsmiddelen, biociden en diergeneesmiddelen.
Het rapport kreeg kritiek omdat er tekortkomingen zouden zijn in de wetenschappelijke onderbouwing en de causale relatie onvoldoende overtuigend aangetoond zou zijn. Buijs weerlegde de kritiek in een vervolgartikel.
Schouten liet in april per Kamerbrief weten dat zij geen reden zag om direct in te grijpen maar dat zij de expertise van toxicologen van de WUR en het Ctgb zou inschakelen om vast te stellen of de gevonden waardes risico's kunnen opleveren en dus aanleiding zijn om bestaande toelatingen wel in te perken.
Dat onderzoek is nu afgerond. “De door de auteurs veronderstelde relatie tussen insecticiden, kevers en weidevogels is – volgens het Ctgb – op basis van dit rapport niet aangetoond”, aldus het Ctgb.
De minister schrijft: "Het Ctgb concludeert dat er op dit moment geen reden of grond is tot ingrijpen in bestaande toelatingen omdat voor zowel gewasbeschermingsmiddelen als biociden geen overschrijdingen van toegestane concentraties in de bodem zijn gevonden. Hoewel de causale relatie tussen het voorkomen van deze stoffen en de afname van weidevogels niet goed is onderbouwd, geven zowel WUR als Ctgb aan dat het onderzoek wel een signaal afgeeft dat mogelijk nader onderzoek wenselijk is. Ik zal daarom hierover met WUR en Ctgb in gesprek gaan."
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Beste lezers, het woordje 'causaal' wordt misbruikt om ons onderzoek in twijfel te trekken. Als je, zoals wij, een negatieve correlatie vaststelt tussen gif in voer en kevers in mest, dan is dat inderdaad niet automatisch te vertalen naar grutto's. Maar de gevonden insecticiden zijn alle zeer breedwerkende stoffen die vrijwel alles met 6 poten (insecten dus) of 8 poten (spinnen en mijten) doodmaken. Te suggereren dat er dan geen causaal verband zou zijn met het voedsel van vogels is pure misleiding.
Het Ctgb heeft ons trouwens positief verrast (jawel positief). In hun laatste drie conclusies over ons rapport geven ze ruiterlijk toe dat de residunormen voor voeder geen enkele rekening houden met ecologische effecten van mest in weiden. Hieronder heb ik hun laatste drie conclusies gecopieerd:
1) Bij de vaststelling van MRL's in diervoeder wordt geen rekening houden met de latere emissies via de mest naar het weide-ecosysteem. Op grond van de waarneming dat alle onderzochte krachtvoeren aan de MRL-normen voldoen, kan geen conclusie getrokken worden over de bescherming van het ecosysteem van de weiden.
2) Zoals in het rapport ook genoemd klopt het dat de huidige beoordelingsmethodiek slechts beperkt rekening houdt met de mogelijke blootstelling van niet-doelwit organismen op meerdere stoffen/een mengel van stoffen die niet tegelijkertijd worden toegepast. Dit is een bekende lacune binnen de risicobeoordeling. Extra moeilijkheid hierbij is dat de blootstelling voortkomt uit verschillende bronnen: zowel gewasbescherming als biociden en veterinaire middelen, die ieder hun eigen methodieken en mandaat hebben.
3) Indirecte gevolgen zoals afname van vogels wegens afname van geschikt voedsel, zijn geen onderdeel van de huidige beoordelingssystematiek. Deze route wordt meegenomen in de discussie over een nieuw richtsnoer voor de beoordeling van vogels en zoogdieren.
Mijn complimenten dus voor het Ctgb! Het gehele rapport staat in ieder geval op de website van de griffie van de Tweede Kamer: Een onderzoek naar mogelijke relaties tussen de afname van weidevogels en de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen op veehouderijbedrijven.
Groeten Jelmer Buijs
Dat onderzoek is nu afgerond. “De door de auteurs veronderstelde relatie tussen insecticiden, kevers en weidevogels is – volgens het Ctgb – op basis van dit rapport niet aangetoond”, aldus het Ctgb.
Als de conclusie zo getrokken wordt kun je je afvragen of de onderzoeksmethodes juist zijn?
In de natuur is het zo dat we praten over voedselketens die elkaar opvolgen.
Ja als het bodemleven afneemt ervaren vogels daarvan de negatieve gevolgen.
Maar als je de oorzaak van het afnemend bodemleven in kaart wil brengen moeten we naar veel meer zaken kijken die invloed hebben op het bodemleven.
Ik noem er een paar: de structuur, grond water lucht verhouding.
De humus een resultaat van aangeboden organisch materiaal en de wijze waarop die verteerd is. Daar is in de sector en de erfbetreders veel te weinig kennis over aanwezig.
Het bemesten van de bodem, Kunstmest op basis van zouten, vind het bodemleven ook geweldig.
Het toe dienen van dierlijke drijfmest, samen met kunstmest een drug voor de plant en een moordenaar voor het bodemleven. Niet alleen door zijn vorm, maar ook door de schadelijke gassen gevormd door verkeerde processen in de mestkelder, die we in de bodem brengen.
En ja ook de chemische middelen doen een duid in het zakje, verwonderlijk?
Maar wat te denken van de medicatie resten in het milieu, het water. De Farmaceutische-resten uit de menselijke uitwerpselen is nog erg onderbelicht, Politiek gevoelig????
Wat is het makkelijk als je alles bij een kwetsbare groep op het bordje kunt leggen, is de politiek er weer vier jaar vanaf.
Denk dat we naar een situatie met meer zekerheid gaan: omdat er straks nauwelijks nog vogels en leuke insecten zullen rond vliegen, kunnen we niet zeggen dat de gebruikte middelen schade aan die vogels en insecten aanrichten, en zullen we die middelen rustig kunnen door gebruiken.
Er wordt het Ctgb gevraagd om eens te kijken of er misschien toch iets moet veranderen omdat o.a. insecten misschien wel ordes van grootte gevoeliger zijn voor allerlei middelen dan we dachten. En wat gebeurt er: "geen overschrijdingen van toegestane concentraties in de bodem zijn gevonden."
Dat noemen ze "een open deur intrappen". Dat er geen overschrijdingen waren is oud nieuws. Koeien gaan op dit moment niet dood van allerlei middelen die in van alles zitten.
De vraag was of met name insecten misschien meer last hadden van medicijnen en bestrijdingsmiddelen dan koeien, c.q. of het Ctgb misschien eens iets verder wilden kijken dan hun neus tot nu toe reikte.
Het zal uiteindelijk wel een trucje zijn van Schouten. Zij vraagt het Ctgb om nog eens te kijken, het Ctgb mag alleen toetsen aan de huidige normen en dat rapporteren ze dan. Weer een jaar gewonnen waarin de minister niets hoeft te doen. Nu moet er eerst weer iemand in de kamer opstaan die eist dat er nieuw onderzoek gedaan wordt, voordat dat gebeurt en het onderzoek klaar is, zijn we wel weer een paar jaar verder. De uitvoering van nieuw beleid komt dan wel weer nóg een kabinet later.
"Het bureau is weer schoon, we kunnen rustig naar huis."
Het Ctgb hoeft iets minder serieus genomen worden na de studie van Martina Vijver, waarbij bleek dat watervlooien in de praktijk omstandigheden een factor 1000 gevoeliger waren voor thiacloprid dan onder laboratorium omstandigheden. En laten nu de meeste watervlooien in sloten rondroeien en niet in laboratoria.