4 min
We worden overspoeld met diëten, van het Atkins tot het Zone dieet, terwijl dieetgoeroes oude wijsheden en voedingsmythes herkauwen tot moeilijk verteerbare onzin en halve waarheden. Hoe kunnen we uit deze overvloed van dieetadvies nog weten welke diëten nu echt gezond zijn?
Het probleem met de meeste dieetboeken is dat gewichtsverlies hun streefdoel is. Dat is geen goede benadering. Veel interessanter is om diëten te bekijken vanuit het standpunt van de biogerontologie. De biogerontologie is de wetenschap die het verouderingsproces bestudeert. En wie weet waarom we verouderen, kan meteen heel wat dieethypes en zogezegde voedselwijsheden doorzien. Bovendien, een voedingspatroon dat aansluit bij inzichten uit de biogerontologie vermindert drastisch de kans op verouderingsziektes, zoals hart-en vaatziektes, diabetes, botontkalking of dementie. En als leuke bijkomstigheid verlies je gewicht. Daar was het bij de meeste dieetboeken immers om te doen.
Dankzij biogerontologische inzichten kunnen we ook de langetermijngevolgen van veel diëten beter inschatten. Zo is één van de oorzaken van veroudering het opstapelen van proteïnen (eiwitten) overal in het lichaam. Gedurende de decennia dat ons leven verstrijkt, klonteren eiwitten in en
rond onze cellen samen, waardoor deze cellen verstopt geraken, minder goed functioneren en zelfs afsterven. Wanneer eiwitten samenklonteren in onze hersenen, neemt ons geheugen af en krijgen we uiteindelijk dementie. Wanneer dit gebeurt in onze oogcellen, gaat ons zicht achteruit.
Hartspiercellen die volgeslibt geraken met proteïnen zorgen ervoor dat ons hart steeds zwakker wordt.
Hoe meer proteïnen je inneemt, hoe meer dit proces versneld wordt. Kortom, door het verouderingsproces te bestuderen, zie je meteen dat de populaire proteïnediëten à la Atkins, Dukan of dr. Frank niet gezond zijn en het verouderingsproces versnellen. En dat is wat onderzoek ook aantoont. Proefdieren die op proteïne-arme diëten worden gezet verouderen minder snel en leven langer. Rapamycine, één van de weinige stoffen die proefdieren echt langer kan doen laten leven, werkt door net de proteïneproductie in de cellen af te remmen. En elke geneeskundestudent leert op de universiteit dat een te hoge proteïne-inname ongezond is voor nieren, lever en andere organen. Natuurlijk val je af van deze eiwitrijke diëten, en dat is voor veel mensen een teken dat het een goed dieet is. Maar het gewichtsverlies gebeurt op een ongezonde manier.
De biogerontologie leert ons dat ook suiker een belangrijke rol speelt in het verouderingsproces. Onderzoekers kunnen wormpjes en muizen verschillende malen langer laten leven door te knoeien met de genen die de suikerhuishouding regelen. Wanneer we teveel suiker eten, gaat het lichaam sneller verouderen. Ondermeer omdat suiker overal in het lichaam gaat kleven, en zo bijvoorbeeld de collageenvezels in onze huid aan elkaar gaat lijmen, waardoor we rimpels krijgen. Maar ook staar, een hoge bloeddruk en andere verouderingsziektes zijn het gevolg van suiker die als een moleculaire plakstift werkt. Vooral producten die snelle suikers bevatten, zoals wit brood, witte rijst of niet-volkorenpasta versnellen het verouderingsproces. Maar ook aardappelen bestaan uit suikers (zetmeel). Vandaar dat de Universiteit van Harvard in zijn nieuwe voedingspiramide aardappelen in de verboden top plaatst, naast snoep en frisdrank. De gezondste diëten zijn diegenen waarin aardappelen, maar ook brood, pasta en rijst drastisch geminderd worden. Cynthia Kenyon, één van ’s wereld meest vooraanstaande onderzoekers naar het verouderingsproces, eet op deze manier, en ‘voelt zich alsof ze terug een tiener is’.
En wat met de goede oude vetarme diëten? Die zouden vooral goed zijn tegen hart-en vaatziektes, nietwaar? Vetten worden al decennia lang als de boosdoeners beschouwd die onze bloedvaten doen dichtslibben en onze cholesterol verhogen. Onderzoek toont echter anders aan. Niet zozeer
vetten, maar vooral suikers veroorzaken hart-en vaatziekten. En dan zeker de snelle suikers, met als koplopers de frisdranken, die eigenlijk vloeibare suikers zijn. Wie één frisdrank per dag drinkt, heeft 43 procent meer kans op een hartaanval en verdubbelt zijn risico op diabetes, een ziekte die zelf de kans op een hartaanval vier keer groter maakt. Veel voedseladviezen houden geen rekening met het feit dat er ook goede vetten bestaan, die zich bijvoorbeeld in vette vis, zwarte chocolade of noten bevinden. Twee keer per week vette vis eten, vermindert de kans op een hartaanval met 40 procent volgens grote onderzoeken. Een onderzoek bij 120 000 vrouwen toonde aan dat een handvol walnoten per dag de kans op een hartaanval met bijna de helft verminderde. En een onderzoek bij 140 000 personen toonde aan dat chocolade de kans op hart-en vaatziektes 37% kleiner maakt.
En zo komen we bij de grote tragedie van populaire diëten. De meeste diëten trekken altijd bepaalde caloriegroepen voor of raden er juist af. Er zijn drie caloriegroepen: suikers (koolhydraten), proteïnen (eiwitten) en vetten. Volgens het Atkinsdieet moet je vooral veel eiwitten eten en moet je de suikers minderen, terwijl de ‘hartvriendelijke’ vetarme diëten de vetten terugschroeven. Maar niet zozeer de caloriegroepen zijn van belang; wel de vorm waaronder die caloriegroepen worden aangeleverd. Suikers zijn zowel gezond als ongezond. Ze zijn gezond onder de vorm van fruit of zetmeelrijke groenten, maar ongezond onder de vorm van aardappelen of frisdrank. Vetten zijn zowel gezond als ongezond. Ze zijn gezond onder de vorm van omega-3 rijke vette vis en noten, maar ongezond onder de vorm van cakes en koekjes. Idem voor de eiwitten.
Met de hedendaagse overvloed aan diëten en voedingsadvies is het moeilijk te weten wat nu nog gezond is, vooral wat de lange termijn betreft. Dankzij inzichten in het verouderingsproces kunnen we beter inschatten hoe gezond of ongezond bepaalde voeding en voedingspatronen zijn. En dan blijken de meeste diëten en voedingsadviezen door de mand te vallen. Van proteïnediëten die het verouderingsproces versnellen, tot de meeste antioxidanten die niet werken: het zijn schijnoplossingen die op lange termijn meestal net het omgekeerde bewerkstelligen. Wie gezond en lang wil leven, doet er goed aan de Cynthia Kenyons van de wereld te volgen, en niet de dieetgoeroes en de proteïneshakeverkopers die enkel gewichtsverlies in het achterhoofd houden.
Kris Verburgh is arts en doet onderzoek naar het verouderingsproces. Hij is auteur van de bestseller ‘De voedselzandloper’ (www.voedselzandloper.com), ook op foodlog besproken. Dit artikel verscheen tevens in Ode.
Fotocredits: imelda
Dit artikel afdrukken
Dankzij biogerontologische inzichten kunnen we ook de langetermijngevolgen van veel diëten beter inschatten. Zo is één van de oorzaken van veroudering het opstapelen van proteïnen (eiwitten) overal in het lichaam. Gedurende de decennia dat ons leven verstrijkt, klonteren eiwitten in en
rond onze cellen samen, waardoor deze cellen verstopt geraken, minder goed functioneren en zelfs afsterven. Wanneer eiwitten samenklonteren in onze hersenen, neemt ons geheugen af en krijgen we uiteindelijk dementie. Wanneer dit gebeurt in onze oogcellen, gaat ons zicht achteruit.
Hartspiercellen die volgeslibt geraken met proteïnen zorgen ervoor dat ons hart steeds zwakker wordt.
Hoe meer proteïnen je inneemt, hoe meer dit proces versneld wordt. Kortom, door het verouderingsproces te bestuderen, zie je meteen dat de populaire proteïnediëten à la Atkins, Dukan of dr. Frank niet gezond zijn en het verouderingsproces versnellen. En dat is wat onderzoek ook aantoont. Proefdieren die op proteïne-arme diëten worden gezet verouderen minder snel en leven langer. Rapamycine, één van de weinige stoffen die proefdieren echt langer kan doen laten leven, werkt door net de proteïneproductie in de cellen af te remmen. En elke geneeskundestudent leert op de universiteit dat een te hoge proteïne-inname ongezond is voor nieren, lever en andere organen. Natuurlijk val je af van deze eiwitrijke diëten, en dat is voor veel mensen een teken dat het een goed dieet is. Maar het gewichtsverlies gebeurt op een ongezonde manier.
De biogerontologie leert ons dat ook suiker een belangrijke rol speelt in het verouderingsproces. Onderzoekers kunnen wormpjes en muizen verschillende malen langer laten leven door te knoeien met de genen die de suikerhuishouding regelen. Wanneer we teveel suiker eten, gaat het lichaam sneller verouderen. Ondermeer omdat suiker overal in het lichaam gaat kleven, en zo bijvoorbeeld de collageenvezels in onze huid aan elkaar gaat lijmen, waardoor we rimpels krijgen. Maar ook staar, een hoge bloeddruk en andere verouderingsziektes zijn het gevolg van suiker die als een moleculaire plakstift werkt. Vooral producten die snelle suikers bevatten, zoals wit brood, witte rijst of niet-volkorenpasta versnellen het verouderingsproces. Maar ook aardappelen bestaan uit suikers (zetmeel). Vandaar dat de Universiteit van Harvard in zijn nieuwe voedingspiramide aardappelen in de verboden top plaatst, naast snoep en frisdrank. De gezondste diëten zijn diegenen waarin aardappelen, maar ook brood, pasta en rijst drastisch geminderd worden. Cynthia Kenyon, één van ’s wereld meest vooraanstaande onderzoekers naar het verouderingsproces, eet op deze manier, en ‘voelt zich alsof ze terug een tiener is’.
En wat met de goede oude vetarme diëten? Die zouden vooral goed zijn tegen hart-en vaatziektes, nietwaar? Vetten worden al decennia lang als de boosdoeners beschouwd die onze bloedvaten doen dichtslibben en onze cholesterol verhogen. Onderzoek toont echter anders aan. Niet zozeer
vetten, maar vooral suikers veroorzaken hart-en vaatziekten. En dan zeker de snelle suikers, met als koplopers de frisdranken, die eigenlijk vloeibare suikers zijn. Wie één frisdrank per dag drinkt, heeft 43 procent meer kans op een hartaanval en verdubbelt zijn risico op diabetes, een ziekte die zelf de kans op een hartaanval vier keer groter maakt. Veel voedseladviezen houden geen rekening met het feit dat er ook goede vetten bestaan, die zich bijvoorbeeld in vette vis, zwarte chocolade of noten bevinden. Twee keer per week vette vis eten, vermindert de kans op een hartaanval met 40 procent volgens grote onderzoeken. Een onderzoek bij 120 000 vrouwen toonde aan dat een handvol walnoten per dag de kans op een hartaanval met bijna de helft verminderde. En een onderzoek bij 140 000 personen toonde aan dat chocolade de kans op hart-en vaatziektes 37% kleiner maakt.
En zo komen we bij de grote tragedie van populaire diëten. De meeste diëten trekken altijd bepaalde caloriegroepen voor of raden er juist af. Er zijn drie caloriegroepen: suikers (koolhydraten), proteïnen (eiwitten) en vetten. Volgens het Atkinsdieet moet je vooral veel eiwitten eten en moet je de suikers minderen, terwijl de ‘hartvriendelijke’ vetarme diëten de vetten terugschroeven. Maar niet zozeer de caloriegroepen zijn van belang; wel de vorm waaronder die caloriegroepen worden aangeleverd. Suikers zijn zowel gezond als ongezond. Ze zijn gezond onder de vorm van fruit of zetmeelrijke groenten, maar ongezond onder de vorm van aardappelen of frisdrank. Vetten zijn zowel gezond als ongezond. Ze zijn gezond onder de vorm van omega-3 rijke vette vis en noten, maar ongezond onder de vorm van cakes en koekjes. Idem voor de eiwitten.
Met de hedendaagse overvloed aan diëten en voedingsadvies is het moeilijk te weten wat nu nog gezond is, vooral wat de lange termijn betreft. Dankzij inzichten in het verouderingsproces kunnen we beter inschatten hoe gezond of ongezond bepaalde voeding en voedingspatronen zijn. En dan blijken de meeste diëten en voedingsadviezen door de mand te vallen. Van proteïnediëten die het verouderingsproces versnellen, tot de meeste antioxidanten die niet werken: het zijn schijnoplossingen die op lange termijn meestal net het omgekeerde bewerkstelligen. Wie gezond en lang wil leven, doet er goed aan de Cynthia Kenyons van de wereld te volgen, en niet de dieetgoeroes en de proteïneshakeverkopers die enkel gewichtsverlies in het achterhoofd houden.
Kris Verburgh is arts en doet onderzoek naar het verouderingsproces. Hij is auteur van de bestseller ‘De voedselzandloper’ (www.voedselzandloper.com), ook op foodlog besproken. Dit artikel verscheen tevens in Ode.
Fotocredits: imelda
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 6 december krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
En dan mogen we nu weer bij de feiten blijven: hoe waardevol is het boek, gegeven de vaststellingen die hier gedaan worden?
Het is tenslotte een bestseller die op menig nachtkastje ligt.
NB (en vooruit, dan maar weer die ouwe koe uit de sloot getrokken): velen schijnen te denken dat ik een competitiestrijd met Melchior voer. Ik pieker er niet over. Hij heeft een brede parate kennis over de effecten van voeding op ons metabolisme die ik slechts kan bewonderen. Bovendien leert hij de hele dag bij door alles af te speuren wat hij op dat gebied kan vinden. Ik weet slechts net genoeg van een aantal verschillende velden. Dat geeft een andere rol op het gebied van voedsel, voeding en beleid. Wél sta ik kritisch tegenover Melchiors attitude ten aanzien van de verabsolutering van waarheden en feiten en de manier waarop hij die onder zijn volgers verspreidt. Methodologie - het vak dat je o.m. vertelt met hoeveel korrels zout je onderzoeksresultaten moet nemen - is zo'n gebied waar ik theoretisch nou weer net wel genoeg vanaf weet om te weten wat ik zeg.
Gisteren heb ik op mijn pinterest pagina aangegeven dat ik denk dat Kris oké is. Dick formuleert dat op het blog van Melchior heel goed:
"Maar dat zijn zulke oude koeien. Laten we het over Verburgh hebben. Ik zag inmiddels op Pinterest dat Wouter denkt dat hij wel OK is. Gek genoeg denk ik dat ook. Maar ik denk ook dat het fantastisch is. Een net te groot associatief en te snel denkvermogen, zoals Frank van Berkum aangeeft. Dat heb je soms met wonderkinderen. Kris toekomst ligt vóór hem. ik hoop dat hij snel leert."
Hier ben ik het inderdaad helemaal mee eens. Mijn reactie was daarom:
"Klopt dat ik toch denk dat Kris oké is. Hij laat nu met zijn 25 jaren zien al heel slim en belezen te zijn. Maar zijn toekomst ligt inderdaad voor hem. Als Kris ook de de vaardigheid van ‘willen leren’ aanneemt, dan komt het helemaal goed. Niemand weet alles, en slimme mensen blijven kennis opzuigen en leren. Juist daarom vergeef ik m zijn ‘foutjes’."
Zoals ik bij #5 al schreef, er is niks mis het het schrijven van boeken. En ook niet met de verkoop van boeken. En ach, een manier om wat aandacht te krijgen is je afzetten tegen de gevestigde orde. Dat doe ik ook (te vaak). En Melchior en Dick -voor wie ik beide enorm veel respect heb- zitten ook elkaar te 'plagen' aangezien ze soms in competitie zitten. Ik heb een ligt Darwinistische kijk op het leven, en denk daarom dat het functie heeft. Onderdeel van het (intellectuele en wetenschappelijke) spel. Uiteindelijk worden we er allemaal beter van; en de wereld ook.
Even wat foodlog-service geven door een link naar het blog item van Melchior Meijer te maken waarin hij reageert op Kris. Wat mij betreft gaan we overigens weer naar de inhoud ipv op de persoon of aan name-dropping te doen. ....
Aan Karine heb ik twee duimpjes gegeven, maar ik zou er zeker nog 10 extra willen geven!
@Kris, niks mis met boekenschrijven en verkopen, ik gun ieder zijn/haar broodwinning. Maar hier op FL proberen we het een beetje wetenschappelijk te houden. Ik gier van het lachen "klonterende eiwitten". En verder? Ik zie dat Kris in zeer grote mate verwijst naar het oerdieet (op zijn haver na dan ;-) )
Mooi bijdrage van Karine. Dieten: mijn lichaam doet toch niet wat ik wil.