Van afval tot voedzame koffiebloem

Grote kans dat als je je op maandagochtend op je werk naar het koffiezetapparaat begeeft voor je eerste bakkie troost, je nog even wat tijd nodig hebt om op te starten. Jezelf afvragen hoeveel restproduct er ontstaat bij het produceren van koffie en wat daar mee gebeurt, is dan misschien nog wat teveel gevraagd. In 2012 deed Dan Belliveau, voormalig hoofd van de technische dienst van Starbucks en al 12 jaar eigenaar van een eigen koffie supply chain bedrijf, dit wel. Hij bedacht ‘koffiebloem’.

De naam is wat verwarrend. Het is meel, zoals bloem van tarwe. Een koffieboon is het zaadje van de koffieplant. De 'bonen' zijn verpakt in koffiebessen. Na het oogsten van de koffiebonen blijft koffiebessenpulp over. Jaarlijks komt dit neer op meer dan 20 miljard kilo. Een deel hiervan wordt gebruikt als meststof. Maar 80% is onbruikbaar afval dat op de plantages achterblijft. Belliveau vroeg zich af of het niet mogelijk was om van de pulp - fruit immers - voedsel van te maken.

Coffee Flour
Dit bleek mogelijk. Door de pulp te drogen en te malen ontstond Coffee Flour: een alternatieve meelsoort die rijk is aan voedingsstoffen. Op de website is te lezen dat Coffee Flour onder andere per gram meer ijzer bevat dan spinazie, meer vezels dan volkorenmeel, meer antioxidanten dan granaatappel en meer kalium dan banaan. Ook bevat het wat cafeïne. Verrassend is misschien het feit dat koffiebloem niet naar koffie smaakt, maar eerder doet denken aan thee met bloemige- en citrusnoten.

Je kunt de bloem gebruiken om mee te bakken. Omdat het erg veel vezels bevat, wordt aangeraden om 30% van je ‘normale’ bloem te vervangen door koffiebloem.

Van gek tot succes
Aanvankelijk geloofden niet veel mensen in koffiebloem. Aan The Independent vertelt Belliveau dat de manager van de Mexicaanse koffiemaalderij waar de eerste experimenten plaatsvonden dacht dat ze gek waren. Hij schreef “Project Caca” - wat klinkt naar Gaga, gek dus - op de labels van de zakken met bruin meel.

In 2014 vertelde Belliveau aan FoodNavigator nog lang niet tevreden te zijn. “Het is fijn om te kunnen vertellen dat we een paar koffieproducenten hebben geholpen, maar dat zal op grote schaal geen impact hebben op boeren, fabrieken of het milieu.” Hij benadert daarom iedereen met zijn product, van chefs tot grote commerciële bedrijven. “Dat is wat nodig is om dit tot een succes te maken en om de koffie-industrie, de levensmiddelenindustrie en de planeet te veranderen.”

Inmiddels experimenteren verschillende multinationals met het product. In de flagship-store van Starbucks in Seattle kun je nu muffins en brownies van koffiebloem kopen. De productie van Coffee Flour vindt plaats op Hawaii, en in Nicaragua, Guatemala, Mexico en Vietnam. Boeren verdienen wat extra geld door de koffiebessen bij de bonenmolen te drogen. Niet alleen is er op deze manier minder afval, het levert ook extra werkgelegenheid op.