1 min
Van een gezondheidswetenschapper die over de grenzen van het gebruikelijke epidemiologische onderzoek heenkijkt, kreeg ik gisteren dit nieuws doorgestuurd. Het is explosief, want het zet de voedingswetenschap op zijn kop.
Weet iemand waarom?
Meeste gezondheidswinst bij stijging fruitconsumptie
De meeste gezondheidswinst valt te behalen wanneer de fruitconsumptie stijgt en voldoet aan de aanbeveling van minimaal 200 gram per dag. Ook bij toename van de groente- en visconsumptie is grote gezondheidswinst te behalen. Dit effect is veel kleiner voor een verdere verlaging van de inneming van verzadigde vetzuren en zelfs minimaal voor een verdere verlaging van de inneming van transvetzuren. Echter wanneer teruggevallen wordt naar de hoge inneming van verzadigde vetzuren en transvetzuren, is er veel gezondheidsverlies.
Dat blijkt uit modelsimulaties van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Met behulp van het Chronische-Ziekten-Model (CZM) kunnen de gezondheidseffecten op de langere termijn en zorggerelateerde kosten van beleidsdoelstellingen en voedingsinterventies worden doorgerekend. Als de gehele Nederlandse bevolking voldoet aan alle aanbevelingen voor een gezonde samenstelling van de voeding, dan scheelt dat in 20 jaar naar schatting 140.000 mensen/doden en verminderen de zorgkosten met zo' n 4,1 miljard euro (3%). Wanneer echter niemand aan de aanbevelingen voldoet en in de laagste consumptieklasse zit voor groente, fruit en vis en in de hoogste innemingsklasse voor verzadigde vetzuren en transvetzuren, nemen de verdisconteerde zorgkosten met 6,5 miljard euro toe. In twintig jaar sterven er dan volgens de simulaties 235.000 mensen meer.
SchoolGruiten en Werkfruit
Het model is ook gebruikt voor doorrekening van twee concrete voedingsinterventies, te weten SchoolGruiten en Werkfruit. Een kind dat deelneemt aan SchoolGruiten zal gemiddeld langer leven (+0,37 jaar) en ook langer gezond blijven. Er worden minder medische kosten op jongere leeftijd gemaakt. Deze kosten worden echter voor een groot deel uitgesteld. Voorwaarde voor de gunstige effecten is dat kinderen na de basisschool structureel meer groenten en fruit blijven eten.
Werkfruit is een interventie die zich richt op de fruitconsumptie van werknemers in Nederland. Wanneer dit wordt ingevoerd bij 1 op de 10 werknemers, stijgt naar verwachting de levensverwachting van een 20-jarige met 0,08 jaar en nemen de gezondheidszorgkosten met 0,2 procent af.
Zie voor meer informatie het rapport Kwantificeren van de gezondheidseffecten van voeding op de site van het RIVM.
RIVM, 21/05/07
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
@Hans, dat laatste vind ik wel een compliment, maar toch. Graag echt nog wat meer wetenschappers juist hier om open over de principes te praten die zij - met hun bulk aan kennis - persoonlijk zien.
Over dat gezonde verstand hebben we het. Daar hoeven we niet het allergrootste publiek mee te bereiken. Dat is voor de Volkskrant en, wie weet, zelfs de Telegraaf. Later ;-)
@Jurgen, grappig je stelt dat wetenschappers tot taak hebben de diepte in te gaan. De wetenschapsfilosoof in mij zegt dat daar nou juist het probleem zit: er moet mi eerst veel meer droog gezwommen worden alvorens te duiken.
Er is nog onvoldoende basis in de voedings- en gezondheidswetenschappen, zoals bijv. graviteit of E=MC2 in de natuurwetenschappen. Ze blijven als gekken in de diepte gaan (epidemiologische feitjes naar boven halen), maar hebben geen enkele strategie om de samenhang te vinden. Daarvoor zijn Popper's 'bold conjectures' nodig. Dat deden Galileo, Newton en Einstein op hun manier. Modelbouw is de laat 20e eeuwse uitvinding om heel snel Galileo's te genereren. Maar waar blijven ze?
Mijn stelling: voedingswetenschappers zijn blijven steken in het logisch positivisme. Ik beschouw Katan's Kroket als een teken van de scheuren in de fundamenten van het vak, dwz de waarheidstheorie en wetenschapsopvatting die het hanteert.
Katan waarschuwt, volstrekt terecht, tegen onjuist gebruik van de bevindingen van zijn vakbroeders, weet dat hij er iets tegenover moet stellen, maar niet wat.
Daar is een doorbraak nodig. Die komt niet uit het vak zelf, maar uit zijn taak- en probleemopvatting.
Het wordt een beetje semantiek: echt gezond verstand is misschien wel wetenschappelijk.
Maar, de taak van wetenschappers is nu juist de diepte ingaan. Dat heeft vaak geen enkele directe relevantie voor het grote publiek. Vindt Jan Modaal weer niet leuk want waar dienen die belastingcentjes dan weer voor, dus krijg je een versimpeling van de wetenschappelijke boodschap met een nadruk op direct nut.
Komen we daar ooit uit?
Dick ik denk het. Gezond verstand moet wel echt gezond zijn (niet in de voorbeelden van Jurgen)!
Niet noodzakelijk volkswijsheid inderdaad.
Denken minder cholesterol (C) te eten wanneer het gecorrelleerd blijkt met ziekte (Z), omdat C wellicht oorzakelijk aan Z vooraf gaat, is een prima hypothese, en kan aan gezond verstand ontspruiten. Maar gezond verstand (basale logica) schrijft ook voor dat je de andere mogelijke hypotheses ("Z levert C" of "factor X bepaalt zowel C als Z") evengoed onderzoekt.
Ondertussen mag je zelfs experimenteren met minder Cholesterol innemen als je ongeduldig bent, maar daarbij blijf je bewust dat het niet de enige logische weg is, en het experimenteren noemt (ook als je voedingscentrum bent!).
De vertaling (versimpeling!) is inderdaad het moeilijkste, en valt helaas buiten het aandachtsveld van wetenschappers die alleen status denken te ontlenen aan de diepte in duiken. Versimpelen is dan blijkbaar meer een kunst, en gezond verstand mensen met lef om het te proberen, te falen en zich te verbeteren vind je eerder op foodlog dan in de (exacte) wetenschap (persoonlijke perceptie!)
Jurgen, voorstel: we vervangen de term gezond verstand (met zijn volkse connotatie) door de technische term die ik eigenlijk bedoel: theoretisch verstand. Dat is dus wat anders dan de 'wetenschap van de straat' maar de 'theoretische Vernunft' van het ideale stel hersenen obv zoveel mogelijk kennis.
Komen we dan dichter bij elkaar?
Dick, Hans, Vrees dat we op een andere golflengte zitten. Ik wantrouw "gezond verstand" ook.
Voorbeeld:
1) De wetenschap vindt dat vitamine C essentieel is en waarom. Het gezond verstand zegt dan: hoe meer vitamine C hoe beter. (Nee, je plast het overtollige uit en het helpt verder ook niet)
2) De wetenschap vindt dat bij een hoog bloed cholesterol vaker hart en vaatziekten voorkomen. Het gezond verstand zegt dan, eet minder cholesterol. (Nee, de cholesterol inname heeft maar een heel beperkte invloed op serum cholesterol)
Niet dat de wetenschap nu alleszaligmakend is maar de populariteit van kwakzalvende homeopaten en overbodige dieetadviezen zoals boven geschetst is voor mij juist een uitvloeisel van het niet luisteren naar de wetenschap maar wel naar het gezond verstand.
Het denken over voeding moeten we nu juist wel overlaten aan Wetenschappers. Ik bedoel dan niet van hype tot hype lopen maar gedegen onderzoek. Ik heb het vaker gezegd hier, waar het volgens mij misgaat is de vertaling van de wetenschap naar een simpele boodschap. De nuance raakt dan zoek en het belangrijkste advies, niet teveel vreten, raakt dan ondergesneeuwd in de marginale effecten van voedingsmiddel X.