De afgelopen weken sprak ik met heel uiteenlopende mensen over de slacht. Met slachters, consumenten, wetenschappers, dierenhouders en vleesverkopers. In de draad van de kippenproeverij van afgelopen zaterdag vertelde Maurice ons hier het een en ander over de relatie tussen vleeskwaliteit en het slachtproces. Dat is buitengewoon interessante materie, omdat het laat zien dat vlees van een dier dat 'goed' heeft geleefd kan worden 'verkloot' in het slacht- en verwerkingsproces. Door het taboe over het praten over slacht krijgt het onderwerp kwaliteitsslacht geen ruimte. Slachtverbetering dus ook niet. Niettemin kan de slacht belangrijk bijdragen aan zowel de kwaliteit van het vlees als het welzijn van dieren. Jammer dus, dat slachters de consument niet duidelijk kunnen maken hoe ze hun best doen en nog veel meer zouden kunnen doen. Slacht is het zwarte gat tussen dier en vlees waar we niets van willen weten. Het dier wordt erin 'getransformeerd' - zoals het ook in het Frans zou plastisch heet - van een individu tot een anoniem stukje eten.
Gistermiddag sprak ik met een aantal goed geïnformeerde mensen over dierwelzijn. De vraag kwam op of het eten van dieren ooit diervriendelijkkan zijn. Dieren, vinden mensen, worden immers niet geboren om te worden gedood. Dieren die we houden om geslacht te worden, hoe geweldig ruim en in de openlucht ook, worden 'mishandeld' omdat we ze gebruiken voor ons nut. Voor sommigen, ook onder de vleeseters, was het onbestaanbaar: doden kan nooit vriendelijk zijn. Een dier doden om het op te eten tast zijn integriteit en zelfbestemming aan.
Wij mensen hebben pilletjes en andere humane methoden om het zelf te doen. Is slacht onvriendelijk?
Dit artikel afdrukken
Wat is diervriendelijk? Het vervullen van alle wensen en behoeften van het dier? Het dier dat in volledige vrijheid kiest voor een eigen lotsbestemming? Of is het het het goed zorgen voor een dier, het voorkomen van fysiek en mentaal lijden? Zijn we partners van de dieren of de rentmeester? Hebben we een relatie met hen of hebben we een zorgplicht?
Alles hangt af van hoe je zelf ten opzichte van het dier staat. En of je in aanvang mede verantwoordelijkheid wilt nemen voor het doden van het dier om jezelf te voeden.
Ik zou dus spreken over netjes doden, of misschien wel 'humaan' doden. Diervriendelijk doden....tsjaa, dat heeft inderdaad wat rare denkkronkels in zich. Ooit schreven we hier al over kill it cook it eat it en andere BBC programma's. Programma's die de dood weer linken aan het eten. Basis van de reacties in die programma's is dat doden met aandacht en vakmanschap wel wordt herkend en erkend. Maar fabrieks- en routinematig doden de mens echt tegen de borst stuit. Daar willen we liever niet mee geconfronteerd worden.
Wederom de vraag.... maakt het dier het wat uit of het door mens of machine wordt gedood?
Dieren worden wel geboren om gedood te worden. Dit zeg ik niet omdat ik vind dat het zo zou moeten zijn. Maar heel veel dieren zouden niet geboren worden als de mens dat niet zou aansturen in vleesindustrie etc.
Door een dier geboren te laten worden met het doel gebruik van hem te maken, haalt een mens wel een grote verantwoordelijkheid op zijn/haar schouders: geef het dier een, naar zijn eigen behoeften, zo goed mogelijk leven.
Het doden van het dier hoeft, naar mijn mening, niet het bezwaar te zijn (dat gebeurt ook in jacht en in de natuur tussen niet-menselijke dierne onderling). Het geboren laten worden is veel problematischer.
Ben ik nou gek wanneer een zinnetje als "Een dier doden om het op te eten tast zijn integriteit en zelfbestemming aan" onbedaarlijk op mijn lachspieren werkt? Daar moet ik beslist nog tijden aan denken als ik weer een aalscholver een paling naar binnen zie werken. Dieren doden en opeten is een van de belangrijkste steunpilaren van het gehele ecologische systeem.
Een leuke voor de filosofen: waar houdt ethiek op en begint degeneratie?
Het dier wil blijven leven. Door het te slachten frustreer je die drang. Verder veroorzaakt slacht altijd stress en vaak pijn. Beide is dat niet vriendelijk. Maar je hoeft helemaal niet altijd vriendelijk te zijn. Dat is zo'n overgebleven hippiekronkel dat dat zou moeten. Empathie met het dier is goed, maar zet dat om in een zachte dood.
Zonder slacht of jacht zouden er in Nederland geen (0) varkens leven.
Kom op, Gerrit Jan, dat kun je enkel zo stellen als het gaat om natuurlijke selectie. Wanneer wij dieren kweken dan gaat dat hele 'ecologische systeem' verhaal niet meer op, en dragen wij een deel van de verantwoordelijkheid.
Na de kippenproeverij kreeg ik de volgende gedachte: het maakt (voor mij) weinig uit of de kip 6 weken of 6 maanden oud wordt, zolang dat bestaan en de slacht maar waardig zijn. Stel, Van der Ka slacht zijn kippen als het nog kuikens zijn, op de plofleeftijd (los van de vraag of dat efficient is), dan is dat toch even diervriendelijk, vooropgesteld dat het leven sowieso sterk voortijdig wordt be-eindigd?
We sabbelen ook op het andere eindje van dit vraagstuk: dieren een langer leven geven dan in de natuur bedoeld was, is dat net zo immoreel?