Dat zegt met zoveel woorden terrorisme-onderzoeker Jelle van Buuren van de Universiteit van Leiden. In gesprek met de Volkskrant maakt hij duidelijk dat Nederland in een gevaarlijke spiraal is gekomen van protest dat op onderdelen inmiddels tot extremisme leidt. Niettemin zijn er nog redelijke krachten en zou de politiek die moeten gebruiken om een neerwaartse spiraal van geweld te voorkomen. Die wordt op dit moment gevoed door de aantrekkingskracht van de huidige gespannen situatie op extreme elementen. Als die voeding te groot wordt, kan de boel ontsporen in terreur die doelbewust de levens van mensen probeert te raken. De huidige protesten beginnen die kant op te neigen, maar zijn nog niet zo bedoeld.
Van Buuren zegt in antwoord op de kernvraag van de krant het volgende:
Wat vindt u van de politieke reactie op de boerenprotesten, tot dusver?
Heel onduidelijk. Donderdag schreef premier Rutte op Twitter iets in de trant van ‘onacceptabel’ en ‘dit moet stoppen’. Dat klinkt net zo hulpeloos als: niet roken, want dat is slecht voor je gezondheid. Het is aan de politiek, de politie en het OM om duidelijk te maken waar de grenzen liggen en hoe die gehandhaafd gaan worden. Het kabinet zal een duidelijk standpunt moeten innemen. Ik ben nooit zo van de noodklok, maar er is wel degelijk iets aan de hand in de samenleving: polarisatie, wantrouwen naar de instituties. Dat vraagt om een zelfbewuste overheid, een zelfbewust openbaar bestuur.
Ik ben nooit zo van de noodklok, maar er is wel degelijk iets aan de hand in de samenlevingDe politiek gaat onhandig met de situatie om en moet zelfbewust heldere kaders stellen. De premier en zijn kabinet hebben een gespreksleider aangesteld in de vorm van de door de wol geverfde staatsman Johan Remkes omdat regering en coalitie even de weg kwijt zijn. CDA, CU, VVD en D66 willen polderen met de belanghebbende partijen rond het stikstofdossier: boeren, industrie, luchthavens en bouwbedrijven. Boeren zullen hoe dan ook moeten inschikken omdat zij over de grootste vervuilingsrechten beschikken en die nodig zijn voor de andere sectoren.
Van Buuren zegt in antwoord op de kernvraag van de krant het volgende:
Wat vindt u van de politieke reactie op de boerenprotesten, tot dusver?
Heel onduidelijk. Donderdag schreef premier Rutte op Twitter iets in de trant van ‘onacceptabel’ en ‘dit moet stoppen’. Dat klinkt net zo hulpeloos als: niet roken, want dat is slecht voor je gezondheid. Het is aan de politiek, de politie en het OM om duidelijk te maken waar de grenzen liggen en hoe die gehandhaafd gaan worden. Het kabinet zal een duidelijk standpunt moeten innemen. Ik ben nooit zo van de noodklok, maar er is wel degelijk iets aan de hand in de samenleving: polarisatie, wantrouwen naar de instituties. Dat vraagt om een zelfbewuste overheid, een zelfbewust openbaar bestuur.
In het licht van bovenstaande analyse is het aardig om even naar dit gisteren opgenomen gesprek met Mark van den Oever te luisteren.
En gisteravond ging het er in Op1 over: de protesten gaan alle perken te buiten, vindt politieman Willem Woelders. En hier de volledige uitzending.
Voor de boeren is dit een existentiële crisis. Dat verklaart alles. Mensen die dat niet willen begrijpen of zien, hebben niets begrepen van de boeren acties. Juridisch zou je zelfs van noodweer kunnen spreken. Niet wenselijk maar des te begrijpelijker.
Er moet binnen de protesterend boeren natuurlijk ook onderscheid worden gemaakt tussen boeren die gematigd protesteren en boeren die fel protesteren. In mijn omgeving zijn ook best wel protesten, maar hebben een gematigd karakter. De gevolgen van de stikstof maatregelen spelen niet zo erg in mijn omgeving. Dat is elders wel anders. Deze week ben ik toevallig in de buurt geweest waar in het verleden ooit Boer Koekoek als activist bezig was. Nou, in die omgeving zijn de protesten zichtbaar veel omvangrijker en feller dan in mijn eigen omgeving. Historisch besef aldaar?
Zoals het nu in de media gepresenteerd wordt bestaan er geen gematigd protesterende boeren en is iedere boer een felle protestant. In mijn eigen familie- en kennissenkring wordt ik als gematigd protesterende (ex) boer nu ook steeds meer benaderd als een fel protesterend boer. Leg dan maar eens uit dat je gematigd bent. Dat wordt niet geloofd.
En wat de fel protesterende boeren betreft, ik ben niet verbaasd dat die er zijn. Het zijn veelal boeren die door de stikstof maatregelen het meest in het nauw zijn gedreven.
En dan krijg je actie = reactie.
Hou eens op met alle boeren over één kam te scheren.
De politie sympathiseert met de actievoerders - dixit politiechef Woelders in de Volkskrant. Dat werkt ook radicalisering in de hand?
Je kunt toch sympathiseren met de boeren, maar tegelijkertijd duidelijk maken dat actie voeren op deze manier niet kan?
Ik snap dat onzekerheid en zeer onhandige Rutte regering olie op het vuur gooien. Ik denk ook dat “de boer” niet bestaat net zoals “de burger”. Volgens mij zijn veehouders die in het recente verleden ingezet hebben op kapitaalintensieve intensivering en schaalvergroting de drijvende kracht achter de intimiderende acties. UHn verdienmodel gaat op de schop, zeker in ecologisch kwetsbare gebieden. Uitbreiding in die gebieden was altijd al bedenkelijk en de landelijke overheid heeft het jaren voor elkaar gekregen een uitzonderingspositie te verkrijgen. Dat is nu over. Eindelijk moet ook in Nederland de wet onverkort gehandhaafd worden. De hele keten mag zich dat aantrekken. De bal alleen bij de overheid leggen gaat te ver, ook al is Rutte visieloos en alleen matig en langzaam reagerend.
Het lijkt me toch echt het beste voor de boeren dat ze aan tafel gaan zitten en die stikstof problematiek samen met de schoon water problematiek in 1 keer snel, duidelijk en eerlijk oplossen, zodat we weer kunnen samenleven in dit land.